آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH)

هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط غده هیپوفیز ساخته می شود. TSH به تیروئید شما می گوید که بدن چه مقدار هورمون های تیروئیدی نیاز دارد تا ساخته شود. اگر سطح هورمون تیروئید در خون شما خیلی پایین باشد، غده هیپوفیز شما مقادیر بیشتری TSH تولید می کند تا به تیروئید شما بگوید که بیشتر کار کند و بلعکس.

اسامی دیگر:

  • Thyroid-stimulating Hormone (TSH)
  • تیروتروپین (Thyrotropin)
  • هورمون تیروتروپیک (Thyrotropic Hormone)

آنچه در ادامه می‌خوانید:

چرا آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) درخواست می شود؟

  • برای کمک به تشخیص اختلالات تیروئید و مانیتور درمان کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید
  •  گاهی از آزمایش TSH برای غربالگری نوزادان از نظر کم کاری مادرزادی تیروئید استفاده می شود.
  • تایید سرکوب تیروتروپین در بیماران مبتلا به سرطان تیروئید تحت درمان با سرکوب تیروکسین
  • TSH همچنین کم کاری تیروئید ناشی از هیپوتالاموس (هیپوتیروئیدیسم سوم) را متمایز می کند.

چه زمانی آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) بایستی انجام شود؟

  • هنگامی که علائم و نشانه های پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید و/یا بزرگ شدن تیروئید (گواتر) دارید
  • زمانی که ندول تیروئید دارید (یک توده کوچک روی غده تیروئید که ممکن است جامد یا کیست پر از مایع باشد)
  • زمانی که برای اختلال تیروئید تحت درمان هستید

نمونه مورد نیاز برای آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

  • ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد (ترجیحا همراه با ژل جداکننده)
  • نوع نمونه: سرم
  • حجم نمونه: 0/6 میلی لیتر
لوله لخته(Clot Activator1)
لوله های مورد استفاده برای آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH)

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

شرایط-نگهداری-دمایی-نمونه-برای-آزمایش-هورمون-محرک1-تیروئید-(TSH)شرایط-قبول-یا-رد-نمونه-آزمایش-هورمون-محرک-تیروئید-1(TSH)

 

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

نگهداری-و-ذخیره-سازی-نمونه-ها

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی یکی از مطالب بسیار با اهمیت در حوژه آزمایشگاه است. زیرا هنگام اندازه گیری غلظت ...

نام روش انجام آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

ایمونواسی الکتروکمی لومینسانس

شرح روش

روش سنجش تیروتروپین ایمونواسی از آنتی بادی های مونوکلونال به طور خاص علیه TSH انسانی استفاده می کند. یک آنتی بادی اختصاصی مونوکلونال بیوتینیله شده برای TSH و یک آنتی بادی مونوکلونال اختصاصی TSH که با کمپلکس روتنیوم نشاندار شده است، واکنش نشان می دهند و یک کمپلکس ساندویچی تشکیل می دهند.

پس از افزودن ریزذرات پوشش داده شده با استرپتاویدین، کمپلکس از طریق برهمکنش بیوتین و استرپتاویدین به فاز جامد متصل می شود. مخلوط واکنش به داخل سلول اندازه‌گیری آسپیره می‌شود، جایی که ریزذرات به صورت مغناطیسی روی سطح الکترود جذب می‌شوند. اعمال یک ولتاژ به الکترود سپس انتشار نورتابی شیمیایی را القا می کند که توسط یک مولتی پلایر نوری اندازه گیری می شود.

ایمونواسی الکتروکمی لومینسانس
ایمونواسی الکتروکمی لومینسانس

آمادگی قبل از انجام آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

برخی داروها، مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌ها می‌توانند با آزمایش TSH تداخل داشته باشند، بنابراین هر دارو و/یا مکمل‌های تجویز شده یا بدون نسخه را که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر هورمون تیروئید را به عنوان درمان بیماری تیروئید مصرف می کنید، توصیه می شود قبل از مصرف دوز آن روز، نمونه خون شما گرفته شود. بیماری حاد ممکن است بر نتایج آزمایش TSH تأثیر بگذارد. به طور کلی توصیه می شود که از آزمایش تیروئید در بیماران بستری در بیمارستان خودداری شود یا تا زمان بهبودی فرد از یک بیماری حاد به تعویق بیفتد.

چه چیزی در آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) مورد بررسی قرار می گیرد؟

هورمون محرک تیروئید (TSH) یک هورمون گلیکوپروتئینی است که از 2 زیر واحد تشکیل شده است. زیرواحد آلفا شبیه به هورمون محرک فولیکول، گنادوتروپین جفتی انسانی و هورمون لوتئین کننده است. زیرواحد بتا با سایر هورمون های گلیکوپروتئینی متفاوت است و ویژگی بیوشیمیایی آن را اعطا می کند.

تفاوت ساختار TSH با سایر هورمون ها
تفاوت ساختار TSH با سایر هورمون ها

پاتوفیزیولوژی هورمون محرک تیروئید (TSH):

  • هورمون محرک تیروئید (TSH) یک هورمون گلیکوپروتئینی است که از دو زنجیره پلی پپتیدی آلفا و بتا تشکیل شده است.
  • از پیش هورمون و پروهورمون ناشی می شود.
  • در مقایسه با سایر هورمون ها مانند استروئیدها، نیمه عمر کوتاهی از چند دقیقه تا چند ساعت دارد.
  • هورمون محرک تیروئید (TSH) با گیرنده های خاص TSH موجود در غشای سیتوپلاسمی سلول های تیروئید متصل می شود.
  • هورمون محرک تیروئید (TSH) پیام رسان دوم را آزاد می کند که cAMP و پروتئین کیناز را فعال می کند و واکنش های بیوشیمیایی بیشتری را تحریک می کند.
  • TSH به صورت رایگان منتقل می شود و به حامل پروتئین در مایعات بدن متصل نمی شود.
  • هورمون محرک تیروئید (TSH) با سایر نوروپپتیدهای آدرنرژیک به گیرنده های غشای سیتوپلاسم متصل می شود و غده تیروئید هورمون های T4 و T3 را ترشح می کند.
  • غده تیروئید دارای ذخایر زیادی از هورمون ها است و سرعت گردش طبیعی آن پایین است.
  • غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید می کند که غده تیروئید را برای توزیع هورمون های ذخیره شده تحریک می کند.
  • هورمون محرک تیروئید (TSH) ترشح T4 و T3 را تحریک می کند.
  • ترشح هورمون محرک تیروئید (TSH) با مهار بازخورد T4 و T3 تنظیم می شود.
  • سطوح پایین T3 و T4 محرک TSH و TRH هستند.
  • هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) از هیپوتالاموس تحریک هورمون محرک تیروئید (TSH) را تنظیم می کند.
  • هورمون محرک تیروئید (TSH) تنها آزمایش برای کم کاری تیروئید اولیه است.
  • در هیپوفیز و هیپوتالاموس آسیب دیده TSH و TRH با وجود T3 و T4 پایین کم یا صفر است.
  • اگر شواهد واضحی از کم کاری تیروئید وجود دارد و TSH طبیعی است، در مورد احتمال کم کاری هیپوفیز فکر کنید.
  • سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) در کم کاری تیروئید اولیه بالا است.
  • سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) در پرکاری تیروئید کم است.

هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط غده هیپوفیز قدامی، اندام کوچکی که در زیر مغز و پشت حفره های سینوسی قرار دارد، تولید می شود. TSH با اتصال به گیرنده TSH تیروئید را تحریک می کند، غده پروانه ای شکل کوچکی که در داخل گردن در جلوی نای قرار دارد و هورمون های تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را در خون آزاد می کند. این آزمایش میزان TSH را در خون اندازه گیری می کند.

غده-تیروئید

T4 و T3 به ​​کنترل میزان مصرف انرژی در بدن کمک می کنند. بیشتر هورمون تولید شده توسط تیروئید T4 است. این هورمون نسبتاً غیر فعال است، اما در کبد و سایر بافت ها به T3 بسیار فعال تر تبدیل می شود.

مراحل-ساخته-شدن-هورمون-های-تیروئیدی1
مراحل ساخته شدن هورمون های تیروئیدی

TSH، همراه با هورمون تنظیم کننده آن، هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH)، که از هیپوتالاموس می آید، بخشی از سیستم بازخوردی است که بدن برای حفظ مقادیر ثابت هورمون های تیروئید در خون استفاده می کند.

  • هنگامی که سطح هورمون تیروئید در خون کاهش می یابد، غده هیپوفیز TSH بیشتری در پاسخ به تحریک TRH تولید می کند. TSH به نوبه خود تیروئید را تحریک می کند تا T4 و T3 بیشتری تولید و آزاد کند.
  • هنگامی که سطح هورمون تیروئید در خون افزایش می یابد، غده هیپوفیز TSH کمتری تولید می کند و تیروئید T4 و T3 کمتری تولید می کند.
آزمایش-TSH
تفسیر پانل تیروئیدی

هنگامی که هر سه اندام (هیپوتالاموس، هیپوفیز و تیروئید) به طور طبیعی کار می کنند، تولید تیروئید برای حفظ سطح نسبتاً پایدار هورمون های تیروئید در خون تنظیم می شود.

غلظت TSH سرم یک تغییر روزانه را نشان می دهد که اوج آن در طول شب و کمترین مقدار بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر رخ می دهد. این تنوع بیولوژیکی بر تفسیر نتیجه آزمایش تأثیری نمی‌گذارد، زیرا بیشتر اندازه‌گیری‌های بالینی TSH روی بیماران سرپایی بین ساعت 8 صبح تا 6 بعد از ظهر انجام می‌شود.

تغییر روزانه هورمون TSH
تغییر روزانه هورمون TSH

تست های متاثر از تغییرات روزانه، وضعیت بدنی و استرس:

نام آزمایشنوع تاثیر
کورتیزولاوج 4 تا 6 صبح
کمترین مقدار ساعت 8 بعد از ظهر تا 12 صبح
50 درصد کمتر در ساعت 8 بعد از ظهر تا 8 صبح
با استرس افزایش می یابد
هورمون آدرنوکورتیکوتروپیکسطح ACTH بین ساعت 4 صبح تا 8 صبح بالاترین سطح
در حدود ساعت 9 شب کمترین میزان
با استرس افزایش می یابد
فعالیت رنین پلاسمادر شب مقدار پایین تر است
در حالت ایستاده بیشتر از خوابیده
آلدوستروندر شب پایین تر
انسولیندر شب پایین تر
هورمون رشددر بعدازظهر و عصر بالاتر است
اسید فسفاتازدر بعدازظهر و عصر بالاتر است
تیروکسین(T4)با ورزش افزایش می یابد
پرولاکتینبا استرس بالاتر می رود
سطوح بالاتر در ساعت 4 تا 8 صبح، و 8 تا 10 شب
آهنبیشترین مقدار اوایل تا اواخر صبح
در طول روز تا 30 درصد کاهش می یابد
کلسیم4 درصد کاهش در حالت خوابیده به پشت
تستوسترونسطوح بالاتر در صبح
نمونه عصر 25 درصد کمتر است.
لپتیندر شب بیشتر از روز
فسفر مقادیر در صبح کمترین مقدار است
در اواخر بعد از ظهر به اوج خود می رسد
دوباره در اواخر عصر به اوج خود می رسد. قله دوم کاملاً مرتفع است
هورمون محرک تیروئید (TSH)اوج آن در طول شب
کمترین مقدار بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر
پرگننولوناوج تولید در حدود ساعت 7 صبح است
کراتینین (Cr)کمترین مقدار در ساعت 7 صبح
اوج آن در ساعت 7 بعد از ظهر

اگر تیروئید مقادیر نامناسب زیادی از T4 و T3 را آزاد کند، فرد مبتلا ممکن است علائم مرتبط با پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) مانند ضربان قلب سریع، کاهش وزن، عصبی بودن، لرزش دست، چشم های تحریک شده و مشکل در خواب را تجربه کند. بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است. این یک اختلال خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی فرد مبتلا، اتوآنتی بادی‌هایی تولید می‌کند که مانند TSH عمل می‌کنند، گیرنده TSH را متصل و فعال می‌کنند و منجر به تولید مقادیر بیش از حد هورمون تیروئید می‌شوند. در پاسخ، هیپوفیز TSH کمتری تولید می کند که معمولاً منجر به سطح پایین در خون می شود.

علایم پرکاری تیروئیداگر تولید هورمون های تیروئید توسط تیروئید کاهش یابد (تیروئید کم کار یا کم کاری تیروئید)، ممکن است فرد علائمی مانند افزایش وزن، خشکی پوست، یبوست، عدم تحمل سرما و خستگی را تجربه کند. تیروئیدیت هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است، این یک وضعیت خودایمنی مزمن است که در آن پاسخ ایمنی باعث التهاب و آسیب به تیروئید و همچنین تولید اتوآنتی بادی می شود. با این حال، اتوآنتی بادی ها باعث کم کاری تیروئید نمی شوند.

علایم کم کاری تیروئید تشخیص اتوآنتی بادی های مرتبط با تیروئید (به عنوان مثال، اتوآنتی بادی های تیروپراکسیداز و/یا اتوآنتی بادی های تیروگلوبولین) نشان دهنده وجود خود ایمنی تیروئید است. این اتوآنتی بادی ها را می توان در بیماری گریوز یا تیروئیدیت هاشیموتو شناسایی کرد. با تیروئیدیت هاشیموتو، تیروئید سطوح پایینی از هورمون تیروئید تولید می کند. در پاسخ، هیپوفیز به طور معمول TSH بیشتری تولید می کند که معمولاً منجر به سطح بالایی در خون می شود.

با این حال، سطح TSH به تنهایی همیشه سطح هورمون تیروئید را پیش بینی یا منعکس نمی کند. برخی از افراد مبتلا به بیماری هیپوفیز یک فرم غیر طبیعی از TSH تولید می کنند که به درستی عمل نمی کند. آنها اغلب با وجود داشتن سطح TSH طبیعی یا حتی خفیف بالا، کم کاری تیروئید دارند.

به ندرت، اختلال عملکرد هیپوفیز ممکن است منجر به افزایش یا کاهش مقدار TSH شود. در صورت وجود مشکل در هیپوتالاموس (TRH ناکافی یا بیش از حد) علاوه بر اختلال عملکرد هیپوفیز، پرکاری یا کم کاری تیروئید نیز ممکن است رخ دهد.

سطوح پایین تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) محرک های اساسی برای TRH و TSH هستند. بنابراین افزایش جبرانی TRH و TSH در بیماران مبتلا به هیپوتیروئیدی اولیه، مانند فرسایش تیروئید، جراحی یا رادیواکتیو رخ می دهد.

در کم کاری تیروئید ثانویه یا سوم، عملکرد هیپوفیز یا هیپوتالاموس به ترتیب در نتیجه تومور، ضربه یا انفارکتوس معیوب است. بنابراین TRH و TSH نمی توانند ترشح شوند و سطوح پلاسمایی این هورمون ها با وجود تحریکاتی که با سطوح پایین T3 و T4 رخ می دهد، نزدیک به صفر است.

تفسیر نتایج تست های تیروئیدی

تست تحریک TRH گاهی اوقات برای تحریک سطوح پایین TSH برای تشخیص کم کاری تیروئید اولیه از ثانویه در مواردی که TSH پایین است استفاده می شود. با این حال، این آزمایش معمولاً مورد استفاده قرار نمی گیرد زیرا سطوح بسیار پایین TSH اکنون با استفاده از روش های ایمنی قابل شناسایی است.

آزمایش TSH برای مانیتور جایگزینی یا سرکوب بیرونی تیروئید نیز استفاده می شود. هدف از درمان جایگزینی تیروئید، ارائه مقدار کافی داروی تیروئیدی است به طوری که ترشح TSH در “محدوده نرمال پایین” باشد که نشان دهنده وضعیت تیروئید است. هدف از سرکوب تیروئید سرکوب کامل غده تیروئید و ترشح TSH با تجویز بیش از حد داروهای تیروئید است. درمان برای کاهش اندازه گواتر تیروئید استفاده می شود. دوز دارو برای حفظ سطح TSH کمتر از 2 برای جایگزینی داده می شود. اگر هدف بالینی سرکوب تیروئید باشد، حتی سطوح TSH پایین تر ترجیح داده می شود.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

تیروئید

آزمایش تیروکسین(T4) | T4 Index | Total T4 | Free T4

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
آزمایش تیروکسین(T4) یک آزمایش خون است که به تشخیص بیماری های تیروئید کمک می کند. تیروئید یک غده پروانه ای شکل کوچ ...

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

عوامل مداخله گر در آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

  • همولیز نمونه خون ممکن است نتایج آزمایش را تغییر دهد.
  • آزمایش اخیر با ایزوتوپ رادیواکتیو ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
  • سطح TSH در معرض تغییرات روزانه است. سطوح پایه حدود ساعت 10 صبح و بالاترین سطح در حدود ساعت 10 شب رخ می دهد.
  • داروهایی که ممکن است TSH را افزایش دهند: آمیودارون، آمفتامین ها، کلومیفن، یدیدهای معدنی، لیتیوم، متیمازول، متوکلوپرامید، مورفین، نیتروپروساید، فنیل بوتازون، یدید پتاسیم، پروپیل تیوراسیل، رنگ رادیوگرافی، سولفونامیدها، سولفونیل اوره ها، تزریق هورمون آزاد کننده تیروئید.
  • داروهایی که ممکن است TSH را کاهش دهند: آسپرین، دوپامین، گلوکوکورتیکوئیدها، لوودوپا، فنی توئین، هورمون های تیروئید.

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

تداخلات-دارویی

تداخلات دارویی در آزمایش ها | Interference of medicines in laboratory tests

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
تداخلات دارویی در آزمایش ها یک مبحث ضروری و جدایی ناپذیر در ارزیابی روش و ابزار است.داروها منابع اصلی تغییر در ...

اهمیت بالینی آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

افزایش سطح سرم:

  • کم کاری تیروئید اولیه (اختلال تیروئید)
  • تیرویدیت
  • آژنزی تیروئید
  • کرتینیسم مادرزادی
  • دوزهای زیاد ید
  • تزریق ید رادیواکتیو
  • جراحی فرسایشی تیروئید
  • بیماری های شدید و مزمن: در این بیماری ها، سطح ناکافی هورمون تیروئید به عنوان یک محرک قوی برای ترشح TSH از هیپوفیز قدامی عمل می کند. سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) افزایش می یابد. با این حال، در برخی موارد، TSH ممکن است کاهش یابد.
  • تومور ترشح کننده TSH هیپوفیز: بسیار نادر است، اما هنگامی که رخ می دهد، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) افزایش می یابد.

کاهش سطح سرم:

  • کم کاری تیروئید ثانویه (اختلال هیپوفیز یا هیپوتالاموس): بیماری های هیپوتالاموس توانایی هیپوتالاموس را برای ترشح TRH، که عامل اصلی تعیین کننده تولید و ترشح هورمون محرک تیروئید (TSH) است، کاهش می دهد. بیماری های هیپوفیز تولید TSH هیپوفیز را کاهش می دهد.
  • پرکاری تیروئید: افزایش سطح هورمون های تیروئید باعث مهار ترشح TSH می شود.
  • دوزهای سرکوب کننده داروهای تیروئید: هنگامی که داروهای تیروئیدی (مثلاً سینتروید) تجویز می شود (معمولاً برای کوچک کردن گواتر)، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) به دلیل مهار داروهای تیروئید کاهش می یابد.
  • پرکاری تیروئید ساختگی: این بیماران داروهای تیروئید را بدون نسخه مصرف می کنند. این داروها باعث مهار تولید TSH می شوند.
  • بیماری گریوز (درمان شده)
  • غده تیروئید چند ندولار
  • سندرم مغز ارگانیک

ملاحظات بالینی آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH):

  •  هنگامی که از نظر بالینی به اختلال تیروئید مشکوک می شود، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) به عنوان آزمایش اولیه به دست می آید.
  •  این تست برای افتراق کم کاری تیروئید اولیه و کم کاری تیروئید ثانویه (هیپوفیز) و سوم (هیپوتالاموس) مفید است. افزایش TSH در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید اولیه رخ می دهد. در مقابل، سطح پلاسمایی هورمون محرک تیروئید (TSH) در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید ثانویه و سوم نزدیک به صفر است.
  •  این تست ممکن است برای تشخیص کم کاری تیروئید اولیه در نوزادان با سطح غربالگری T4 پایین استفاده شود.

محدوده مرجع آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) :

  • 0-5 days: 0.7-15.2 mIU/L
  • 6 days-2 months: 0.7-11.0 mIU/L
  • 3-11 months: 0.7-8.4 mIU/L
  • 1-5 years: 0.7-6.0 mIU/L
  • 6-10 years: 0.6-4.8 mIU/L
  • 11-19 years: 0.5-4.3 mIU/L
  • > or =20 years: 0.3-4.2 mIU/L

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

اقدام-فوری

مقادیر بحرانی در آزمایشگاه های تشخیص طبی

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
 مقادیر بحرانی به عنوان "نتیجه یک آزمایش که نشان دهنده یک وضعیت پاتوفیزیولوژیک در مغایرت با مقادیر نرمال است و ...

توجه: واحد تست و محدوده نرمال تست وابسته به روش و کیت انجام دهنده تست می باشد و از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر ممکن است متغیر باشد.

سوالات متداول

چگونه از نتایج آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) استفاده می شود؟

آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) اغلب آزمایش انتخابی برای ارزیابی اولیه عملکرد تیروئید و/یا علائم اختلال تیروئید، از جمله تیروئید پرکار یا کم کار (پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید) است.

آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) اغلب همراه یا قبل از آزمایش T4 آزاد درخواست می شود. سایر آزمایش‌های تیروئیدی که ممکن است درخواست شوند عبارتند از آزمایش‌های T3 توتال یا آزاد و آنتی‌بادی‌های تیروئید (در صورت مشکوک بودن به بیماری تیروئید مربوط به خود ایمنی). TSH، T4 آزاد و گاهی اوقات T3 آزاد ممکن است با هم به عنوان پانل تیروئید درخواست شوند. توتال T3 و T3 آزاد هر دو نباید درخواست شوند.

آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) ممکن است با آزمایش‌های T4 آزاد و گاهی اوقات آزمایش‌های T3 کلی یا آزاد برای موارد زیر استفاده شود:

  • کمک به تشخیص اختلال تیروئید در فردی با علائم و نشانه ها
  • کنترل درمان جایگزینی تیروئید را در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید
  • کنترل درمان ضد تیروئید در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید
  • کمک به ارزیابی عملکرد غده هیپوفیز (گاهی)

در حال حاضر غربالگری عمومی از نظر اختلالات تیروئید توصیه نمی شود. با این حال، نظرات کارشناسان در این مورد متفاوت است. در سال 2015، گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده شواهد کافی برای توصیه موافق یا مخالف غربالگری معمول بیماری تیروئید در بزرگسالان بدون علامت یافت.

از سوی دیگر، دستورالعمل‌هایی که در سال 2012 توسط انجمن تیروئید آمریکا و انجمن متخصصان غدد بالینی آمریکا منتشر شد، توصیه‌های تایید شده توسط چندین جامعه را خلاصه می‌کند. آنها می گویند که غربالگری برای کم کاری تیروئید باید در افراد بالای 60 سال در نظر گرفته شود. از آنجایی که علائم و نشانه های کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید بسیار شبیه به مواردی است که در بسیاری از اختلالات رایج دیده می شود، پزشکان اغلب باید بیماری تیروئید را رد کنند، حتی اگر بیمار مشکل دیگری دارد

چه زمانی آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) درخواست می شود؟

زمانی که فردی علائم و نشانه های پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید و/یا زمانی که فردی دارای غده تیروئید بزرگ (گواتر) یا ندول تیروئید باشد، ممکن است آزمایش TSH را درخواست کند.

علائم و نشانه های پرکاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • افزایش ضربان قلب
  • اضطراب
  • کاهش وزن
  • مشکل در خوابیدن
  • لرزش در دست ها
  • ضعف
  • اسهال (گاهی اوقات)
  • حساسیت به نور، اختلالات بینایی
  • ممکن است پف دور چشم همراه با خشکی، سوزش و در برخی موارد برآمدگی چشم وجود داشته باشد.
  • بی نظمی قاعدگی در زنان

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • خستگی
  • افسردگی
  • افزایش وزن
  • احساس سرما
  • مفاصل و عضلات دردناک
  • پوست خشک
  • موهای نازک و/یا خشک
  • ضربان قلب آهسته
  • یبوست
  • دوره های قاعدگی نامنظم
  • مشکلات باروری

هورمون محرک تیروئید (TSH) ممکن است در فواصل منظم زمانی که فردی برای یک اختلال شناخته شده تیروئید تحت درمان است، درخواست شود. هنگامی که دوز داروی تیروئید فرد تنظیم می شود، انجمن تیروئید آمریکا توصیه می کند قبل از آزمایش مجدد سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) حدود 6 تا 8 هفته صبر کنید.

نتیجه آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) چه چیزی را نشان می دهد؟

نتایج TSH ممکن است با سایر نتایج آزمایش تیروئید (یعنی T4 آزاد و گاهی اوقات T3 کل یا آزاد) ارزیابی شود.

نتیجه هورمون محرک تیروئید (TSH) بالا ممکن است به این معنی باشد که:

  • فرد مورد آزمایش دارای غده تیروئید کم کار است که به دلیل برخی از انواع اختلال حاد یا مزمن تیروئید به تحریک TSH پاسخ کافی نمی دهد. تیروئیدیت هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید است.
  • فرد مبتلا به کم کاری تیروئید یا افرادی که غده تیروئید خود را برداشته اند، داروهای جایگزین هورمون تیروئید بسیار کمی دریافت می کند و ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشد.
  • فرد مبتلا به پرکاری تیروئید بیش از حد داروهای ضد تیروئید دریافت می کند و دوز آن نیاز به تنظیم دارد
  • مشکلی در غده هیپوفیز وجود دارد، مانند توموری که سطوح غیرقابل تنظیم TSH را تولید می کند
  • یک اختلال ارثی نادر وجود دارد که در آن بدن و/یا هیپوفیز به طور طبیعی به هورمون‌های تیروئید پاسخ نمی‌دهند و با وجود عملکرد طبیعی تیروئید از نظر بالینی هورمون محرک تیروئید (TSH) بالا می‌رود.

نتیجه پایین هورمون محرک تیروئید (TSH) ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:

  • پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید)؛ بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است.
  • مصرف بیش از حد داروهای هورمون تیروئید توسط افرادی که تحت درمان برای غده تیروئید کم کار (یا برداشته شده) هستند.
  • داروهای ضد تیروئید ناکافی در فردی که برای پرکاری تیروئید تحت درمان است. با این حال، ممکن است مدتی طول بکشد تا تولید TSH پس از درمان موفق ضد تیروئید از سر گرفته شود. به همین دلیل است که انجمن تیروئید آمریکا توصیه می کند که این درمان را با آزمایش هورمون های تیروئید (T4 آزاد و T3 تام و آزاد) و همچنین سطح TSH کنترل کنید.
  • آسیب به غده هیپوفیز که از تولید مقادیر کافی TSH جلوگیری می کند.
  • افراد مبتلا به سرطان تیروئید ممکن است با داروهایی که برای سرکوب هورمون های تیروئید طراحی شده اند، درمان شوند، بنابراین ممکن است TSH پایینی داشته باشند.

بالا یا پایین، هورمون محرک تیروئید (TSH) غیرطبیعی نشان دهنده بیش از حد یا کمبود مقدار هورمون تیروئید در دسترس بدن است، اما دلیل آن را نشان نمی دهد. یک نتیجه غیرطبیعی تست هورمون محرک تیروئید (TSH) معمولاً با آزمایش اضافی برای بررسی علت افزایش یا کاهش دنبال می شود.

شناسایی اختلالات تیروئید بر اساس نتایج آزمایش های عملکرد تیروئید:

اختلال(بیماری)TSHT4T3Free T4ThyroglobulinThyroxine Binding Globulin(TBG)Reverse Triiodothyronine(rT3)Anti TPOAnti ThyroglobulinThyroid stimulating Immunoglobulin(TSI)
کم کاری تیروئید اولیه↓ یا نرمال↓ یا نرمالنرمال ↑ یا نرمال↑ یا نرمالمنفی
کم کاری تیروئید گذرا نوزادان↓ یا نرمالنرمالنرمال نرمال منفی
هاشیموتو
تیروئیدیت / کم کاری تیروئید
نرمال یا ↓نرمال یا ↓نرمال یا ↓نرمال یا ↓نرمال منفی
بیماری گریوزنرمال
بیماری گریوز نوزاداننرمال منفی یا ↑منفی یا ↑
کمبود TSH ↓ یا نرمال نرمال منفی منفی منفی
اختلالات هورمونی تیروئید ↓ یا نرمال یا ↑نرمال منفی منفی منفی
مقاومت در برابر هورمون تیروئید ↑ یا نرمال نرمال منفی منفی منفی
پرکاری تیروئید وابسته به TSHنرمال منفی منفی منفی
اختلالات مرتبط با پروتئین متصل شونده به T4نرمال متغیر متغیر نرمال نرمال متغیر نرمال منفی منفی منفی
بیماری غیر تیروئیدیمتغیر ↓ یا نرمالمتغیر نرمال نرمال ↑ یا نرمالمنفی منفی منفی
تیروئیدیت تحت حاد↓ یا ↑ ↓ یا ↑↓ یا ↑↓ یا ↑↓ یا ↑نرمال ↓ یا ↑منفی منفی منفی

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

توجه به این نکته مهم است که تست های هورمون محرک تیروئید (TSH)، T4 آزاد و T3 آزاد “عکس فوری” از آنچه در یک سیستم پویا رخ می دهد است. نتایج آزمایش تیروئید هر فرد ممکن است متفاوت باشد و ممکن است تحت تأثیر موارد زیر باشد:

  • افزایش، کاهش و تغییر (ارثی یا اکتسابی) در پروتئین‌هایی که به هورمون تیروئید متصل می‌شوند (این برای آزمایش‌هایی که T3 کل را اندازه‌گیری می‌کنند مهم است، اما احتمالاً برای آزمایش‌های T4 آزاد و T3 آزاد که هورمون‌های تیروئیدی را اندازه‌گیری می‌کنند مهم نیست. به پروتئین متصل است.)
  • بارداری
  • بیماری کبد
  • بیماری سیستمیک
  • به ندرت، مقاومت در برابر هورمون های تیروئید

بیماری هایی که به طور مستقیم با تیروئید مرتبط نیستند، “بیماری های غیر تیروئیدی” می توانند بر سطح هورمون های تیروئید تأثیر بگذارند. به طور خاص، سطح T3 می تواند در بیماری های غیر تیروئیدی (NTI) پایین باشد. به طور معمول، پس از بهبودی فرد از بیماری غیر تیروئیدی، سطح هورمون تیروئید به حالت عادی باز می گردد. از نظر تاریخی، این وضعیت به عنوان “سندرم بیمار یوتیروئید” نامیده می شد، اما این اصطلاح بحث برانگیز است زیرا این سوال وجود دارد که آیا افراد مبتلا غده تیروئیدی دارند که به طور طبیعی کار می کند (اتیروئید).

سندرم-بیمار-یوتیروئید
تغییرات هورمون های تیروئیدی هنگام بروز بیماری ها

سندرم-بیمار-یوتیروئید1
سندرم بیمار یوتیروئید

چه داروهایی می توانند بر تست هورمون محرک تیروئید (TSH) تاثیر بگذارند؟

بسیاری از مولتی ویتامین ها، مکمل ها (به ویژه مو و ناخن)، و داروهای بدون نسخه و نسخه ای ممکن است بر نتایج آزمایش تیروئید تأثیر بگذارند و استفاده از آنها باید قبل از انجام آزمایش با پزشک خود در میان گذاشته شود. به عنوان مثال، بیوتین (ویتامین B7) می تواند با برخی از تست های آزمایشگاهی تداخل داشته باشد.

بنابراین پزشک ممکن است به شما توصیه کند که از مصرف بیوتین یا مکمل های حاوی بیوتین برای چند روز قبل از خون گیری برای آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) خودداری کنید. اگر روشی را انجام داده اید که در آن رنگ های فلورسین به خون شما تزریق می شود (به عنوان مثال، آنژیوگرافی)، ممکن است لازم باشد چند روز قبل از انجام آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) صبر کنید.

آیا پزشکان هورمون محرک تیروئید (TSH) را در دوران بارداری ارزیابی می کنند؟

بارداری باعث تغییرات طبیعی در عملکرد بسیاری از غدد درون ریز از جمله غده تیروئید می شود. پزشکان به طور کلی زنان بدون علامت را آزمایش نمی کنند، اما کسانی که علائم و/یا اختلال تیروئیدی شناخته شده دارند معمولاً در فواصل زمانی برای تشخیص و پایش پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید در دوران بارداری و پس از زایمان آزمایش می شوند.

از آنجایی که اختلالات تیروئید می تواند بارداری را پیچیده کند، غربالگری با آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) در دوران بارداری برای برخی از زنان توصیه می شود. زنان باردار بدون علائم مشکلات تیروئید ممکن است در موارد زیر غربالگری شوند:

  • سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته باشید
  • در منطقه ای زندگی کنید که کمبود ید در آن شایع است
  • بالای 30 سال سن دارند
  • سابقه سقط جنین، زایمان زودرس یا ناباروری داشته باشید
  • چاق هستند (با شاخص توده بدنی بالای 40)
  • عوامل خطر دیگر وجود دارد

برخی از متخصصان از غربالگری زنان باردار برای افزایش هورمون محرک تیروئید (TSH) در سه ماهه اول (یا قبل از بارداری) حمایت می کنند، حتی اگر آنها سابقه بیماری تیروئید نداشته باشند. با این حال، بیشتر دستورالعمل ها از این مسیر عمل پشتیبانی نمی کنند

چرا برای نوزادان آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) درخواست می شود ؟

آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) ممکن است برای غربالگری کم کاری تیروئید مادرزادی استفاده شود. غربالگری این وضعیت به طور معمول بر روی نوزادان بلافاصله پس از تولد به عنوان بخشی از برنامه غربالگری نوزادان انجام می شود. کم کاری مادرزادی تیروئید زمانی رخ می دهد که نوزادی با غده تیروئید کم کار یا غده تیروئیدی که در جایی که باید قرار ندارد یا به طور کامل از بین رفته است به دنیا می آید.

چکونه می توان سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) را افزایش یا کاهش داد؟

به طور کلی، TSH به تغییرات سبک زندگی پاسخ نمی دهد. آنچه مهم است این است که غده هیپوفیز و تیروئید سالم هستند و با هم کار می کنند تا مقادیر مناسبی از هورمون تیروئید را تولید کنند.

نسل سوم TSH و TSH فوق حساس چیست؟

تقریباً همه آزمایشگاه‌ها در حال حاضر از آزمایش‌های «نسل سوم» یا «فوق حساس» هورمون محرک تیروئید (TSH) استفاده می‌کنند.

آزمایش های اولیه (ایمونواسی) برای هورمون محرک تیروئید (TSH) به اندازه کافی حساس نبودند تا سطوح بسیار پایین مشاهده شده در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید را از سطوح مشاهده شده در افراد عادی یوتیروئید متمایز کنند. در دهه 1980، سنجش‌های حساس‌تری (“نسل دوم”) توسعه یافتند و این روش‌ها قادر به شناسایی بیماران با سطوح هورمون محرک تیروئید (TSH) بودند که به دلیل مقادیر بیش از حد T4 آزاد موجود در پرکاری تیروئید سرکوب شده بودند.

در دهه 1990، سنجش‌های هورمون محرک تیروئید (TSH) حتی حساس‌تر شدند و اگرچه این روش‌ها می‌توانستند سطوح پایین‌تری را نیز اندازه‌گیری کنند، اما به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند، زیرا نسبت به سنجش‌های نسل دوم در محدوده‌ای که برای افتراق نرمال از پرکاری تیروئید مهم بود، بسیار بهتر عمل کردند.

منابع مورد استفاده در این مطلب

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Neonatal hypothyroidism. Updated April 4, 2019. Accessed June 28 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/001193.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Newborn screening tests. Updated April 4, 2019. Accessed June 18, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/007257.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Simple goiter. Updated January 26, 2020. Accessed June 18, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/001178.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. TSH test. Updated January 26, 2020. Accessed June 18, 2021.

https://medlineplus.gov/ency/article/003684.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Thyroid nodule. Updated May 13, 2020. Accessed June 18, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/007265.htm

AFHS Patient Medication Information. Levothyroxine. American Society of Health-System Pharmacists, Inc. Updated February 15, 2019. Accessed June 23, 2021. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682461.html

American Board of Internal Medicine. ABIM laboratory test reference ranges. Updated January 2021. Accessed June 29, 2021. https://www.abim.org/Media/bfijryql/laboratory-reference-ranges.pdf

American Family Physician. Updated AAP guidelines on newborn screening and therapy for congenital hypothyroidism. Published August 1, 2007. Accessed June 18, 2021. https://www.aafp.org/afp/2007/0801/p439.html

American Family Physician. Hypothyroidism: An update. Published August 1, 2012. Accessed June 18, 2021. https://www.aafp.org/afp/2012/0801/p244.html

American Thyroid Association. Thyroid function tests. Publication date unknown. Accessed June 18, 2021. https://www.thyroid.org/thyroid-function-tests/

Cappola AR. The thyrotropin reference range should be changed in older Patients. JAMA. 2019;322(20):1961-1962. doi:10.1001/jama.2019.14728

Columbia Surgery. At-home thyroid testing kits: What we know…and what we don’t: An interview with Dr. Hyesoo Lowe. Columbia Surgery website. Date unknown. Accessed June 18, 2021. https://columbiasurgery.org/news/home-thyroid-testing-kits-what-we-knowand-what-we-dont

Gharib H, Tuttle RM, Baskin HJ, Fish LH, Singer PA, McDermott MT. Subclinical thyroid dysfunction: A joint statement on management from the American Association of Clinical Endocrinologists, the American Thyroid Association, and the Endocrine Society. J Clin Endocrinol Metab. 2005;90(1):581-587. doi:10.1210/jc.2004-1231

LaFranchi S. Clinical features and detection of congenital hypothyroidism. In Geffner ME. UpToDate. Updated April 9, 2021. https://www.uptodate.com/contents/clinical-features-and-detection-of-congenital-hypothyroidism

Li D, Ferguson A, Cervinski MA, Lynch KL, Kyle PB. AACC guidance document on biotin interference in laboratory tests. J Appl Lab Med. 2020;5(3):575-587. doi:10.1093/jalm/jfz010

MedlinePlus: National Library of Medicine. Pituitary tumor. Updated April 12, 2021. Accessed June 23, 2021. https://medlineplus.gov/pituitarytumors.html

MedlinePlus: National Library of Medicine. TSH (thyroid-stimulating hormone). Updated July 31, 2020. Accessed June 18, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/tsh-thyroid-stimulating-hormone-test/

National Heart, Lung, and Blood Institute. Blood tests. Publication date unknown. Accessed June 23, 2021. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Hypothyroidism (underactive thyroid). Updated March 2021. Accessed June 23, 2021. https://www.niddk.nih.gov/health-information/endocrine-diseases/hypothyroidism

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Thyroid tests. Updated May 2017. Accessed June 23, 2021. https://www.niddk.nih.gov/health-information/diagnostic-tests/thyroid

National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Hyperthyroidism (overactive thyroid). Updated August 2016. Accessed June 23, 2021. https://www.niddk.nih.gov/health-information/endocrine-diseases/hyperthyroidism

Natural Medicine Comprehensive Database. Biotin. Therapeutic Research Center. Updated June 23, 2021. Accessed June 25, 2021. https://medlineplus.gov/druginfo/natural/313.html

Orlander PR, Verghese JM, Freeman LM. Hypothyroidism. Medscape. In Griffing GR, ed. Updated March 3, 2021. Accessed June 18, 2021. https://emedicine.medscape.com/article/122393-overview

Ramanthan LV, Tang YW, Erdman P, Pessin MS.  Direct access testing. American Association for Clinical Chemistry. Published March 24, 2020. Accessed June 23, 2021. https://www.aacc.org/cln/articles/2020/march/direct-access-testing

Reid JR, Wheeler SF. Hyperthyroidism: diagnosis and treatment. Am Fam Physician. 2005;72(4):623-630.

Ross DS. Treatment of primary hypothyroidism in adults. In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated September 6, 2019. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/treatment-of-primary-hypothyroidism-in-adults

Ross DS. Laboratory assessment of thyroid function. In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated December 11, 2019. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/laboratory-assessment-of-thyroid-function

Ross D.S Diagnostic approach to and treatment of thyroid nodules. In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated April 3, 2020. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/diagnostic-approach-to-and-treatment-of-thyroid-nodules

Ross D.S Overview of thyroid disease and pregnancy. In: Cooper DS, Lockwood CJ, eds. UpToDate. Updated April 3, 2020. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/diagnostic-approach-to-and-treatment-of-thyroid-nodules

Ross DS. Disorders that cause hypothyroidism. In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated March 12, 2021. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/disorders-that-cause-hypothyroidism

Ross DS. Diagnosis of hyperthyroidism. In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated April 19, 2021. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/diagnosis-of-hyperthyroidism

Ross DS. Patient Education: Hypothyroidism (underactive thyroid) (Beyond the basics) In: Cooper DS, ed. UpToDate. Updated May 2021. Accessed June 18, 2021. https://www.uptodate.com/contents/hypothyroidism-underactive-thyroid-beyond-the-basics

U.S. Preventive Services Task Force. Thyroid dysfunction: Screening. Published May 24, 2015. Accessed June 18, 2021. https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/recommendation/thyroid-dysfunction-screening

دکتر فرزاد باباخانیمشاهده نوشته ها

PHD ویروس‌شناسی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

2 دیدگاه

  • سلام. ممنون بابت مطالب خوبتون
    من چند بار این تست رو تو آزمایشگاه های مختلف انجام دادم هرکدوم یه جواب میدن. گیج شدم نمیدونم مشکل تیروئید دارم یا نه؟
    میشه راهنمایی بفرمایید؟
    ممنونم

    • سلام و درود
      توصیه میشه یک آزمایشگاه خوب رو انتخاب بفرمایید و آزمایش هاتون رو به صورت دوره ای تو همون آزمایشگاه انجام بدین. چون روش و نرمال رنج آزمایشگاه ها تقریبا ثابت هست. و هر وقت انجام میدن متوجه میشین که نسبت به دوره قبل چه تغییراتی داشته.
      اگر براتون هم امکان داره نتایج و برامون ارسال بفرمایید تا بهتر راهنمایی کنیم.
      آرزوی سلامتی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *