آزمایش PML-RARA | لوسمی پرومیلوسیتیک/ گیرنده آلفا رتینوئیک اسید | t(15;17)(q22;q12) | Promyelocytic Leukemia/Retinoic Acid Receptor Alpha

دکتر فرزاد باباخانی
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آزمایش PML-RARA | لوسمی پرومیلوسیتیک/ گیرنده آلفا رتینوئیک اسید | t(15;17)(q22;q12) | Promyelocytic Leukemia/Retinoic Acid Receptor Alpha

PML-RARA یا لوسمی پرومیلوسیتیک/ گیرنده آلفا رتینوئیک اسید، به یک توالی ژن همجوشی غیرطبیعی اشاره دارد. این یک بازآرایی خاص ماده ژنتیکی از دو کروموزوم جداگانه (جابه جایی کروموزومی) است و با نوع خاصی از سرطان خون همراه است.

اسامی دیگر:

  • PML-RARA t(15;17)(q22;q12)
  • Acute Promyelocytic Leukemia
  • AML-M3
  • Promyelocytic Leukemia/Retinoic Acid Receptor Alpha

چرا آزمایش PML-RARA درخواست می شود؟

  • برای کمک به تشخیص لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL)، نوعی از لوسمی حاد میلوئیدی (AML).
  • برای کمک به هدایت و/یا مانیتور درمان APL یا پایش سلول‌های لوسمی باقیمانده پس از درمان (حداقل بیماری باقیمانده) یا عود بیماری
  • پایش سطح لوسمی پرومیلوسیتیک / گیرنده آلفا رتینوئیک اسید (PML/RARA) در بیماران APL

چه زمانی آزمایش PML-RARA بایستی انجام شود؟

  • هنگامی که نتایج شمارش کامل خون (CBC) و/یا علائم و نشانه هایی دارید که نشان می دهد ممکن است سرطان خون داشته باشید.
  • زمانی که تحت درمان برای APL هستید و/یا زمانی که در حال بهبودی هستید اما نیاز به پیگیری دارید

نمونه مورد نیاز برای آزمایش PML-RARA:

  • ظرف/لوله: لوله با درب بنفش (حاوی ضد انعقاد EDTA) / لوله با درب زرد (حاوی ضد انعقاد اسید سیترات دکستروز)
  • نوع نمونه: خون کامل/ مغز استخوان
  • حجم نمونه: 10 میلی لیتر/ 4 میلی لیتر
لوله-آزمایش-G6PD

لوله های مورد نیاز برای آزمایش PML-RARA

شرایط-نگهداری-دمایی-نمونه-برای-آزمایش-PML-RARAشرایط-قبول-یا-رد-نمونهآزمایش-PML-RARA

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

روش های مختلف انجام آزمایش PML-RARA:

روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR):

PCR یک تکنیک آزمایشگاهی است که امکان تکثیر نواحی خاصی از DNA را فراهم می کند. روش PCR برای انجام تست PML-RARA شامل چندین مرحله است:

  • استخراج DNA: ابتدا DNA از نمونه های بیمار مانند خون یا مغز استخوان استخراج می شود. این کار معمولاً با استفاده از کیت های استخراج DNA تجاری انجام می شود که DNA را از سایر اجزای سلولی جدا می کند.
  •  طراحی پرایمر: در مرحله بعد پرایمرهایی طراحی می شوند که مکمل ژن های PML و RARA هستند. پرایمرها قطعات کوتاه و تک رشته ای از DNA هستند که به ناحیه هدف ژن متصل می شوند.
  • تقویت PCR: مخلوط واکنش PCR حاوی DNA استخراج شده، پرایمرها و یک آنزیم DNA پلیمراز پایدار در برابر حرارت است. مخلوط حرارت داده می شود تا DNA به رشته های منفرد دناتوره شود، سپس سرد می شود تا پرایمرها به دنباله های هدف مکمل متصل شوند. سپس آنزیم DNA پلیمراز پرایمرها را در امتداد رشته های الگو گسترش می دهد و یک مولکول DNA دو رشته ای جدید ایجاد می کند.
  • سیکل: واکنش PCR از طریق چندین سیکل دناتوراسیون، بازپخت و گسترش چرخه می شود. هر چرخه تعداد کپی های قطعه DNA هدف را دو برابر می کند و در نتیجه تکثیر نمایی DNA حاصل می شود.
  • الکتروفورز ژل: پس از تکمیل واکنش PCR، قطعات DNA تکثیر شده بر اساس اندازه آنها با استفاده از الکتروفورز ژل جدا می شوند. قطعات DNA بر روی یک ماتریس ژل بارگذاری می‌شوند و جریان الکتریکی اعمال می‌شود و باعث می‌شود قطعات بر اساس اندازه خود از ژل مهاجرت کنند. قطعات DNA را می توان با رنگ آمیزی ژل با رنگ فلورسنت مشاهده کرد و وجود یا عدم وجود فیوژن PML-RARA را می توان بر اساس اندازه قطعه تقویت شده تعیین کرد.
روش Polymerase chain reaction (PCR) برای انجام آزمایش PML-RARA

روش Polymerase chain reaction (PCR) برای انجام آزمایش PML-RARA

به طور کلی، روش PCR بسیار حساس و اختصاصی است و امکان تشخیص حتی مقادیر کمی از همجوشی PML-RARA را در نمونه های بیمار فراهم می کند. این یک ابزار حیاتی برای تشخیص و پایش APL در بیماران است.

روش هیبریداسیون فلورسانس درجا (FISH):

FISH یک تکنیک آزمایشگاهی است که شامل استفاده از پروب های فلورسنت برای شناسایی و مکان یابی توالی های DNA خاص در سلول ها است. این تکنیک معمولاً برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی یا بازآرایی ژن در سلول های سرطانی مانند PML-RARA استفاده می شود.

PML-RARA یک ژن همجوشی است که از جابجایی مواد ژنتیکی بین کروموزوم‌های 15 و 17 ایجاد می‌شود که در اکثر موارد لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) یافت می‌شود. برای شناسایی این جابجایی و تایید تشخیص APL می توان از FISH استفاده کرد.

روش FISH شامل چندین مرحله است:

  •  نمونه برداری: نمونه ای از مغز استخوان یا خون از بیمار مشکوک به APL جمع آوری می شود. این نمونه حاوی گلبول های سفید خون از جمله سلول های نابالغ به نام بلاست است که مشخصه APL است.
  •  تثبیت سلول: سلول ها با محلول ثابت کننده درمان می شوند تا ساختارشان حفظ شود و از تخریب DNA جلوگیری شود.
  •  آماده سازی پروب: پروب های فلورسنت برای اتصال خاص به ژن های PML و RARA طراحی شده اند. این پروب ها با یک مولکول فلورسنت برچسب گذاری شده اند که وقتی توسط نور با طول موج خاصی برانگیخته می شود، رنگ خاصی از خود ساطع می کند.
  •  هیبریداسیون: پروب ها به سلول های ثابت اضافه می شوند و اجازه داده می شوند تا به توالی های DNA مکمل موجود در ژن همجوشی PML-RARA متصل شوند. سپس سلول‌ها انکوبه می‌شوند تا پروب‌ها به دنباله DNA هدف هیبرید یا بازپخت شوند.
  •  شستشو: پروب های اضافی که به DNA هدف متصل نشده اند، شسته می شوند.
  • تجسم: سلول ها در زیر میکروسکوپ فلورسانس مشاهده می شوند، جایی که کاوشگرهای متصل رنگ خاصی از نور را ساطع می کنند که قابل تشخیص و تجسم است. اگر ژن فیوژن PML-RARA وجود داشته باشد، به عنوان یک سیگنال فلورسنت متمایز ظاهر می شود.
روش Fluorescence in situ hybridization (FISH) برای انجام آزمایش PML-RARA

روش Fluorescence in situ hybridization (FISH) برای انجام آزمایش PML-RARA

با استفاده از FISH برای تشخیص وجود ژن فیوژن PML-RARA، پزشکان می توانند تشخیص APL را تایید کرده و اثربخشی درمان را زیر نظر بگیرند. این تکنیک بسیار حساس و اختصاصی است و آن را به ابزاری ارزشمند برای تشخیص و مدیریت بیماران سرطانی تبدیل می‌کند.

روش رونویسی معکوس-PCR یا Reverse transcription-PCR:

RT-PCR یک تکنیک آزمایشگاهی است که برای شناسایی و تعیین کمیت مولکول‌های RNA، از جمله رونوشت فیوژن PML-RARA که با لوسمی حاد پرومیلوسیتیک (APL) مرتبط است، استفاده می‌شود. روش RT-PCR برای آزمایش PML-RARA شامل چندین مرحله است:

  • استخراج RNA: ابتدا باید RNA کل از نمونه های بیمار مانند خون یا مغز استخوان استخراج شود. این را می توان با استفاده از کیت های تجاری موجود که از مواد شیمیایی و سانتریفیوژ برای جداسازی RNA استفاده می کنند، انجام داد.
  • رونویسی معکوس: پس از استخراج RNA، باید با استفاده از آنزیم ترانس کریپتاز معکوس به DNA مکمل (cDNA) رونویسی معکوس شود. این مرحله امکان تبدیل RNA را که معمولاً تک رشته ای است، به cDNA دو رشته ای می دهد که می تواند به راحتی توسط PCR تقویت شود.
  • تقویت PCR: پس از تولید cDNA، PCR برای تقویت رونوشت فیوژن PML-RARA استفاده می شود. این فرآیند شامل استفاده از آغازگرهای خاصی است که به دنباله هدف متصل می شوند و واکنش زنجیره ای پلیمراز را آغاز می کنند.
  • الکتروفورز ژل: پس از تقویت PCR، می توان از الکتروفورز ژل برای تجسم محصول تقویت شده و تایید اندازه آن استفاده کرد. این مرحله شامل جداسازی محصولات تقویت شده بر اساس اندازه آنها با استفاده از ژل آگارز و عبور جریان الکتریکی از آن است.
  •  تفسیر نتایج: در نهایت، نتایج تقویت PCR و الکتروفورز ژل را می توان برای تعیین وجود یا عدم وجود رونوشت فیوژن PML-RARA تفسیر کرد. وجود یک باند مطابق با اندازه مورد انتظار رونوشت فیوژن PML-RARA نشان دهنده یک نتیجه مثبت برای APL است. برعکس، عدم وجود باند نشان دهنده یک نتیجه منفی است.

روش واکنش زنجیره ای پلیمراز رونویسی معکوس (RT-PCR)

روش ایمونوهیستوشیمی (IHC):

IHC معمولاً برای تشخیص بیان پروتئین های خاص در نمونه بافت استفاده می شود. در مورد آزمایش PML-RARA، که یک پروتئین ترکیبی است که از جابجایی دو ژن، لوسمی پرومیلوسیتیک (PML) و گیرنده آلفا رتینوئیک اسید (RARA) تشکیل می‌شود، IHC می‌تواند ابزار مفیدی باشد.

اولین مرحله در روش IHC تهیه نمونه بافت است. نمونه بافت را می توان از نمونه بیوپسی یا جراحی تهیه کرد و معمولاً در فرمالین ثابت می شود و برای حفظ آن در موم پارافین جاسازی می شود. سپس بافت تعبیه شده در پارافین به بخش های نازک، معمولاً حدود 4 تا 5 میکرومتر بریده می شود و بر روی یک لام شیشه ای نصب می شود.

در مرحله بعد، بخش بافت با قرار دادن آن در زایلن و سپس عبور دادن آن از طریق یک سری از غلظت های رو به کاهش الکل، پارافین زدایی شده و دوباره هیدراته می شود. سپس بافت با آب مقطر شسته می شود تا الکل باقی مانده از آن خارج شود.

پس از آماده شدن بخش بافت، آن را با آنتی بادی مخصوص پروتئین PML-RARA انکوبه می کنند. آنتی بادی پروتئین را می شناسد و به آن متصل می شود و امکان تشخیص آن را فراهم می کند. آنتی بادی مورد استفاده در این مورد می تواند مونوکلونال یا پلی کلونال باشد و می تواند با یک رنگ کروموژن یا فلورسنت برچسب گذاری شود تا در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشد.

هنگامی که آنتی بادی اعمال شد، بخش بافت برای مدت زمان مشخصی انکوبه می شود تا آنتی بادی به پروتئین PML-RARA متصل شود. پس از دوره انکوباسیون، بخش بافت شسته می شود تا هرگونه آنتی بادی غیرمجاز حذف شود.

در نهایت، بخش بافت زیر میکروسکوپ بررسی می شود تا وجود یا عدم وجود پروتئین PML-RARA مشخص شود. اگر پروتئین وجود داشته باشد، به صورت رنگ قهوه ای در قسمت بافت ظاهر می شود که نشان دهنده نتیجه مثبت آزمایش است.

اساس کار ایمونوهیستوشیمی (IHC)

اساس کار ایمونوهیستوشیمی (IHC)

روش توالی یابی نسل بعدی (NGS):

NGS یک تکنیک قدرتمند است که امکان تشخیص سریع و دقیق جهش های ژنتیکی از جمله جهش های مرتبط با PML-RARA را فراهم می کند. این روش شامل چندین مرحله است که با استخراج DNA از نمونه های بیمار شروع می شود و سپس آماده سازی کتابخانه، توالی یابی و تجزیه و تحلیل داده ها را دنبال می کند.

در مورد آزمایش PML-RARA، اولین قدم گرفتن نمونه مغز استخوان یا خون از بیمار است. سپس DNA با استفاده از روش های استاندارد آزمایشگاهی از نمونه استخراج می شود. هنگامی که DNA استخراج شد، با ایجاد کتابخانه ای از مولکول های DNA تکه تکه شده که به آداپتورهای توالی یابی متصل هستند، برای توالی یابی آماده می شود.

سپس کتابخانه بر روی یک ابزار توالی یابی بارگذاری می شود که توالی DNA هر قطعه را به صورت موازی می خواند. سپس داده‌های توالی خام به‌دست‌آمده برای حذف هر گونه خواندن یا توالی‌های آداپتور با کیفیت پایین پردازش می‌شوند و خواندن‌های با کیفیت بالا باقیمانده با توالی مرجع ژنوم انسانی تراز می‌شوند.

هنگامی که قرائت ها تراز شدند، از نرم افزار تخصصی برای شناسایی هر گونه تغییرات ژنتیکی، از جمله تغییرات مرتبط با PML-RARA استفاده می شود. سپس این تغییرات با پایگاه‌های اطلاعاتی شناخته شده واریانت‌های ژنتیکی مقایسه می‌شوند تا مشخص شود که آیا آنها نشان دهنده یک جهش هستند یا یک تنوع ژنتیکی طبیعی.

روش توالی یابی نسل بعدی (NGS)

روش توالی یابی نسل بعدی (NGS)

NGS یک روش بسیار حساس و اختصاصی برای تشخیص جهش های ژنتیکی از جمله جهش های مرتبط با PML-RARA است. این امکان را برای شناسایی سریع و دقیق جهش‌های ایجادکننده بیماری فراهم می‌کند، که می‌تواند برای تشخیص دقیق و تعیین مناسب‌ترین دوره درمانی حیاتی باشد.

آمادگی قبل از انجام آزمایش PML-RARA:

به آمادگی خاصی نیاز ندارد

چه چیزی در آزمایش PML-RARA مورد بررسی قرار می گیرد؟

لوسمی پرومیلوسیتیک/ گیرنده آلفا رتینوئیک اسید یا PML-RARA به یک توالی ژن همجوشی غیرطبیعی اشاره دارد. این یک بازآرایی خاص ماده ژنتیکی از دو کروموزوم جداگانه (جابه‌جایی کروموزومی) است و با نوع خاصی از لوسمی مرتبط است. این آزمایش PML-RARA را در خون یا مغز استخوان تشخیص داده و اندازه‌گیری می‌کند تا مشخص کند که آیا یک فرد مبتلا به لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL)، زیرگروهی از لوسمی میلوئید حاد (AML) است یا خیر.

PML-RARA

PML-RARA

انسان به طور معمول دارای 23 جفت کروموزوم است که شامل 22 جفت کروموزوم غیر تعیین کننده جنسیت (همچنین به عنوان اتوزوم شناخته می شود) و یک جفت کروموزوم جنسی (XX برای زنان، XY برای مردان). ساختار ژنتیکی یک فرد در کروموزوم های او وجود دارد. ژن‌هایی که روی کروموزوم‌ها قرار دارند، طرح‌های اولیه تولید هزاران پروتئین را تشکیل می‌دهند. گاهی اوقات تغییراتی در کروموزوم ها و/یا ژن های یک فرد در طول زندگی به دلیل قرار گرفتن در معرض تشعشعات، سموم یا به دلایل ناشناخته رخ می دهد. این قرار گرفتن در معرض می تواند منجر به جهش ژنی یا جابه جایی کروموزوم شود.

تغییرات کروموزومی

تغییرات کروموزومی

توالی ژن همجوشی PML-RARA یکی از این تغییرات اکتسابی (جهش) است که با جدا شدن قطعات کروموزوم 15 و کروموزوم 17 و تغییر مکان (تغییر مکان) ایجاد می شود. سپس ناحیه ژن PML در کروموزوم 15 با ناحیه ژن RARA در کروموزوم 17 ترکیب می شود. این جابجایی متقابل نامیده می شود و این مورد خاص معمولاً به صورت t(15;17) بیان می شود.

t(15;17)(q24;q21) PML/RARA

t(15;17)(q24;q21) PML/RARA

به طور معمول، ژن PML پروتئینی را کد می کند که به جلوگیری از رشد کنترل نشده سلول کمک می کند و به عنوان یک سرکوب کننده تومور عمل می کند. PML یک پروتئین انگشت روی متصل به DNA را رمزگذاری می کند و با چندین پروتئین دیگر در یک مجتمع ماکرومولکولی مرتبط می شود و اجسام هسته ای مجزا را تشکیل می دهد. به نظر می رسد که این پروتئین جالب عملکردهای سلولی متعددی از جمله تنظیم رونویسی، آپوپتوز و احتمالاً نظارت بر سیستم ایمنی دارد

ژن RARA پروتئینی را کد می‌کند که برای بلوغ گلبول‌های سفید (WBC) ضروری است، زیرا این سلول‌ها معمولاً در چندین مرحله در مغز استخوان قبل از آزاد شدن در گردش خون رشد می‌کنند. محصول ژن RARA یک زیر واحد از یک گیرنده هسته ای هترودیمری برای لیگاند طبیعی اسید رتینوئیک یا ویتامین A است. مسیر گیرنده هسته ای رتینوئید در بسیاری از جنبه های تکثیر و تمایز سلولی طبیعی عمل می کند

ژن همجوشی PML-RARA جهش یافته، پروتئین همجوشی غیرطبیعی را کد می کند که هیچ یک از این عملکردها را انجام نمی دهد، اما در عوض منجر به تولید و تجمع کنترل نشده گلبول های سفید لوسمی می شود که بالغ نمی شوند یا فراتر از مرحله پرومیلوسیت تمایز نمی یابند. از آنجایی که تعداد زیادی از این سلول های غیرطبیعی شروع به از بین بردن پیش سازهای سلولی طبیعی در مغز استخوان می کنند، علائم و نشانه های لوسمی شروع به ظهور می کند.

تا 98 درصد موارد لوسمی پرومیلوسیتیک حاد دارای یک جابجایی کروموزومی متقابل PML-RARA هستند. در حدود 2 درصد از موارد APL، جابجایی های دیگری شامل ژن RARA و ژن هایی غیر از PML گزارش شده است.

لوسمی پرومیلوسیتیک حاد

لوسمی پرومیلوسیتیک حاد

آزمایش، ژن همجوشی PML-RARA یا رونوشت‌های آن، کپی‌های RNA ساخته شده توسط سلول از توالی ژنی غیرطبیعی DNA را شناسایی می‌کند. وجود ناهنجاری PML-RARA به تایید تشخیص APL کمک می کند.

لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) یا AML-M3 (طبق طبقه بندی قبلی فرانسوی-آمریکایی-بریتانیایی [FAB] AML) 5 تا 10 درصد موارد AML de novo را تشکیل می دهد. بیماران معمولاً با علائم سیتوپنی خون محیطی (مانند کم خونی، نوتروپنی مطلق و ترومبوسیتوپنی) ظاهر می شوند و تمایل زیادی به انعقاد خونی تهدید کننده حیات دارند. از نظر مورفولوژیکی، APL شامل تکثیر پرومیلوسیت های هیپرگرانولار است. با این حال، یک نوع ریزدانه ای نیز اغلب دیده می شود.

از نظر ایمونوفنوتیپی، سلول ها با کمبود CD34 و HLA-DR مشخص می شوند. APL از نظر ژنتیکی با وجود ناهنجاری t(15;17) (q24.1;q21.2) تعریف می شود که منجر به ادغام ژن گیرنده رتینوئیک اسید-α، RARα (همچنین RARA) [17( q21.2)] با ژن PML [15(q24.1)] برای تشکیل یک ژن کایمریک PML-RARA روی کروموزوم مشتق 15q می شود.

آزمایش همچنین می تواند درمان APL را هدایت کند و حداقل بیماری باقیمانده را که می تواند کشنده باشد، کنترل کند. درمان APL به طور معمول شامل تمام ترانس رتینوئیک اسید (ATRA)، دارویی است که به گیرنده های اسید رتینوئیک در سلول ها متصل می شود. این دارو می تواند بر اثر پروتئین غیرطبیعی PML-RARA غلبه کند و سیگنال دهی پایین دست و بلوغ گلبول های سفید را القا کند.

این درمان همراه با شیمی درمانی به خوبی کار می کند اما فقط در مواردی که ژن فیوژن PML-RARA وجود دارد. طبق گفته انجمن سرطان آمریکا، درمان در حدود 80 تا 90 درصد از این بیماران منجر به بهبودی می شود. درصد کمی از افراد مبتلا به APL دارای ادغام بین ژن RARA و یک ژن متفاوت هستند و ممکن است بر اساس ژن خاص درگیر از درمان ATRA بهره مند شوند یا نباشند.

اگرچه APL به طور بالقوه قابل درمان است، عود بیماری غیر معمول نیست. ظهور مجدد مولکولی mRNA ژن PML-RARA معمولاً چند هفته تا چند ماه قبل از عود هماتولوژیک است، بنابراین پنجره‌ای برای تشخیص زودهنگام و مداخله ثانویه ایجاد می‌کند. مانیتورینگ مولکولی مبتنی بر RQ-PCR یک ابزار قدرتمند برای پیش‌بینی عود در بیماران مبتلا به APL است. تست بالینی باید به حداقل حساسیت تحلیلی 4 تا 10 دست یابد، و آزمایش باید در همان آزمایشگاه انجام شود تا از ثبات حساسیت تحلیلی اطمینان حاصل شود (با توجه به فقدان استاندارد بین‌المللی فعلی برای این سنجش).

زمان ارزیابی MRD مولکولی (یعنی مرحله درمان بیماری) در این زمینه بسیار مهم است. ارزیابی MRD در پایان القاء به دلیل پاکسازی دیرهنگام سلولهای لوسمی مثبت PML-RARA مثبت، آموزنده نیست. با این حال، در پایان درمان تثبیت، تبدیل یا تداوم مثبت بودن PCR یک پیش بینی کننده قوی برای عود در بیمارانی است که در غیر این صورت ممکن است ظاهراً به پاسخ کامل بالینی دست یافته باشند.

آنالیز RT-PCR یک ابزار سریع و بسیار اختصاصی برای تایید همجوشی PML-RARA در بیماران مشکوک به APL است که درمان زودهنگام با ATRA می‌تواند از ایجاد انعقاد فاجعه‌بار مرتبط با APL جلوگیری کند. همجوشی را می‌توان با تکنیک‌های FISH با استفاده از پروب‌های دو رنگ و همجوشی دوگانه تشخیص داد. روش‌های FISH نیز برای تشخیص اولیه APL بسیار سریع و مفید هستند.

آزمایش FISH برای تشخیص PML-RARA

آزمایش FISH برای تشخیص PML-RARA

با این حال، FISH و RT-PCR باید در تنظیمات تشخیصی مکمل در نظر گرفته شوند. FISH همچنین در شناسایی موارد نادر لوسمی های “نوعی APL” مفید است، که شباهت های مورفولوژیکی و ایمونوفنوتیپی با APL کلاسیک دارند، اما جابه جایی های جایگزین RARA به ژن هایی غیر از PML دارند.

سوالات متداول

چگونه از آزمایش PML-RARA استفاده می شود؟

این آزمایش برای تشخیص توالی ژن لوسمی غیرطبیعی پرومیلوسیتیک / گیرنده آلفا اسید رتینوئیک یا PML-RARA استفاده می شود. برای کمک به تشخیص لوسمی پرومیلوسیتیک حاد (APL) که در آن توالی ژن PML-RARA وجود دارد، برای هدایت درمان، پایش پاسخ به درمان، و پایش عود بیماری استفاده می شود.

چند روش تست مختلف برای ارزیابی PML-RARA موجود است و ممکن است برای اهداف مختلفی استفاده شود:

هیبریداسیون درجا فلورسانس (FISH) ممکن است برای کمک به تشخیص APL و/یا کمک به تعیین درصد سلول‌های خون یا مغز استخوان فرد که حاوی ژن غیر طبیعی و ذوب شده PML-RARA هستند، استفاده شود. این روش آزمایشی از پروب‌های دارای رنگ فلورسنت برای روشن کردن توالی ژن PML-RARA در صورت وجود استفاده می‌کند. FISH همچنین می تواند برای تشخیص جابجایی های مختلف شامل RARA و ژن هایی غیر از PML استفاده شود. این ممکن است به شناسایی بازآرایی های مقاوم به دارو (مقاوم در برابر ATRA) کمک کند.

هیبریداسیون درجا فلورسانس (FISH) برای تشخیص همجوشی PML-RARA

هیبریداسیون درجا فلورسانس (FISH) برای تشخیص همجوشی PML-RARA

ممکن است یک آزمایش مولکولی (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز کمی در زمان واقعی، RQ-PCR) برای کمک به تشخیص اولیه APL درخواست شود. آزمایش PML-RARA برای PCR کمی است، یعنی تخمین کلی از تعداد توالی های ژن PML-RARA موجود در نمونه های خون و/یا مغز استخوان فرد را ارائه می دهد. آزمایش PML-RARA PCR معمولاً در زمان تشخیص اولیه برای تعیین مقدار پایه و سپس به صورت دوره‌ای برای نظارت بر پاسخ فرد به درمان و در صورت بهبودی، برای پایش عود درخواست می‌شود. PCR فقط همجوشی PML-RARA را تشخیص می دهد، نه ترکیب نادرتر RARA با ژن دیگر.

واکنش زنجیره‌ای پلیمراز کمی در زمان واقعی، برای تشخیص همجوشی PML-RARA

واکنش زنجیره‌ای پلیمراز کمی در زمان واقعی، برای تشخیص همجوشی PML-RARA

تجزیه و تحلیل کروموزوم (آنالیز استاندارد سیتوژنتیک) برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی (به عنوان مثال، جابه جایی یا حذف، یا افزایش یا از دست دادن کروموزوم) ممکن است به تشخیص APL کمک کند. این روش آزمایشی شامل ارزیابی کروموزوم‌های فرد در زیر میکروسکوپ برای تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری و/یا عددی است. سلول های نمونه خون یا مغز استخوان برای تعیین اینکه آیا جابجایی کروموزوم  PML-RARA t(15;17)وجود دارد مورد بررسی قرار می گیرد. این روش می‌تواند ترکیب نادرتر RARA را با ژنی غیر از PML شناسایی کند، بنابراین اگر یکی از روش‌های تست دیگر منفی باشد اما هنوز به شدت مشکوک به APL باشد، ممکن است از آن استفاده شود.

تجزیه و تحلیل کروموزوم برای تشخیص همجوشی PML-RARA

تجزیه و تحلیل کروموزوم برای تشخیص همجوشی PML-RARA

آزمایش PML-RARA اغلب همراه با سایر آزمایش‌های خون و/یا مغز استخوان انجام می‌شود، اگر پزشک مشکوک باشد که فرد مبتلا به سرطان خون است و سعی در تشخیص یا رد APL دارد. برخی از این آزمایش های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • شمارش کامل خون (CBC) – تعداد هر نوع سلول خونی را ارزیابی می کند
  • شمارش افتراقی – انواع مختلف گلبول های سفید را شناسایی و شمارش می کند
  • اسمیر خون – سلول های خونی زیر میکروسکوپ بررسی می شوند
  • ایمونوفنوتایپینگ: سلول ها را بر اساس نشانگرها (آنتی ژن ها) روی سطوح سلول ها طبقه بندی می کند.

چه زمانی آزمایش PML-RARA درخواست می شود؟

آزمایش زمانی درخواست می شود که یک پزشک مشکوک باشد که یک فرد مبتلا به APL است. آزمایش اولیه ممکن است زمانی نشان داده شود که فرد دارای یافته‌های غیر طبیعی در شمارش کامل خون (CBC) و/یا اسمیر خون مانند افزایش یا کاهش تعداد گلبول‌های سفید، کاهش پلاکت، کاهش گلبول‌های قرمز و خون سفید غیرطبیعی و نابالغ باشد. سلول‌هایی به نام پرومیلوسیت‌های لوکمیک و علائم غیراختصاصی که ممکن است به سرطان خون مرتبط باشند مانند:

  • خستگی یا ضعف
  • رنگ پریدگی پوست (رنگ پریدگی)
  • کاهش وزن بی دلیل
  • درد مفاصل یا استخوان و/یا بزرگ شدن طحال
  • خونریزی زیاد، کبودی یا لخته شدن نامناسب خون

در اوایل APL، فرد ممکن است علائم کمی داشته باشد یا هیچ علامتی نداشته باشد. با گذشت زمان و خروج سلول‌های خونی طبیعی از مغز استخوان و افزایش تعداد سلول‌های لوسمی غیرطبیعی، ممکن است فرد کم‌خونی، خونریزی طولانی‌مدت و عفونت‌های مکرر را تجربه کند. افراد مبتلا به APL ممکن است خونریزی و لخته شدن نامناسب را در صورت ایجاد انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) تجربه کنند، که یک عارضه بالقوه تهدید کننده زندگی APL است.

هنگامی که APL تشخیص داده شد، آزمایش مولکولی PML-RARA به صورت دوره ای برای پایش پاسخ به درمان و مانیتور سلول های لوسمیک باقی مانده پس از درمان (حداقل بیماری باقیمانده) یا برای عود بیماری درخواست می شود.

گاهی اوقات ممکن است زمانی که یک توالی ژن PML-RARA تشخیص داده نشود و پزشک مشکوک به وجود یک بازآرایی دیگر مربوط به ژن RARA باشد، یک آنالیز سیتوژنتیک استاندارد درخواست شود.

نتیجه آزمایش PML-RARA چه چیزی را نشان می دهد؟

اگر فردی دارای پرومیلوسیت های غیرطبیعی در خون و مغز استخوان باشد و دارای توالی ژن PML-RARA باشد، آنگاه تشخیص داده می شود که فرد مبتلا به APL است.

وجود PML-RARA به این معنی است که فرد احتمالاً از درمان با اسید رتینوئیک تمام ترانس (ATRA) سود خواهد برد. این دارویی است که می‌تواند به سلول‌های لوسمی پرومیلوسیتیک کمک کند تا تمایز خود را ادامه دهند و بالغ‌تر شوند. ATRA معمولاً در مواردی که ژن فیوژن PML-RARA وجود دارد مؤثر است. درصد کمی از افراد مبتلا به APL دارای ادغام بین RARA و یک ژن متفاوت هستند و ممکن است بسته به ژن شریک درگیر از درمان ATRA بهره مند شوند یا نباشند.

هنگام پایش درمان، کاهش مقدار PML-RARA در خون یا مغز استخوان در طول زمان به این معنی است که فرد به درمان پاسخ می دهد. اگر تعداد سلول‌هایی که PML-RARA دارند کمتر از حد تشخیص آزمایش باشد و تعداد سلول‌های خونی فرد نرمال باشد، در این صورت فرد در حال بهبودی در نظر گرفته می‌شود. افزایش سطح PML-RARA در طول زمان نشان دهنده پیشرفت یا عود بیماری است.

اگر یک فرد مبتلا به APL برای توالی ژن PML-RARA مثبت نباشد، ممکن است به آن فرد درمان ATRA داده نشود و آزمایش مولکولی PML-RARA نمی تواند برای مانیتور فرد مورد استفاده قرار گیرد.

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

هم خون و هم مغز استخوان ممکن است به عنوان بخشی از تشخیص اولیه ارزیابی شوند، اما نظارت بعدی اغلب بر روی نمونه های خون انجام می شود. تنوع آزمون قابل توجهی در بین آزمایشگاه ها با استفاده از روش های مختلف آزمایش وجود دارد. بنابراین، برای یک فرد معین مبتلا به APL، در صورت امکان، آزمایش مولکولی PML-RARA باید توسط همان آزمایشگاه انجام شود. افزایش و کاهش سطح PML-RARA معمولاً مهمتر از یک نتیجه آزمایش است.

آیا تغییرات ژنتیکی دیگری وجود دارد که پزشک ممکن است برای سرطان خون آزمایش کند؟

احتمالا. به عنوان مثال، ژن فیوژن BCR-ABL یک تغییر ژنتیکی جابجایی است که با کروموزوم های مختلف و لوسمی های مختلف، یعنی لوسمی میلوژن مزمن (CML) و لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) مرتبط است.

اگر من دارای ژن PML-RARA باشم، اعضای نزدیک خانواده ام باید آزمایش شوند؟

خیر. این تغییر ژنتیکی تغییری است که در طول زندگی فرد به دست می آید (اکتسابی) و ارثی نیست.

آیا همه افراد مبتلا به سرطان خون باید آزمایش شوند؟

آزمایش تنها زمانی انجام می شود که پزشک شما مشکوک باشد که شما APL دارید یا بخواهد آن را رد کند. APL یک زیرگروه از لوسمی میلوئید حاد (AML) است. اکثر افراد مبتلا به لوسمی توالی ژن PML-RARA را ندارند.

آماده شدن نتایج آزمایش PML-RARA چقدر طول می کشد؟

این بستگی به آزمایشگاهی دارد که آزمایش را انجام می دهد. آزمایش PML-RARA به تجهیزات و تخصص تخصصی نیاز دارد. این باید توسط یک آزمایشگاه تخصصی بیمارستان یا یک آزمایشگاه مرجع انجام شود و ممکن است چندین روز طول بکشد تا نتایج در دسترس باشد.

در سایت Science Direct در مورد PML-RARA بیشتر بخوانید:

لوسمی حاد پرومیلوسیتی (APL)، که تقریباً 8 درصد از موارد AML بزرگسالان را تشکیل می دهد، تقریباً همیشه با t(15;17) (q22;q11.2) همراه است، انتقالی که ژن لوسمی پرومیلوسیتیک (PML) را در کروموزوم 15 به ژن گیرنده آلفا رتینوئیک اسید (RARa) در کروموزوم 17 ترکیب می کند.
پروتئین همجوشی PML/RARa به‌عنوان یک مهارکننده منفی غالب عملکرد طبیعی PML و عملکرد RXRa، شریک هترودیمری مهم RARa عمل می‌کند.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

در جای دیگر وب:

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

 

2017 review performed by Omar Ramadan, PhD, MSc, MT (ASCPi) and the Testing.com Editorial Review Board.

Hudnall, S. David. Hematology: A Pathophysiologic Approach. Mosby, 2012. The Mosby Physiology Monograph Series. EBSCOhost. Pg 88. Accessed on 03/19/2017@18:56 through Sentara Knowledge Online Resources (SKOR).

De Angelis F, Breccia M. Molecular Monitoring as a Path to Cure Acute Promyelocytic Leukemia. Rare Cancers Ther (2015) 3:119–132.

Lo-Coco F, Hasan SK. Understanding the molecular pathogenesis of acute promyelocytic leukemia. Best Pract Res Clin Haematol. 2014 Mar;27(1):3-9.

Bullinger L, Döhner 1, Döhner H. Genomics of Acute Myeloid Leukemia Diagnosis and Pathways. J Clin Oncol. 2017 Mar 20;35(9):934-946.

Grimwade D, Jovanovic JV, Hills RK. Can we say farewell to monitoring minimal residual disease in acute promyelocytic leukaemia? Best Pract Res Clin Haematol. 2014 Mar;27(1):53-61.

Chendamarai E, Balasubramanian P, George B, et al. Role of minimal residual disease monitoring in acute promyelocytic leukemia treated with arsenic trioxide in frontline therapy. Blood. 2012 Apr 12;119(15):3413-9.

Levine K, DeBlasio A, Miller WH Jr. Molecular diagnosis and monitoring of acute promyelocytic leukemia treated with retinoic acid. Leukemia. 1994 Apr;8 Suppl 1:S116-20.

Lengfelder E, Lo-Coco F, Ades L, et al. Arsenic trioxide-based therapy of relapsed acute promyelocytic leukemia: registry results from the European LeukemiaNet. Leukemia. 2015 May;29(5):1084-91.

Burnett AK, Hills RK, Grimwade D, et al. Inclusion of chemotherapy in addition to anthracycline in the treatment of acute promyelocytic leukaemia does not improve outcomes: results of the MRC AML15 trial.

Lo-Coco F, Avvisati G, Vignetti M, et al. Retinoic acid and arsenic trioxide for acute promyelocytic leukemia. N Engl J Med. 2013 Jul 11;369(2):111-21.

Jovanovic JV, Rennie K, Culligan D, et al. Development of real-time quantitative polymerase chain reaction assays to track treatment response in retinoid resistant acute promyelocytic leukemia. Front Oncol. 2011 Oct 25;1:35.

Seiter, K. (Updated 2012 March 9). Acute Myelogenous Leukemia. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/197802-overview#showall. Accessed May 2013.

Yang, J. and Schiffer, C. (2012). Genetic Biomarkers in Acute Myeloid Leukemia. Medscape Today News from Expert Rev Hematol. 2012;5(4):395-407. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/771810. Accessed May 2013.

Mason, J. and Griffiths, M. (2012). Molecular Diagnosis of Leukemia. Medscape Today News from Expert Rev Mol Diagn. 2012;12(5):511-526. [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/766770. Accessed May 2013.

Kelley, T. and South, S. (2013 March). Acute Myeloid Leukemia – AML. ARUP Consult [On-line information]. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/AML.html?client_ID=LTD. Accessed May 2013.

(© 1995–2013). PML/RARA Quantitative, PCR. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-info/hematology/catalog/Overview/84114. Accessed May 2013.

(Reviewed 2011 April). Acute promyelocytic leukemia. Genetics Home Reference [On-line information]. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/condition/acute-promyelocytic-leukemia. Accessed April 2013.

(Reviewed 2011 April). RARA. Genetics Home Reference [On-line information]. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/gene/RARA. Accessed April 2013.

Kelley, T. and Schumacher, J. (2012 August). PML-RARA , t(15;17) Quantitation by RT-PCR ARUP. ARUP Laboratories [On-line information]. PDF available for download at http://www.aruplab.com/Testing-Information/resources/TechnicalBulletins/PML-RARAt%2815;17%29QuantitationbyRT-PCR.pdf. Accessed April 2013.

VanderWalde, A. and Vora, N. (2012 June 18). Genetics of Acute Myeloid Leukemia Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1936033-overview. Accessed April 2013.

Kotiah, S. and Besa, E. (Updated 2011 August 2). Acute Promyelocytic Leukemia Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/1495306-overview#showall. Accessed April 2013.

Polampalli, S., et. al. (2011) Role of RT-PCR and FISH in diagnosis and monitoring of acute promyelocytic leukemia. Indian J Cancer v 48:60-7. Available online through http://www.indianjcancer.com. Accessed May 2013.

Nasr, R. Et. al. (2009) Therapy-induced PML/RARA Proteolysis and Acute Promyelocytic Leukemia Cure. Clin Cancer Res v 15:6321-6326. [On-line information]. Available online at http://clincancerres.aacrjournals.org/content/15/20/6321.full. Accessed April 2013.

Ommen, H. et. al. (2010 January 14). Strikingly different molecular relapse kinetics in NPM1c, PML-RARA, RUNX1-RUNX1T1, and CBFB-MYH11 acute myeloid leukemias. Blood v 115 (2) 198-205 [On-line information]. Available online at http://bloodjournal.hematologylibrary.org/content/115/2/198.full. Accessed April 2013.

(Reviewed 2011 December). PML/RARA t(15;17) Translocation, FISH and Quantitative Real-Time PCR. Quest Diagnostics [On-line information]. Available online at http://www.questdiagnostics.com/testcenter/testguide.action?dc=TH_PML_RARA. Accessed May 2013.

این مقاله برای شما مفید بود؟

2 دیدگاه

  1. Avatar
    دکتر زینب تمنایی 17 تیر 1402 در 5:46 ق.ظ - پاسخ دادن

    مطالب دقیق و کامل و بسیار مستندی بود که من به عنوان متخصص داخلی خیلی لذت بردم و استفاده کردم
    ممنون از زحمت فراوانی که برای نگارش این مقاله متقبل شدید

    موفق باشید و سربلند

    • دکتر فرزاد باباخانی

      سلام و درود خدمت شما خانم دکتر
      ابراز شما اساتید بزرگوار قطعا موجب دلگرمی تیم ما برای ادامه مسیر خواهد بود
      بسیار سپاسگزاریم

ثبت دیدگاه

Go to Top