تفاوت آنزیم های کبدی در همودیالیزی ها و سایر بیماران

☑️ آیا سطح سرمی آنزیم های کبدی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی تحت همودیالیز با سایر بیماران تفاوتی دارد؟

🔵Liver enzymes serum levels in patients with chronic kidney disease on hemodialysis: a comprehensive review.

🕘 Clinics(San Paulo).2014 Apr;69(4):271-278.

سطح سرمی آنزیم های کبدی آلانین آمینو ترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) نشانگرهای تهاجم به سلول های کبدی هستند. بنابراین، آنها در چندین بیماری، مانند هپاتیت ویروسی مزمن، بیماری کبد چرب غیر الکلی، هپاتیت خود ایمنی، هموکروماتوز، و بیماری کبد الکلی افزایش می یابند. این آنزیم ها به تشخیص و پیگیری بیمار و پاسخ به درمان کمک می کنند زیرا فعالیت التهابی در پارانشیم کبد را منعکس می کنند.

شیوع عفونت ویروس هپاتیت C در بیماران همودیالیز (HD) به طور قابل توجهی بیشتر از جمعیت عمومی است. این بیماری با افزایش میزان مرگ و میر در درجه اول به دلیل کارسینوم کبدی و سیروز کبدی همراه است. شیوع عفونت HCV در بیماران HD در کشورهای مختلف جهان و حتی در همان کشور بسیار متفاوت است. میزان شیوع هپاتیت C برای بیماران دیالیزی در برزیل 5.5 درصد، در ایالات متحده 14.4 درصد، در عربستان سعودی 68 درصد و در ایران 3.5 درصد است.

ما بارها در پَنل LFT بیماران CKD (chronic kidney disease) که معمولا از بخش دیالیز مراکز بیمارستانی به آزمایشگاه ارسال می شود؛ با سطوح پایین آنزیم های کبدی و حتی برخی مواقع مقدار صفر آنها، برخورد کرده ایم. این مقاله در مروری جامع مقادیر سرمی  آنزیم های کبدی GGT, ALT, AST رادر بیماران ِ CKD مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است؛ این بیماران با یا بدون هپاتیت ویرال بوده اند و همگی تحت درمان همودیالیز قرار داشتند.

◼️سطح سرمی آنزیم های کبدی در بیماران CKD تحت درمان همودیالیز بارها کاهش نشان داده اند. به طور خلاصه در این بیماران کاهش آنزیم های کبدی سرم به سه علت می باشد :

1️⃣  رقیق شدن خون [Hemodilution]

2️⃣  کاهش مقادیر پیریدوکسین (ویتامین B6)

3️⃣  افزایش سطح هوموسیستئین خون

◼️در بیماران CKD تحت همودیالیز که مبتلا به عفونت هپاتیت C بودند در مقایسه با بیماران CKD بدون هپاتیت C آنزیم های کبدی به مراتب مقدار پایین تری را نشان دادند که علت آن عمدتاً مربوط به کاهش وایرمی در این بیماران می باشد که به دو علت بستگی دارد: (۱) متد دیالیز ؛ (۲) افزایش تولید فاکتور رشد هپاتوسیت ها (HGF)، آلفا اینترفرون اندوژن و فعال سازی لنفوسیت های +CD69.

◼️در بررسی های معدوی نیز گزارش شده است که مقدار GGT در بیماران CKD و غیر CKD تفاوت قابل ملاحظه ای با هم ندارند.

🖌دکترعلیرضالطفی کیان 🖌

دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی

از دانشگاه علوم پزشکی ایران