نکات کلیدی QM/QA/QC آزمایشگاه (سمپلرها)

دکتر علیرضا لطفی کیان
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
نکات کلیدی QM/QA/QC آزمایشگاه (سمپلرها)

سمپلر آزمایشگاهی و ۲۰ نکته طلایی

سمپلر(میکروپیپت) یکی از مهم‌ترین و ضروری ترین تجهیزات آزمایشگاهی است که با داشتن محدوده ای بین ۰٬۱ تا ۱۰۰۰ میکرولیتر یا لاندا برای برداشتن و انتقال محلول ها و مایعات در مقادیر میکرولیتر در آزمایشگاه های کلینیکال ،بیولوژی و… به کارمی رود.اساس کار اغلب سمپلرها مکانیکی بوده و با نیروی دست عمل مکش و تخلیه روی پیستون صورت می گیرد.پیستون داخل یک سیلندر با طول ثابت حرکت و حجم معینی از مایع را به داخل یا خارج سمپلر هدایت می کند.

انواع-سمپلر-یا-میکروپیپت

انواع سمپلر یا میکروپیپت

سمپلرها از لحاظ کارکرد فنی شامل دو نوع A و D می باشد؛

1️⃣نوع A شامل سمپلرهایی است که هنگام مکش و انتقال مایع، هوایی بین پیستون و مایع وجود دارد[Air Displacement Pipettes].

2️⃣در سمپلر نوع D، پیستون با تماس مستقیم با مایع قرار دارد و به عبارتی جابه جایی مایع به طور مستقیم صورت می گیرد[Positive or Direct Displacement Pipettes].

تفاوت دو نوع مختلف سمپلر از نظر فنی

تفاوت دو نوع مختلف سمپلر از نظر فنی

با توجه به نحوه کارکرد سمپلرهای نوع A به نسبت نوع D در معرض آلودگی کمتر ی قرار دارند. از سوی دیگربرای انتقال دقیق حجم های کم، سمپلر نوع D توصیه می شود.

۲۰ نکته طلایی درباره سمپلرها

1️⃣ پیش از شروع به کار از اتصال محکم نوک [Tip] مناسب به سمپلر اطمینان حاصل کرده تا مانع عبور هوا از کنارنوک ِسمپلر شده و حجم دقیق منتقل گردد.

عدم قرار گرفتن درست سرسمپلر بر روی میکروپیپت

عدم قرار گرفتن درست سرسمپلر بر روی میکروپیپت

2️⃣از نوک سمپلرهای غیراستاندارد ویا مخصوص سمپلرهای دیگر به علت امکان آسیب به نوک پران ِ سمپلر اجتناب کنید.

انواع-سرسمپلر

انواع سرسمپلر

3️⃣هنگام کار از عمود نگه داشتن سمپلر در زمان مکش اطمینان حاصل کنید.

pipetting technique 6 4️⃣مراقب باشید به سمپلر ضربه واردنشود. هرگونه ضربه به سمپلر می تواند آن را از کالیبر خارج نموده و نیازمند کالیبراسیون مجدد کند.

5️⃣هرگز سمپلر حاوی محلول یا مایع را به پهلو و افقی روی میز قرارندهید چون ممکنست مایع وارد سمپلر شده و به شفت آن صدمه بزند.

6️⃣باانتخاب نوک سمپلر [Tip] مناسب، حجم محلول یا مایع برداشته شده را در حدی درنظر بگیرید که مایع وارد قسمت های داخلی سمپلر نگردد.

7️⃣هیچ وقت سمپلرهای متغیر را خارج از محدوده رنج شان تنظیم نکنید.

سمپلرهای متغییر

سمپلرهای متغییر

8️⃣هنگام کار با بعضی سمپلرها ،آزادکردن قفل یا ضامن در هنگام تنظیم مقدار موردنظر و برگرداندن به حالت قفل را هرگز فراموش نکنید.

9️⃣سمپلرها را هرگز در مکان های خیلی سرد، خیلی گرم ،خیلی مرطوب و یا در محیط پُر از گرد و غبار قرارندهید. توجه شود این شرایط سبب اختلال در برداشت نمونه یا معرف و یا نشتی محلول می شود.

0️⃣1️⃣ محلول هایی که بخار خورنده [Corrosive] دارند را هیچگاه با سمپلر نکشید. در صورت ضرورت انجام این کار از نوک سمپلرهای فیلتر دار استفاده نمایید.

سرسمپلر فیلتردار

سرسمپلر فیلتردار

1️⃣1️⃣درصورت مکش محلول های اسیدی و سایر مواد با خاصیت خورندگی به قسمت های داخلی سمپلر، باید بخش نگهدارنده نوک سمپلر[Tip holder] بازشده و پیستون و حلقه پلاستیکی [O-ring] به خوبی با آب مقطر شسته شود.

اجزای-سمپلر

اجزای سمپلر

2️⃣1️⃣در زمان هایی که با سمپلر کارندارید آن را به صورت عمودی روی پایه سمپلر قراردهید.

پایه نگهدارنده سمپلر

پایه نگهدارنده سمپلر

3️⃣1️⃣با سمپلر هرگز بدون دستکش کارنکنید .از تماس دست با نوک سمپلر به هر شکل خودداری کنید.

why calibrate 1 500x400 14️⃣1️⃣ از اتوکلاو کردن سمپلرهایی که قابلیت اتوکلاو ندارند جداً اجتناب کنید.

spec autoclavable5️⃣1️⃣ انجام کنترل میانی عملکرد سمپلر را فراموش نکنید و کالیبراسیون دوره ای آن را هیچوقت به تعویق نیندازید.

کالیبراسیون سمپلر

کالیبراسیون سمپلر

6️⃣1️⃣ هنگام کار با رَک، سمپلر را با شدت و ضربه وارد سرسمپلر نکنید زیرا این کار باعث کج شدن شفت و یا شکستگی آن می گردد.

میکروپیپت 7️⃣1️⃣ هنگام خرید برای آزمایشگاه سمپلرهای قابل اتوکلاو را انتخاب کنید.

8️⃣1️⃣ حتماً سمپلری که برای خرید انتخاب می کنید دارای گواهی کالیبراسیون معتبر از شرکت سازنده باشد.

9️⃣1️⃣ برای آزمایش های مهم وحساس سعی کنید از سمپلر ثابت -به دلیل بالابودن دقت نسبت به سمپلر متغیر -استفاده کنید.

0️⃣2️⃣ متناسب با کارکرد و‌ مواد مورد استفاده ،سمپلر ها را به صورت دوره ای سرویس ، روغن کاری و کنترل کیفی کنید.

منبع: «روحی دهبنه ، صغری .سفری به دنیای سمپلرها .تهران : موسسه تألیفی آموزشی ارشدان ۱۳۹۸»

تدوین و نگارش :

  • دکتر صغری روحی
  • دکتر علیرضا لطفی کیان
  • دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

این مقاله تالیف شده است و یا منابع مربوطه ثبت نشده است.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top