آزمایش جهش JAK2 امکان تشخیص و شناسایی جهش در ژن JAK2 را با استفاده از DNA استخراج شده از نمونه های خون یا مغز استخوان فراهم می کند. این تست برای اهداف تشخیصی، پیش آگهی و پیش بینی مرتبط با اختلالات هماتولوژیک(خون) استفاده می شود.
اسامی دیگر:
- Janus Kinase 2
- JAK2 V617F/JAK2 Exon 12 Mutation
چرا آزمایش جهش JAK2 درخواست می شود؟
آزمایش جهش JAK2 برای کمک به تشخیص اختلالات مغز استخوان معروف به نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو (MPN) که در آن مغز استخوان بیش از حد یک یا چند نوع سلول خونی تولید می کند،درخواست می شود.
آزمایش جهش JAK2 همچنین برای کمک به تمایز بین نئوپلاسم میلوپرولیفراتیو پلی سیتمی ورا (PV) و سایر اریتروسیتوزهای ثانویه قابل استفاده است.
چه زمانی آزمایش جهش JAK2 بایستی انجام شود؟
هنگامی که پزشک مشکوک است که شما ممکن است یک اختلال مغز استخوان، از جمله پلی سیتمی ورا(PV)، ترومبوسیتمی ضروری(ET)، یا میلوفیبروز اولیه(PMF) داشته باشید.
نمونه مورد نیاز برای آزمایش جهش JAK2 :
- ظرف/لوله: لوله با درب بنفش(حاوی ضد انعقاد EDTA)/ لوله با درب زرد(حاوی ضد انعقاد ACD)
- نوع نمونه: خون کامل/ مغز استخوان
- حجم نمونه: خون 10 میلی لیتر/ مغز استخوان 4 میلی لیتر
نام روش انجام آزمایش جهش JAK2:
واکنش زنجیره ای پلیمراز اختصاصی آلل (AS-PCR) و توالی یابی سانگر
شرح روش
DNA ژنومی استخراج شده و برای هر نمونه از 2 واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) استفاده می شود. در هر واکنش، یک قطعه کوتاه از DNA ژنومی، از جمله سایت JAK2 V617، با استفاده از PCR کمی در یک ابزار Real time PCR تکثیر می‌شود. در اولین واکنش، پایه انتهایی ‘5 پرایمر معکوس(Reverse) با توالی جهش یافته JAK2 V617F مطابقت دارد و شرایط PCR به گونه ای است که فقط به DNA جهش یافته متصل می شود.
در واکنش دوم، پایه انتهایی ‘5 پرایمر معکوس(Reverse) با توالی نوع وحشی مطابقت دارد و شرایط PCR به گونه ای است که فقط توالی نوع وحشی را متصل می کند. در هر دو واکنش، PCR با استفاده از پروب TaqMan پایش می شود. مقدار DNA جهش یافته و مقدار DNA نوع وحشی برای هر نمونه اندازه گیری می شود.
در هر سیکل، مقدار DNA جهش یافته و نوع وحشی در یک نمونه DNA کالیبراتور نیز اندازه گیری می شود. کالیبراتور مخلوطی از DNA از رده سلولی مثبت (HEL) و رده سلولی منفی (HL60) است و برای کاهش تغییرات سیکل به سیکل استفاده می شود. پس از هر واکنش، نرم افزار کمی سازی نسبی برای محاسبه نسبت نرمال شده جهش یافته: نوع وحشی استفاده می شود، که به عنوان یک نسبت بدون واحد پس از اصلاح با داده های کالیبراتور بیان می شود.
نتیجه نهایی به عنوان % JAK2 V617F از کل JAK2 گزارش شده است (یعنیx 100% [جهش یافته/جهش یافته + نوع وحشی]).
برای توالی یابی، RNA کل از خون کامل یا مغز استخوان استخراج می شود و cDNA از RNA پیام رسان JAK2، سنتز می شود. سپس قطعه ای که اگزون های 12 تا 15 را در بر می گیرد با استفاده از PCR استاندارد تکثیر می شود و توالی با استفاده از توالی یابی Sanger با تجزیه و تحلیل بر روی یک آنالایزر ژنتیکی خودکار به دست می آید.
توالی یابی سانگر اگزون های 12 JAK2 را تا 90 درصد اول اگزون 15 پوشش می دهد، که منطقه ای را شامل می شود که اساساً شامل تمام جهش های گزارش شده در نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو است.
آمادگی قبل از انجام آزمایش جهش JAK2:
به آمادگی خاصی نیاز ندارد
چه چیزی در آزمایش جهش JAK2 مورد بررسی قرار می گیرد؟
ژن جانوس کیناز 2 (JAK2) یک تیروزین کیناز (JAK2) را کد می کند که با بخش سیتوپلاسمی انواع سیتوکین های غشایی و گیرنده های فاکتور رشد مهم برای انتقال سیگنال در سلول های خونساز مرتبط است. سیگنال دهی از طریق فعال سازی JAK2 باعث فسفوریلاسیون مبدل های سیگنال پایین دست و فعال کننده های پروتئین های رونویسی (STAT) (به عنوان مثال STAT5) می شود که در نهایت منجر به رشد و تمایز سلولی می شود.
این پروتئین رشد و تقسیم سلولی را تقویت می کند و به ویژه برای کنترل تولید سلول های خونی در مغز استخوان مهم است. این آزمایش به دنبال جهش در JAK2 است که با اختلالات مغز استخوان ناشی از تولید بیش از حد سلول های خونی مرتبط است.
JAK2 یک تیروزین کیناز درون سلولی است که ارتباط نزدیکی با فاکتور رشد و گیرنده های سیتوکین مانند گیرنده های اریتروپویتین (EPOR)، ترومبوپوئیتین (TPO) MPL و فاکتور محرک کلنی گرانولوسیتی (G-CSF) دارد.
اتصال لیگاند به گیرنده همزاد خود منجر به فعال‌سازی JAK2 (سبز) می‌شود، که سپس سیگنال‌های پایین‌دستی را فعال می‌کند، از جمله مبدل سیگنال کیناز جانوس و فعال‌کننده رونویسی (JAK-STAT) و تا حدی پروتئین فعال‌شده با میتوژن، مسیرهای کیناز تنظیم‌شده با سیگنال کیناز/خارج سلولی (MAPK/ERK) و فسفوئینوزیتید 3 کیناز (PI3K). JAK2 جهش یافته (قرمز) به طور اساسی در غیاب اتصال لیگاند به گیرنده فعال است. مشخص نیست که آیا جهش یافته JAK2 با JAK2 جهش یافته یا نوع وحشی دیمر می شود یا خیر.
اختلالات مغز استخوان ناشی از جهش‌های JAK2 به عنوان نئوپلاسم‌های میلوپرولیفراتیو (MPNs) شناخته می‌شوند که در آن مغز استخوان تعداد زیادی گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و/یا پلاکت‌ها را تولید می‌کند. برخی از MPN هایی که بیشتر با جهش های JAK2 مرتبط هستند عبارتند از:
پلی سیتمی ورا (Polycythemia Vera) – پلی سیتمی ورا نوعی سرطان خون است. باعث می شود مغز استخوان شما گلبول های قرمز زیادی بسازد. این سلول های اضافی، خون شما را غلیظ می کنند و جریان آن را کند می کنند که ممکن است باعث مشکلات جدی مانند لخته شدن خون شود.
ترومبوسیتمی ضروری (Essential Thrombocythemia) – ترومبوسیتمی ضروری یک اختلال غیر معمول است که در آن بدن شما پلاکت های زیادی تولید می کند. پلاکت ها به هم می چسبند و لخته ایجاد می کنند.
میلو فیبروز اولیه (Primary Myelofibrosis)، همچنین به عنوان میلوفیبروز مزمن ایدیوپاتیک یا متاپلازی میلوئید آگنوژنیک شناخته می شود – تعداد زیادی سلول تولید کننده پلاکت وجود دارد که بافت اسکار را در مغز استخوان تولید می کند. مغز استخوان بافت نرم و اسفنجی شکلی است که مرکز اکثر استخوان ها را پر می کند.
آزمایش اولیه JAK2 V617F است که به دلیل جهش در یک مکان خاص در ژن JAK2 نامگذاری شده است. جهش JAK2 V617F ارثی به دست می آید و منجر به تغییر یک جفت باز نوکلئوتیدی DNA می شود. در JAK2، این نوع جهش که جهش نقطه ای نامیده می شود، باعث جایگزینی اسید آمینه طبیعی والین (به اختصار V) با فنیل آلانین (به اختصار F) می شود. این تغییر اسید آمینه منجر به تولید نوعی از پروتئین JAK2 می شود که به طور مداوم “روشن” است و منجر به تولید سلول های خونی کنترل نشده می شود.
جهش JAK2 V617F در اگزون 14 قرار دارد و در 50 تا 60 درصد میلوفیبروز اولیه و ترومبوسیتمی ضروری و در 95 تا 98 درصد پلی سیتمی ورا (PV) وجود دارد. در بقیه موارد PV، بیش از 50 جهش مختلف در اگزون های 12 تا 15 JAK2 گزارش شده است و اساساً همه جهش های غیر V617F JAK2 در PV شناسایی شده اند. این جهش ها شامل جهش های نقطه ای و درج ها یا حذف های کوچک است.
نشان داده شده است که چندین جهش از اگزون 12 دارای اثرات بیولوژیکی مشابه با جهش های V617F هستند، به طوری که در حال حاضر فرض می شود که سایر جهش های غیر پلی مورفیک دارای اثرات بالینی مشابهی هستند. با این حال، برخی از جهش ها ممکن است به خوبی مشخص نشده باشند و نیاز به ارزیابی بالینی و تحقیقاتی بیشتری دارند.
سوالات متداول
چگونه از نتایج آزمایش جهش JAK2 استفاده می شود؟
آزمایش جهش JAK2 ممکن است همراه با سایر آزمایش‌ها مانند جهش CALR و آزمایش جهش MPL برای کمک به تشخیص اختلالات مغز استخوان که منجر به تولید بیش از حد سلول‌های خونی می‌شود، استفاده شود. این اختلالات به عنوان نئوپلاسم های میلوپرولیفراتیو (MPN) شناخته می شوند.
آزمایش جهش JAK2 معمولاً به عنوان یک آزمایش پیگیری درخواست می شود اگر فردی دارای افزایش قابل توجهی هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول های قرمز و/یا تعداد پلاکت باشد و پزشک مشکوک باشد که فرد ممکن است MPN، به ویژه پلی سیتمی ورا (PV)، ترومبوسیتمی ضروری (ET) یا میلوفیبروز اولیه (PMF) داشته باشد، این آزمایش درخواست می شود
آزمایش ژنتیکی اولیه برای جهش های JAK2 که منجر به MPN ها می شود، JAK2 V617F است که به دلیل جهش در یک مکان خاص در ژن JAK2 نامگذاری شده است. معمولاً ابتدا درخواست می شود. اگر منفی باشد، ممکن است برای کمک به تشخیص، از آزمایش‌هایی برای جهش‌های دیگر در ژن JAK2 که با MPNها نیز مرتبط هستند، مانند اگزون 12 JAK2 استفاده شود.
چه زمانی آزمایش جهش JAK2 درخواست می شود؟
آزمایش جهش JAK2 ممکن است همراه با سایر آزمایش‌ها زمانی که پزشک مشکوک به داشتن نئوپلاسم میلوپرولیفراتیو (MPN) باشد، درخواست شود. آزمایش ممکن است زمانی انجام شود که نتایج آزمایش های معمول آزمایشگاهی، مانند شمارش کامل خون (CBC)، نتایج غیرعادی مرتبط با این MPN ها را نشان دهد.
گاهی اوقات افراد مبتلا به MPN ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا علائم کمی نسبتاً خفیف داشته باشند که ممکن است سال‌ها قبل از شناسایی به عنوان MPN وجود داشته باشند. زمانی که فردی علائم زیر را داشته باشد، پزشک ممکن است به MPN مشکوک شود:
- بزرگ شدن طحال (سپلنومگالی) یا کبد (هپاتومگالی)
- لخته شدن خون در ورید یا شریان
- حمله قلبی
- سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا
- خون ریزی
- سردرد
- سرگیجه
- مشکلات بینایی
- بی حسی
- خارش
- نقرس
- سنگ کلیه
- خستگی
- تنگی نفس
- کاهش وزن
- تب
آزمایش اگزون 12 JAK2 و/یا آزمایشی برای سایر جهش‌های غیر JAK2 V617F ممکن است زمانی درخواست شود که آزمایش JAK2 V617F منفی باشد و پزشک همچنان مشکوک به پلی سیتمی ورا باشد.
نتیجه آزمایش جهش JAK2 چه چیزی را نشان می دهد؟
مثبت بودن آزمایش جهش JAK2، همراه با سایر علائم بالینی حمایت کننده، به این معنی است که احتمال دارد فرد مورد آزمایش MPN داشته باشد. ممکن است برای تعیین MPN و ارزیابی شدت آن، آزمایش‌های دیگری مانند بیوپسی مغز استخوان انجام شود.
بیش از 95 درصد از افراد مبتلا به پلی سیتمی ورا (PV) و 50 تا 60 درصد از افراد مبتلا به ترومبوسیتمی ضروری (ET) یا میلوفیبروز اولیه (PMF) دارای جهش JAK2 هستند که اکثر آنها دارای جهش JAK2 V617F هستند. علاوه بر این، این جهش به ندرت در افراد مبتلا به لوسمی میلومونوسیتی مزمن (CMML)، لوسمی میلوئید حاد (AML)، سندرم میلودیسپلاستیک (MDS) و لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) یافت می شود.
آزمایش منفی JAK2 V617F اما مثبت بودن جهش اگزون 12 JAK2 یا سایر جهش های غیر از V617F همراه با علائم بالینی حمایت کننده به این معنی است که احتمال دارد فرد مبتلا به پلی سیتمی ورا باشد. حدود 3 تا 4 درصد از افراد مبتلا به PV دارای جهش اگزون 12 هستند.
نتایج منفی برای همه جهش‌های JAK2 لزوماً MPN را رد نمی‌کند – ممکن است فرد دارای MPN- JAK2 منفی باشد یا جهش JAK2 در طول آزمایش تشخیص داده نشده باشد. آزمایش‌های JAK2 بر روی مواد ژنتیکی موجود در گلبول‌های سفید خون به نام گرانولوسیت‌ها (از خون یا مغز استخوان) و پیش‌سازهای گلبول قرمز (از مغز استخوان) انجام می‌شود.
همه گرانولوسیت ها و پیش سازهای گلبول قرمز دارای جهش های JAK2 نیستند. نسبت سلول های آسیب دیده از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است در طول زمان تغییر کند. اگر فقط تعداد کمی از سلول‌های دارای جهش در نمونه خون آزمایش شده باشند، ممکن است جهش تشخیص داده نشود.
در سال 2016، سازمان بهداشت جهانی (WHO) معیارهای تشخیصی خود را برای PV و ET تجدید نظر کرد. وجود جهش JAK2 V617F یا JAK2 اگزون 12 یکی از سه معیار اصلی لیست شده برای تشخیص PV است. با این حال، اجماع هنوز برای معیارهای تشخیصی بهینه برای PV به دست نیامده است.
آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟
یافته‌های یک جهش JAK2 مرتبط با رشد کنترل‌نشده سلول‌های خونی در MPN نیز یک رویکرد درمانی احتمالی را برای برخی MPNها پیشنهاد می‌کند. به عنوان مثال، یک مهارکننده JAK2 برای درمان میلوفیبروز متوسط و پرخطر تایید شده است.
آزمایشگاه ها، آزمایش جهش JAK2 را هم به صورت کیفی(تشخیص اینکه این جهش وجود دارد یا خیر) و هم به صورت کمی(تعیین مقدار جهش) ارائه می کنند. برخی از پزشکان ممکن است یک آزمایش کمی را برای پایش تغییر تعداد سلول‌های دارای جهش JAK2 V617F در طول زمان درخواست دهند. با این حال، آزمایش کمی معمولاً به عنوان یک روش استاندارد انجام نمی شود و کاربرد بالینی آن هنوز به طور قوی ثابت نشده است.
آیا می توان آزمایش جهش JAK2 را در مطب پزشک انجام داد؟
آزمایش جهش JAK2 باید در آزمایشگاهی انجام شود که آزمایش مولکولی را انجام می دهد. این آزمایش توسط هر آزمایشگاهی ارائه نمی شود و اغلب باید به آزمایشگاه مرجع ارسال شود.
آماده شدن نتایج آزمایش جهش JAK2 چقدر طول می کشد؟
بستگی به آزمایشگاهی دارد که آزمایش را انجام می دهد. به طور کلی، نتایج ممکن است در عرض دو هفته در دسترس باشند.
آیا دلیلی برای تکرار آزمایش جهش JAK2 وجود دارد؟
اگر جواب منفی باشد و پزشک همچنان به تشخیص MPN مشکوک باشد، ممکن است این آزمایش را تکرار کند. یکی از دلایلی که ممکن است آزمایش منفی باشد این است که نسبت سلول های که دارای جهش JAK2 V617F هستند ممکن است کم باشد. در حال حاضر، این تست استاندارد ملی نیست، بنابراین حساسیت تست ممکن است تا حدودی از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد. آزمایش دومی که در زمان دیگری انجام شود و/یا به آزمایشگاه دیگری ارسال شود، ممکن است جهش JAK2 V617F را در صورت وجود تشخیص دهد.
همچنین، برخی از پزشکان ممکن است آزمایش کمی را به صورت دوره ای برای مانیتور تغییر تعداد سلول های دارای جهش JAK2 V617F در طول زمان درخواست دهند. اگر تحقیقات مداوم نشان دهد که ژن JAK2 یک هدف مناسب برای درمان‌های MPN است، نتایج آزمایش‌های کمی مکرر ممکن است در پایش اثربخشی درمان مفید باشد.
آیا جهش های ژنتیکی دیگری در ارتباط با MPN ها وجود دارد؟
بله، جهش‌های ژنی کالرتیکولین (CALR) (اگزون 9) در 20 تا 25 درصد از بیماران بزرگسال مبتلا به ترومبوسیتمی ضروری (ET) و 25 تا 30 درصد از بیماران بزرگسال مبتلا به میلوفیبروز اولیه (PMF) یافت می‌شود. علاوه بر این، جهش در ژن لوسمی میلوپرولیفراتیو (MPL) در 2 تا 5 درصد از بیماران بالغ ET و 3 تا 5 درصد از بیماران PMF بالغ دیده می شود، اما در پلی سیتمی ورا (PV) مشاهده نمی شود. PV، ET و PMF همگی در کودکان و نوجوانان نادر هستند. آزمایش ژنتیک همچنین گاهی اوقات برای بررسی وجود یا عدم وجود کروموزوم فیلادلفیا (Ph’) یا انتقال BCR-ABL1 در فردی که مشکوک به لوسمی میلوئیدی مزمن است، استفاده می‌شود.
مطالب مرتبط در متااورگانون:
- Bone Marrow Aspiration and Biopsy
- آزمایش اریتروپویتین
- Complete Blood Count
- Blood Smear
- آزمایش های ژنتیکی برای درمان هدفمند سرطان
- آزمایش(BCR-ABL1)
- آزمایش جهش کالرتیکولین (CALR)
- Chromosome Analysis
در جای دیگر وب:
- National Cancer Institute: Myeloproliferative Neoplasms
- National Cancer Institute: Chronic Myeloproliferative Neoplasms
- The Leukemia and Lymphoma Society: Myeloproliferative Neoplasms
- MPN Research Foundation: Understanding MPNs
- U.S. National Library of Medicine Genetics Home Reference: JAK2 gene
- National Heart, Lung, and Blood Institute: What Is Polycythemia Vera?
Nagalla, S. and Besa, E. (2016 December 2 Updated). Polycythemia Vera Workup. Medscape Drugs and Diseases. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/205114-workup#c5. Accessed on 1/22/17.
Lal, A. (2016 November 10 Updated). Essential Thrombocytosis Workup. Medscape Drugs and Diseases. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/206697-workup#showall. Accessed on 1/22/17.
(© 1995–2017). JAK2 V617F Mutation Detection, Blood. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/88715. Accessed on 1/22/17.
(© 1995–2017). JAK2 Exon 12 and Other Non-V617F Mutation Detection, Blood. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/89189. Accessed on 1/22/17.
(2014 September Reviewed). Jak2 gene. Genetics Home Reference. Available online at https://ghr.nlm.nih.gov/gene/JAK2. Accessed on 1/22/17.
Kelley, T. and Salama, M. (2016 October Updated). Myeloproliferative Neoplasms – MPN. ARUP Consult. Available online at https://arupconsult.com/content/myeloproliferative-neoplasms. Accessed on 1/22/17.
Arber DA, Orazi A, Hasserjian R, et al. The 2016 revision to the World Health Organization classification of myeloid neoplasms and acute leukemia. Blood. 2016;127:2391-2405. Available online at http://www.bloodjournal.org/content/127/20/2391?sso-checked=true. Accessed February 2017.
Hofmann I. Myeloproliferative neoplasms in children. J Hematopathol. 2015;8:143-157.
Vainchenker W, Kralovics R. Genetic basis and molecular pathophysiology of classical myeloproliferative neoplasms. Blood. 2017;129:667-679.
Rumi E, Cazzola M. Diagnosis, risk stratification, and response evaluation in classical myeloproliferative neoplasms. Blood. 2017;129:680-692.
DeLario MR, Sheehan AM, Ataya R, et al. Clinical, histopathologic, and genetic features of pediatric primary myelofibrosis—an entity different from adults. Am J Hematol. 2012;87:461-464.
An W, Wan Y, Guo Y, et al. CALR mutation screening in pediatric primary myelofibrosis. Pediatr Blood Cancer. 2014;61:2256-2262.
(2007 May). Essential or Primary Thrombocythemia. The Leukemia and Lymphoma Society [On-line information]. PDF available for download at http://www.leukemia-lymphoma.org/attachments/National/br_1178803674.pdf. Accessed July 2009.
(2009 February). What Is Polycythemia Vera? National Heart, Lung, and Blood Institute [On-line information]. Available online at http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/poly/poly_whatis.html. Accessed July 2009.
Beals, J. (2009 March 16) JAK2 Haplotypes Influence Susceptibility to Myeloproliferative Neoplasms. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/589655. Accessed July 2009.
McMahon, C. et. al. (2007 May 25). JAK2 V617F Mutation in Patients With Catastrophic Intra-abdominal Thromboses. Medscape from American Journal of Clinical Pathology [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/556664. Accessed July 2009.
Tan, A. et. al. (2007 July 23). A Simple, Rapid, and Sensitive Method for the Detection of the JAK2 V617F Mutation. Medscape from American Journal of Clinical Pathology [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/558906. Accessed July 2009.
Vannucchi, A. et. al. (2009 March 23). Treatment Options for Essential Thrombocythemia and Polycythemia Vera. Medscape from Expert Review of Hematology [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/589735. Accessed July 2009.
(2007 March). JAK2 c.1849G>T (V617F) Mutation Quantification by Real-Time PCR. ARUP Technical Bulletin [On-line information]. PDF available for download through http://www.aruplab.com. Accessed July 2009.
(2007 March). JAK2 (V617F) Mutation by PCR. ARUP Technical Bulletin [On-line information]. PDF available for download through http://www.aruplab.com. Accessed July 2009.
Check, W. (2008 September). Class action for myeloproliferative disorders. CAP Today [On-line information]. Available online through http://www.cap.org. Accessed July 2009.
(13 Feb. 2012). Tefferi, Ayalew. Polycythemia vera and essential thrombocythemia: 2012 update on diagnosis, risk stratification, and management. American Journal of Hematology Continuing Education Series. Available online through http://onlinelibrary.wiley.com. Accessed June 2013.
(April 2013). Classic BCR-ABL1-negative Myeloproliferative Neoplasms. Arup Laboratories. PDF available for dowload at http://www.aruplab.com/guides/ug/tests/iconpdf_383.pdf. Accessed June 2013.
(Dec. 8, 2012). Kiladjian, Jean-Jacques. The spectrum of JAK2-Positive myeloproliferative neoplasms. American Society of Hematology Education Book. Available online at http://asheducationbook.hematologylibrary.org/content/2012/1/561.full. Accessed June 2013.
(Updated May 2013). Myeloproliferative Neoplasms. Arup Consult. Available online at http://www.arupconsult.com/Topics/MyeloproliferativeNeoplasms.html. Accessed June 2013.
(Reviewed Dec. 2011). JAK2. National Library of Medicine. Genetics Home Reference. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/gene/JAK2. Accessed June 2013.
(Reviewed Dec. 2011). Essential thrombocythemia. National Library of Medicine. Genetics Home Reference. Available online at http://ghr.nlm.nih.gov/condition/essential-thrombocythemia. Accessed June 2013.
Vainchenker, William, et al. (June 7, 2011). New mutations and pathogenesis of myeloproliferative neoplasms. Blood. American Society of Hematology. PDF available for download at http://bloodjournal.hematologylibrary.org/content/118/7/1723.full.pdf. Accessed June 2013.
(Updated March 2013). Janus Kinase 2. Online Mendelian Inheritance in Man (OMIM). Available online at http://omim.org/entry/147796. Accessed June 2013.
(2012 Sept.) Essential Thrombocythemia. Mayo Clinic. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/thrombocythemia/DS01087/DSECTION=symptoms. Accessed June 2013.
(2011 Dec.) Myelofibrosis. Mayo Clinic. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/myelofibrosis/DS00886/DSECTION=symptoms. Accessed June 2013.
بدون دیدگاه