Macro-AST | ماکرو AST | ماکرو آسپارتات آمینوترانسفراز

اهمیت تشخیص Macro-AST (ماکرو آسپارتات آمینوترانسفراز):

⏺ یک خانم ۳۲ ساله برای بیوپسی احتمالی کبد به هپاتولوژیست ارجاع شده است. بیمار دارای AST بالا ( 120 تا 500 واحد بر لیتر) به طور مداوم طی هفت سال گذشته بوده است؛ بدون هیچ علایم خاص، سابقه فامیلی یا سابقه پزشکی قابل ملاحظه ی بیماری کبدی، بجز یک عفونت EBV (مونو نوکلئوز عفونی) در ۱۴ سالگی با افزایش ۱۰ برابری AST/ALT و برگشت پذیر.

بیوپسی کبد

⏺ بیمار مورد نظر در معاینه فیزیکی نرمال، سونوی شکمی “ unremarkable”، سطح سرمی سایر آنزیم های کبدی شامل ALT، پانل هپاتیت و سرولوژی اتوایمیون نرمال و تست های فریتین، سرولوپلاسمین و TSH همگی در محدوده مرجع ِسن و جنس قرار داشتند. بیمار هر گونه مصرف دارو و ساپلمنت های گیاهی را انکار می کرد بجز OCP (قرص‌های ضد بارداری خوراکی) که آن هم پس از قطع مصرف تغییری در سطح AST سرمی مشاهده نشد.

⏺ پیش از بیوپسی کبد و به کار بردن هرگونه متد تهاجمی به عنوان آخرین راهکار نمونه سرم بیمار با “ Protein A Sepharose” انکوبه شد، که می تواند به کمپلکس های ایمنی سیرکولار خون باند شود. نهایتا انکوبه سرم بیمار باعث کاهش AST از 459 به 57 گردید در حالیکه سایر مارکرهای بیوشیمیایی پس از ریکاوری یا تریت ِ سرم تغییر معناداری نشان ندادند. بنابراین افزایش ایزوله ی سطح سرمی AST در کیس مورد نظر مربوط به “ Macro-AST” تشخیص داده شد و نیاز به بررسی های بیشتر نداشت.

Protein A Sepharose یک رزین با میل ترکیبی قابل اعتماد برای روش‌های رسوب ایمنی است. همچنین می توان از آن برای تصفیه آنتی بادی استفاده کرد.

⏺ ماکرو آنزیم ها کمپلکس هایی با جرم مولکولی بالا از آنزیم های پلاسما با ایمونوگلوبولین ها (مانند IgG، IgA یا IgM) یا سایر اجزای پلاسما هستند. آنها در نتیجه اختلال در سیستم ایمنی ایجاد می شوند. کاهش خروج از پلاسما و نیمه عمر طولانی آنها منجر به افزایش فعالیت های سرمی به دلیل “به دام افتادن” آنزیم ها در سرم می شود و به عنوان مقادیر بالای غیرعادی در تحقیقات آزمایشگاهی بدون توضیح قابل قبول منعکس می شود.

ماکرو آسپارتات آمینوترانسفراز (Macro-AST)

اگرچه Macro-AST نادر است ولی در بیماری های کبدی شایعتر است بویژه در بیماران با بیماری های نئوپلاستیک کبدی، وایرال و اتوایمیون. از سوی دیگر Macro-AST در افراد سالم نیز مشاهده می شود و می تواند عامل AST بالا در یک فرد سالم طی سالها باشد. هرگاه در یک بیمار افزایش ایزوله AST را بدون افزایش ALT و CK مشاهده کنیم باید به حضور Macro-AST مشکوک شد و آن را در میان تشخیص های افتراقی محتمل قرار داد.

افزایش جدا شده آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) به دلیل Macro-AST یک وضعیت خوش خیم و نادر است. به دلیل نادر بودن، آزمایش ماکرو آنزیم به طور معمول در عمل بالینی انجام نمی شود. بنابراین، تشخیص اغلب به تاخیر می افتد و ممکن است شامل ارزیابی های تهاجمی مانند بیوپسی کبد باشد.

⏺ چندین آنزیم (مانند آمیلاز، CK، لاکتات دهیدروژناز و AST) کمپلکس شده با ایمونوگلوبولین ها به عنوان آنزیم های ماکرو توصیف شده اند که ماکرو آمیلازمی شایع ترین آنهاست. بروز Macro-AST هنوز در جمعیت عمومی ثابت نشده است، اما به نظر کم است زیرا روش های بیوشیمیایی برای تشخیص به راحتی در آزمایشگاه در دسترس نیستند.

ماکروآنزیم ها

⏺ در این کیس ها با استفاده از متدهای “PEG precipitation “، اولترافیلتراسیون، دیالیز و “ Affinity chromatography “ می توان به عنوان اپروچ تشخیصی ِبه وجود Macro-AST پی برد. در ایران از میان مدالیته های ذکرشده همکاران گاسترو انترولوژیست بیشتر درخواست “ Pre & Post PEG recovery “ را برای کیس های مشکوک به Macro-AST می گذارند. وجود Macro-AST یک پدیده گذرا نیست و مقادیر بالای آزمایشگاهی قابل انتساب به آنزیم‌های کمپلکس ایمنی ممکن است برای سال‌ها باقی بماند. بنابراین، مستندسازی کامل در یادداشت‌های بیمار برای جلوگیری از معضلات تشخیصی آینده، حیاتی است.

روش PEG precipitation برای تشخیص Macro-AST

در سایت The American Journal of Gastroenterology در مورد ماکرو AST بیشتر بخوانید:

سطوح بالا AST را می توان در بیماران مبتلا به بیماری کبد، قلب و عضله اسکلتی مشاهده کرد. افزایش ایزوله AST نشان دهنده تشخیص ماکرو آسپارتات آمینوترانسفراز (ماکرو-AST) است. کمپلکس های ماکرو-AST از خود پلیمریزاسیون یا اتصال به ایمونوگلوبولین ها تشکیل می شوند که منجر به کاهش کلیرانس کلیوی و افزایش مثبت کاذب AST می شود.

References:

• Chtioui H,Mauerhofer O, Gunther B,Dofour JF. Macro-AST in an a symptomatic young patient.Ann Hepatol 2010;(1):93-5.
• Orlando R,Carbone A,Lirussi F.Macro-aspartate aminotransferase (Macro-AST): a 12-year follow-up study in a young female.Eur J Gastroenterol Hepatol 2003;15(12):1371-3.

ترجمه و نگارش:
دکتر علیرضا لطفی کیان
دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
از دانشگاه علوم پزشکی ایران