آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و تداخل آن در تست های آزمایشگاهی | Human Anti-mouse Antibodies & Lab Tests Results

دکتر علیرضا لطفی کیان
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و تداخل آن در تست های آزمایشگاهی | Human Anti-mouse Antibodies & Lab Tests Results

آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و تداخل آن در تست های آزمایشگاهی:

آنتی بادی های ضد موشی انسانی [Human Anti-mouse Antibodies] یا مخففاً HAMA,s ، فاکتور روماتوئید[RF] و هتروفیل آنتی بادی ها عامل نتایج مثبت کاذب [Falsely high or false results] در متدهای ایمونواسی آزمایشگاهی می باشند. هتروفیل آنتی بادی ها نشاندهنده اتوآنتی بادی های مترشحه ی سیستم ایمنی هستند که به طور طبیعی برعلیه هترو آنتی ژن ها در وضعیت های پاتولوژیک و بیماری ترشح می گردند. فاکتور RF یک IgM است که به قطعه FC ایمونوگلوبولین IgG باند می شود.

آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و تداخل آن در تست های آزمایشگاهی

آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و تداخل آن در تست های آزمایشگاهی

آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] آنتی بادی های هتروفیلی هستند که در سرم انسانی بیان می شوند و می توانند با سنجش های ایمنی تداخل داشته باشند. HAMAها به ترتیب با پل زدن یا مسدود کردن آنتی‌بادی‌ها در معرف‌ها، پاسخ‌ها را به‌طور کاذب تقویت یا کاهش می‌دهند. این منجر به تشخیص اشتباه و درمان های غیر ضروری می شود.
همچنین با ایجاد عوارض جانبی مانند واکنش های انفوزیون، با درمان مبتنی بر آنتی بادی مونوکلونال تداخل می کند و ممکن است اثرات آنتی بادی های درمانی را خنثی کند. تجویز آنتی بادی های مونوکلونال موش باعث ایجاد پاسخ HAMA می شود.

در گزارشی از فرانسه هتروفیل آنتی بادی های سرم یک بیمار، با تداخل در سنجش TSH باعث اُوِرتریتمنت ِ کیس مشکوک به هیپوتیروییدیسم شده بود. جالب اینکه اثر تداخلی یا اینترفرانس ِهتروفیل آنتی بادی ها حتی می تواند غلظت بعضی از آنالیت های هورمونی را کاهش دهد.

بعضی از متدهای ایمونواسی غیررقابتی از آنتی بادی های ساخته شده در بدن موش ها استفاده می کنند. عموم مردم ممکن است بدون اینکه برخورد مستقیم با موش ها داشته باشند دارای آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در خون خود باشند و همچنین در مواردی هم ممکن است تولید آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در اثر برخورد با پروتئین های موشی در بدن ترشح شود (مانند در معرض محصولات تهیه شده از غلات ِ آلوده به ادرار موش قرار گرفتن).

آنتی بادی های ضد موشی انسانی تولیدکنندگان محصولات و کیت های ایمونو اسی ِ آزمایشگاهی برای مینی مایز کردن اثر تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] از ترفندهای مختلفی مانند افزودن ایمونوگلوبولین اضافی موشی به بافرهای تولیدات IVD آزمایشگاهی خود استفاده می کنند.

بنابراین آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] موجود در سرم بیمار به ایمونوگلوبولین های اضافی و آزاد باند شده و بدین وسیله از اتصال HAMA,s به ایمونوگلوبولین های مونوکلونال موشی به کار رفته در سنجش آنالیت ها جلوگیری می شود و نهایتاً تداخلی صورت نمی گیرد. از ترفندهای دیگر به کار بردن آنتی بادی های سایر گونه های حیوانی مانند خرگوش به جای موش در محصولات IVD سنجش آنالیت های آزمایشگاهی می باشد.

از شناخته شده ترین نتایج مثبت کاذب به علت اثر تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در آنالیت های هورمونی، تست hCG است که می تواندبه تشخیص اشتباه ِ کوریوکارسینوما منتهی شود. در حداقل یک کیس گزارش شده مربوط به زنی با نتیجه مثبت کاذب hCG منجربه توتال اُوفورکتومی دوطرفه، هیستروسالپنگوتومی و کموتراپی نیز شده است. اثر تداخلی آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] همچنین در سنجش پپتید ناتریورتیک B-type و TSH هم مشاهده شده است.

نحوه برطرف کردن اثرات تداخلی آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در سنجش آنالیت ها:

وقتی که در آزمایشگاه کلینیکال به اثر تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در سنجش آنالیتی مشکوک شویم معمولا یک راهکار ْ تکرار تست بر روی یک پلتفورم ایمونو اسی دیگر می باشد (و درصورت امکان نمونه خون جدید چند روز بعد از نمونه اول به علت تغییر غلظت روزانه آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] و احتمال کاهش اثر تداخلی آن) به عنوان مثال اگر با متد ELISA انجام شده با متد CLIA تکرار گردد.

راهکار دیگر برای حذف اثر تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] استفاده از متد بررسی خطی بودن رقت سریالی [Serial dilution] در سنجش و اندازه گیری آنالیت هاست. اگر پس از رقت سازی نتیجه آنالیت از خطی بودن [Linearity] تبعیت نمی کرد اثر تداخلی آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] مطرح می باشد.

‍ ‍ یک مونوکلونال آنتی بادی [Monoclonal antibody=Mab or Moab]، ایمونو گلوبولینی است که به وسیله یک کلونینیگ منحصربفرد WBC,s تولیدشده است به طوریکه هر Mab به طور کاملا اختصاصی به یک اپی توپ آنتی ژن باند می شود مانند اپی توپ روی سلولهای کنسری Mab ها در درمان بسیاری از بیماری ها و بعضی از انواع کنسر ها کاربرد دارند.

توسعه آنتی بادی های درمانی برای درمان بیماری ها

توسعه آنتی بادی های درمانی برای درمان بیماری ها

بیماران تحت درمان با داروهای تهیه شده از اتوآنتی بادی های موش می توانند به تولید آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در این بیماران منجر شوند (لیست پیوست).

لیست داروهای بر مبنای آنتی بادی مونوکلونال مورد تایید

لیست داروهای بر مبنای آنتی بادی مونوکلونال مورد تایید

بنابراین در مدیریت بیماران مصرف کننده ی این قبیل داروها، همکاران کلینیسین بویژه انکولوژیست ها، به اثر تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] بر نتایج تست های آزمایشگاهی خصوصا هورمونی توجه خاص داشته باشند و در تفسیر نتایج این کیس ها احتیاط بیشتری مصروف دارند. اثر تداخلی آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] در اندازه گیری تست های غیر هورمونی هم ممکن است با شیوع کمتر مشاهده شود مانندHBsAg ، CA 125 و دیگوگسین.

✴️ کلینیسین ها خصوصا انکولوژیست ها درصورت مواجه با نتایج دیس هارمونیک برخی تست های آزمایشگاهی در کیس های تحت “ Mab تراپی” ؛ همواره احتمال تداخل آنتی بادی های ضد موشی انسانی [HAMAs] را در نظر گرفته و با توجه به کلینیک بیمار می توانند پیش از هرگونه تشکیک در نتیجه آزمایشگاه ، تکرار تست آزمایشگاهی مورد نظر را با یک پلتفورم دیگر و نمونه خون جدید – درصورت امکان چند روز بعد-درخواست کنند.

ترجمه و‌ نگارش:
دکتر علیرضا لطفی کیان
دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
از دانشگاه علوم پزشکی ایران

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top