آزمایش ژیاردیا لامبلیا | ژیاردیازیس | Giardia lamblia | Giardiasis

ژیاردیا (Giardia) نوعی انگل میکروسکوپی است که می تواند انسان و حیوانات را آلوده کند و باعث ایجاد بیماری به نام ژیاردیازیس شود. این انگل در روده انسان و حیوانات آلوده زندگی می کند و معمولاً از طریق خوردن آب یا غذای آلوده منتقل می شود.
علائم ژیاردیازیس می تواند شامل اسهال، درد شکم، نفخ، حالت تهوع و خستگی باشد. این عارضه را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد و در بیشتر موارد، علائم طی چند روز تا یک هفته بهبود می یابند. با این حال، برخی از افراد ممکن است علائم را برای چندین هفته یا چند ماه ادامه دهند.
اقدامات پیشگیرانه برای ژیاردیازیس شامل رعایت بهداشت خوب، اجتناب از نوشیدن آب تصفیه نشده یا آلوده و شستن و پختن صحیح غذا است. اگر مشکوک به ژیاردیازیس هستید، مهم است که به دنبال مراقبت های پزشکی باشید و از برنامه درمانی توصیه شده ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود پیروی کنید.
چرا آزمایش ژیاردیا (Giardia) درخواست می شود؟
- آزمایش ژیاردیا معمولاً شامل تجزیه و تحلیل نمونه مدفوع در آزمایشگاه برای تشخیص وجود انگلهای ژیاردیا یا تخمهای آنها است. اگر نتایج آزمایش مثبت باشد، ممکن است برای کاهش علائم و جلوگیری از گسترش عفونت، درمان با آنتی بیوتیک تجویز شود.
چه زمانی آزمایش ژیاردیا (Giardia) بایستی انجام شود؟
- اگر فردی علائم ژیاردیازیس مانند اسهال، درد شکم و حالت تهوع را داشته باشد و پزشک مشکوک باشد که علت آن عفونت ژیاردیا باشد، ممکن است آزمایش ژیاردیا درخواست شود.
- آزمایش ژیاردیا همچنین میتواند بر روی نمونههای مدفوع افرادی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به ژیاردیا هستند، مانند افرادی که با حیوانات کار میکنند یا با حیوانات تماس نزدیک دارند، یا افرادی که اخیراً به مناطقی که انگل شایع است، سفر کردهاند ویا افرادی که جهت دریافت کارت سلامت به مراکز بهداشت مراجعه می کنند، انجام شود.
- وقتی در مدفوع بیماران خصوصا در سن پایین، چربی دیده شود اولین شک به وجود ژیاردیا است. اسهال حاصل از این انگل را استئاتوره (Steatorrhea) یا اسهال چرب می نامند.
نمونه مورد نیاز برای آزمایش ژیاردیا (Giardia):
- ظرف/لوله:ظرف جمع آوری مدفوع با نگهدارنده فرمالین 10 درصد بافر یا حاوی SAF (سدیم استات فرمالین)
- نوع نمونه: مدفوع

ظروف مورد نیاز برای آزمایش ژیاردیا (Giardia)
وقتی بیمار دارای علایم مزمن است ولی انگل در مدفوع قابل ردیابی نیست می توان از تست بررسی ترشحات و محتویات روده استفاده کرد. این تست Entero test یا String test یا تست نخی نامیده می شود. در این تست یک کپسول ژلاتینی به طول بیش از یک متر بلعیده شده و وارد فضای روده می شود. حدود 4 ساعت بعد که این ژلاتین هضم شده و محتویات روده به انتهای نخ چسبیدند نخ به سمت بالا کشیده شده و ترشحات روی لام مورد بررسی مستقیم قرار می گیرد.

Entero test یا String test یا تست نخی
شاید این مطلب برای شما مفید باشد:
روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه
شاید این مطلب برای شما مفید باشد:
لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)
شاید این مطلب برای شما مفید باشد:
ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی
آمادگی بیمار قبل از انجام آزمایش ژیاردیا (Giardia):
- برخی از داروها، مانند داروهای ضد اسهال و آنتی بیوتیک ها، ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
- علاوه بر این، ممکن است از بیمار خواسته شود که از برخی غذاها یا نوشیدنی ها مانند محصولات لبنی برای مدتی قبل از آزمایش اجتناب کند.
- همکاران پذیرش آزمایشگاه ممکن است در مورد سابقه پزشکی بیمار، سفر اخیر و سایر عواملی که ممکن است بر خطر عفونت ژیاردیا یا نتایج آزمایش تأثیر بگذارد سؤال کنند.
روش های آزمایشگاهی تشخیص ژیاردیا (Giardia):
روش بررسی میکروسکوپی (Microscopic examination):
بررسی میکروسکوپی نمونه های مدفوع یک روش آزمایشگاهی رایج است که برای تشخیص عفونت ژیاردیا استفاده می شود. این روش شامل تجزیه و تحلیل نمونه های مدفوع در زیر میکروسکوپ برای تشخیص وجود کیست های ژیاردیا یا تروفوزوئیت ها است. در اینجا به توضیح کامل مراحل انجام شده در این روش می پردازیم:
- جمع آوری نمونه: مقدار کمی از نمونه مدفوع تازه در یک ظرف تمیز و خشک جمع آوری می شود. اجتناب از جمع آوری نمونه های آلوده به ادرار یا آب توالت بسیار مهم است.
- آماده سازی نمونه: نمونه مدفوع با محلول نمکی یا محلول ید مخلوط می شود و روی یک لام شیشه ای قرار می گیرد. این محلول به تجزیه مواد مدفوع و قابل مشاهده شدن کیست ها و تروفوزوئیت ها در زیر میکروسکوپ کمک می کند.
- بررسی میکروسکوپی: لام زیر میکروسکوپ با توان کم (10x) برای یافتن کیست یا تروفوزوئیت ژیاردیا بررسی می شود. کیست ها بیضی یا گرد هستند، اندازه آنها بین 8 تا 14 میکرومتر است و ظاهری دو جداره مشخص دارد. تروفوزوئیت ها گلابی شکل، بین 10 تا 20 میکرومتر و دارای دو هسته و تاژک هستند.

لام مستقیم برای تشخیص ژیاردیا
- رنگآمیزی: در برخی موارد، رنگآمیزی لام میتواند کیستها و تروفوزوئیتها را بیشتر نمایان کند. ممکن است از تکنیک های رنگ آمیزی مانند تری کروم یا آهن-هماتوکسیلین استفاده شود.
کیست و تروفوزوئیت ژیاردیا
- تفسیر: اگر کیست ژیاردیا یا تروفوزوئیت مشاهده شود، آزمایش برای عفونت ژیاردیا مثبت در نظر گرفته می شود. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که حساسیت این روش ممکن است بسته به عواملی مانند میزان مدفوع موجود و مهارت تکنسین انجام آزمایش متفاوت باشد.
دو فرم انگل در مدفوع ممکن است دیده شود. در مدفوع شل فرم تروف و در مدفوع قوام دار فرم کیست بیشتر دیده می شود. بهتر است نمونه کمتر از یک ساعت به بخش انگل شناسی ارسال شود چون تروفوزوئیت ها تا 45 دقیقه توان حرکت دارند و سریع از بین می روند.
به طور خلاصه، بررسی میکروسکوپی نمونه های مدفوع یک روش آزمایشگاهی نسبتا ساده و ارزان برای تشخیص عفونت ژیاردیا است. این روش شامل تهیه نمونه مدفوع، بررسی آن در زیر میکروسکوپ و جستجوی وجود کیست ژیاردیا یا تروفوزوئیت است. در حالی که این روش دارای محدودیت هایی است، اما در بسیاری از موارد می تواند اطلاعات تشخیصی ارزشمندی را ارائه دهد.
روش ایمونوسوربنت متصل با آنزیم (ELISA):
الایزا یک روش آزمایشگاهی است که برای تشخیص وجود آنتی ژن ژیاردیا در نمونه های مدفوع استفاده می شود. در این روش از آنتی بادی های مخصوص آنتی ژن ژیاردیا و سیگنال رنگ سنجی برای نشان دادن وجود آنتی ژن استفاده می شود:
- آماده سازی نمونه: مقدار کمی از نمونه مدفوع تازه در یک ظرف تمیز و خشک جمع آوری می شود. سپس نمونه در محلول بافر رقیق می شود تا مخلوطی همگن به دست آید.
- اتصال آنتی ژن: نمونه مدفوع رقیق شده به صفحه میکروتیتر پوشیده شده با آنتی بادی های مخصوص آنتی ژن ژیاردیا اضافه می شود. پلیت برای مدتی انکوبه می شود و به آنتی ژن اجازه می دهد به آنتی بادی های بی حرکت متصل شود.
- شستشو: اجزای متصل نشده با شستشو با محلول بافر از صفحه خارج می شوند تا هرگونه اتصال غیر اختصاصی از بین برود.
- اتصال آنتی بادی ثانویه: یک آنتی بادی ثانویه که آنتی ژن ژیاردیا را می شناسد به پلیت اضافه می شود. آنتی بادی ثانویه با آنزیمی مانند پراکسیداز ترب کوهی یا آلکالین فسفاتاز نشاندار می شود.
- شستشو: آنتی بادی ثانویه متصل نشده با شستشو با محلول بافر از صفحه خارج می شود.
- واکنش آنزیمی: محلول سوبسترای حاوی سوبسترای خاص آنزیم به صفحه اضافه می شود. آنزیم با سوبسترا واکنش می دهد و تغییر رنگی ایجاد می کند که نشان دهنده وجود آنتی ژن ژیاردیا است.
- تشخیص سیگنال: صفحه با استفاده از یک اسپکتروفتومتر که میزان جذب محلول رنگی را اندازه گیری می کند خوانده می شود. جذب متناسب با مقدار آنتی ژن موجود در نمونه است.
- تفسیر: نتایج آزمایش الایزا بر اساس منحنی استاندارد غلظت آنتی ژن شناخته شده تفسیر می شود. اگر جذب نمونه بالاتر از مقدار برش باشد، برای عفونت ژیاردیا مثبت در نظر گرفته می شود. اگر جذب کمتر از مقدار قطع باشد، آزمایش منفی در نظر گرفته می شود.
روش ایمونوکروماتوگرافی (ICA):
سنجش ایمونوکروماتوگرافی (ICA) نوعی تست تشخیصی سریع است که می تواند برای تشخیص وجود آنتی ژن ژیاردیا در نمونه های مدفوع استفاده شود. این روش مبتنی بر اصول ایمونواسی جریان جانبی است و شامل استفاده از آنتی بادی های خاص و نانوذرات طلا برای تولید سیگنال قابل مشاهده است:
- آماده سازی نمونه: مقدار کمی از نمونه مدفوع تازه در یک ظرف تمیز و خشک جمع آوری می شود. نمونه با محلول بافر مخلوط می شود تا مخلوطی همگن به دست آید.
- آماده سازی نوار تست: نوار تست ICA از یک غشای نیتروسلولزی و یک ورق پشتی پلاستیکی تشکیل شده است. غشاء با آنتی بادی های مخصوص آنتی ژن ژیاردیا و نانوذرات طلا که با آنتی بادی های اضافی نشاندار شده اند پوشیده شده است.
- اضافه کردن نمونه: چند قطره از مخلوط نمونه مدفوع/محلول بافر به چاه نمونه روی نوار تست زده می شود.
- جریان جانبی: نمونه به دلیل عملکرد مویرگی از طریق غشا مهاجرت می کند و اگر آنتی ژن های ژیاردیا در نمونه وجود داشته باشد به آنتی بادی های روی غشا متصل می شود.
- اتصال نانوذرات طلا: نانوذرات طلا روی غشاء نیز با آنتی بادی های مخصوص آنتی ژن های ژیاردیا برچسب گذاری شده اند. اگر آنتی ژن های ژیاردیا در نمونه وجود داشته باشد، نانوذرات طلا به آنها متصل می شود و یک خط قابل مشاهده روی نوار تست ایجاد می کند.
- تشخیص سیگنال: نوار تست ICA حاوی یک خط کنترل است که تأیید می کند تست به درستی کار می کند. هنگامی که نمونه به مکان مناسب منتقل شود، خط کنترل قابل مشاهده خواهد بود.
- تفسیر: نتایج آزمون ICA بر اساس ظاهر خطوط قابل مشاهده تفسیر می شود. اگر هم خط کنترل و هم خط آزمایش قابل مشاهده باشند، آزمایش برای عفونت ژیاردیا مثبت در نظر گرفته می شود. اگر فقط خط کنترل قابل مشاهده باشد، آزمایش برای عفونت ژیاردیا منفی است.

روش ایمونوکروماتوگرافی (ICA) برای تشخیص ژیاردیا با استفاده از ذرات نانو طلا
ICA یک روش تشخیصی سریع، آسان و قابل اعتماد برای تشخیص آنتی ژن ژیاردیا در نمونه های مدفوع است. نیازی به تجهیزات یا تخصص خاصی ندارد و در عرض چند دقیقه نتیجه می دهد. البته حساسیت این تست بسته به کیفیت آنتی بادی ها و میزان آنتی ژن موجود در نمونه می تواند متفاوت باشد. به همین دلیل، نتیجه مثبت در آزمایش ICA باید با روش های تشخیصی دیگر مانند بررسی میکروسکوپی نمونه های مدفوع یا الایزا تأیید شود.
تست های تقویت اسید نوکلئیک (NAATs):
تست های تقویت اسید نوکلئیک (NAATs) نوعی روش آزمایشگاهی است که برای تشخیص وجود DNA ژیاردیا در نمونه های مدفوع استفاده می شود. NAAT ها ابزارهای تشخیصی بسیار حساس و ویژه ای هستند که می توانند سطوح بسیار پایین DNA ژیاردیا را در یک نمونه تشخیص دهند. انواع مختلفی از NAAT وجود دارد که میتوان برای تشخیص ژیاردیا استفاده کرد، از جمله واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) و تقویت همدما با واسطه حلقه (LAMP). در اینجا توضیح مفصلی از مراحل کلی مربوط به NAAT برای تشخیص ژیاردیا آورده شده است:
- آماده سازی نمونه: مقدار کمی از نمونه مدفوع تازه در یک ظرف تمیز و خشک جمع آوری می شود. سپس نمونه برای استخراج DNA از کیست های ژیاردیا یا تروفوزوئیت ها پردازش می شود.
- تکثیر : DNA استخراج شده با استفاده از پرایمرها و آنزیم های خاصی که DNA ژیاردیا را هدف قرار داده و تکثیر می کنند، تکثیر می شود. فرآیند تقویت ممکن است شامل PCR یا LAMP باشد، بسته به تست خاص مورد استفاده.
- تشخیص سیگنال: با پیشرفت تقویت DNA، مقدار DNA ژیاردیا در نمونه افزایش می یابد. DNA تکثیر شده با استفاده از روشهای مختلف، مانند رنگهای فلورسنت یا پروبهای هیبریداسیون، که به DNA تقویتشده متصل میشوند و سیگنال تولید میکنند، شناسایی میشود.
- تفسیر: نتایج NAAT بر اساس وجود یا عدم وجود یک سیگنال تفسیر می شود. اگر سیگنالی وجود داشته باشد، نشان دهنده وجود DNA ژیاردیا در نمونه است و تشخیص مثبت عفونت ژیاردیا را تایید می کند.

واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR)
NAAT ها روش های آزمایشگاهی بسیار حساس و اختصاصی برای تشخیص عفونت ژیاردیا هستند. آنها می توانند سطوح بسیار پایین DNA ژیاردیا را در یک نمونه تشخیص دهند و می توانند گونه های مختلف انگل را تشخیص دهند. با این حال، NAATها به تجهیزات و تخصص تخصصی نیاز دارند و ممکن است نسبت به سایر روشهای تشخیصی مانند بررسی میکروسکوپی نمونههای مدفوع یا آزمایشهای تشخیص آنتیژن، انجام شوند.
علاوه بر این، نتایج مثبت کاذب ممکن است به دلیل آلودگی یا واکنش متقابل با سایر ارگانیسم ها رخ دهد. به این دلایل، NAAT ها اغلب برای مواردی که سایر روش های تشخیصی نتایج غیرقطعی یا منفی ایجاد کرده اند، یا در شرایطی که تجزیه و تحلیل دقیق تری از انگل ژیاردیا مورد نیاز است، درخواست می شود.
چه چیزی در آزمایش ژیاردیا (Giardia) مورد بررسی قرار می گیرد؟
تاریخچه ژیاردیا لامبلیا به سال 1681 برمی گردد، زمانی که هلندی آنتونی ون لیوونهوک برای اولین بار این انگل را در مدفوع خود با میکروسکوپ مشاهده کرد. با این حال، تا سال 1859 بود که این ارگانیسم به طور رسمی توسط ویلم لامبل، پزشک و میکروبیولوژیست اهل چک، که آن را به نام خود نامگذاری کرد، توصیف شد. بعدها به افتخار جانورشناس فرانسوی آلفرد ماتیو ژیارد به Giardia lamblia تغییر نام داد.
در اوایل قرن بیستم، ژیاردیا به عنوان یکی از علل شایع بیماری اسهالی در انسان و حیوانات، به ویژه در مناطقی با بهداشت و بهداشت ضعیف شناخته شد. در دهه 1930، محققان کشف کردند که ژیاردیا دارای چرخه زندگی پیچیده ای است که شامل دو شکل متمایز تروفوزوئیت و کیست است که با محیط های مختلف میزبان و محیط سازگار هستند.
توسعه تکنیکهای تشخیصی، از جمله میکروسکوپ و روش های سرولوژی، در اواسط قرن بیستم امکان تشخیص و شناسایی بهتر عفونتهای ژیاردیا را فراهم کرد. در دهه 1970، تکنیکهای توالییابی DNA برای شناسایی ژنوتیپها یا مجموعههای مختلف ژیاردیا، که دارای توزیعهای جغرافیایی متمایز هستند و ممکن است از نظر حدت و بیماریزایی متفاوت باشند، استفاده شد.
طبقه بندی و گونه های مختلف ژیاردیا:
ژیاردیا سرده ای از انگل های تک یاخته تاژک دار است که روده کوچک پستانداران، پرندگان و خزندگان را آلوده می کند. هشت گونه شناخته شده از ژیاردیا وجود دارد که ژیاردیا لامبلیا (همچنین به نام Giardia duodenalis یا Giardia intestinalis شناخته می شود) شایع ترین گونه ای است که انسان را مبتلا می کند. گونه های دیگری از ژیاردیا که انسان را آلوده می کنند عبارتند از Giardia canis، Giardia microti و Giardia psittaci.
ساختار انگل ژیاردیا:
ساختار تروفوزوئیت (Trophozoite):
تروفوزوئیت شکل فعال و متحرک انگل است که در روده کوچک زندگی می کند و از مواد مغذی میزبان تغذیه می کند. دارای ساختار متمایز گلابی شکل یا قطره اشکی است که در حدود 10 تا 20 میکرومتر طول و 5 تا 15 میکرومتر عرض دارد. تروفوزوئیت دارای دو هسته، هشت تاژک و یک دیسک چسبنده شکمی است که از آن برای اتصال به پوشش روده کوچک استفاده می کند. هشت تاژک به صورت جفت قرار گرفته اند و برای حرکت و اتصال به دیواره روده استفاده می شوند. دیسک چسپنده شکمی یک اندامک تخصصی است که به تروفوزوئیت اجازه می دهد تا به اپیتلیوم روده بچسبد.

ساختار تروفوزوئیت ژیاردیا لامبلیا
ساختار کیست (Cyst):
کیست شکل خفته و مقاوم انگل است که در از طریق مدفوع دفع می شود و می تواند چندین هفته در محیط زنده بماند. کیست کوچکتر از تروفوزوئیت است و قطر آن حدود 8 تا 12 میکرومتر است. کروی یا بیضی شکل، با دیواره بیرونی ضخیم است که از تنش های محیطی مانند گرما، سرما و کم آبی محافظت می کند. دیواره کیست از چندین لایه، از جمله یک لایه بیرونی کیتین، یک پلی ساکارید و یک لایه داخلی پروتئین تشکیل شده است.

ساختار کیست ژیاردیا لامبلیا
چرخه زندگی ژیاردیا:
ژیاردیا چرخه زندگی ساده ای ای دارد که شامل دو مرحله است: مرحله تروفوزوئیت و مرحله کیست. مرحله تروفوزوئیت شکل فعال و متحرک انگل است که در روده کوچک زندگی می کند و از مواد مغذی میزبان تغذیه می کند. مرحله کیست شکل خفته و مقاوم انگل است که در مدفوع ریخته می شود و می تواند چندین هفته در محیط زنده بماند. در انسان، ژیاردیا معمولاً از طریق مدفوع-دهانی، یا از طریق خوردن غذا یا آب آلوده، یا از طریق تماس نزدیک با فرد یا حیوان آلوده منتقل میشود.
چرخه زندگی ژیاردیا شامل چرخه ای بین اشکال تروفوزوئیت و کیست است. هنگامی که کیست ها توسط میزبان بلعیده می شوند، از معده و روده کوچک عبور می کنند و در نهایت به روده بزرگ می رسند، جایی که باز می شوند و تروفوزوئیت ها را آزاد می کنند. سپس تروفوزوئیت ها به دیواره روده می چسبند، با شکافت دوتایی به صورت غیرجنسی تکثیر می شوند و در روده کوچک تکثیر می شوند. هنگامی که تروفوزوئیت ها به انتهای روده کوچک می رسند، به کیست تمایز می یابند و از طریق مدفوع دفع می شوند. کیست ها سپس می توانند در محیط زنده بمانند تا زمانی که توسط میزبان دیگری بلعیده شوند و چرخه زندگی را تکمیل کنند.

چرخه زندگی ژیاردیا
دگرگونی بین اشکال تروفوزوئیت و کیست یک جنبه حیاتی در بقا و انتقال ژیاردیا است. شکل کیست به انگل اجازه می دهد تا در محیط زنده بماند و از میزبانی به میزبان دیگر گسترش یابد، در حالی که شکل تروفوزوئیت به آن اجازه می دهد تا روده کوچک را مستعمره کند و تولید مثل کند.
پاتوژنز عفونت ژیاردیا لامبلیا:
پاتوژنز عفونت ژیاردیا، که به نام ژیاردیازیس نیز شناخته می شود، به خوبی شناخته نشده است، اما تصور می شود که به تعامل بین انگل و محیط روده میزبان مربوط می شود. مکانیسم های پاتوژنتیک ژیاردیازیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چسبندگی به سلول های اپیتلیال روده: تروفوزوئیت های ژیاردیا لامبلیا با استفاده از یک دیسک شکمی و یک سری تاژک به مرز برس روده کوچک متصل می شوند. این چسبندگی می تواند منجر به آسیب به سلول های اپیتلیال روده و ایجاد التهاب شود.
- اختلال در عملکرد سد روده: اتصال تروفوزوئیت های ژیاردیا به سلول های اپیتلیال روده می تواند منجر به از بین رفتن میکروویلی ها و اختلال در عملکرد سد روده شود. این می تواند باعث افزایش نفوذپذیری اپیتلیوم روده شود و به سموم باکتریایی و سایر عوامل بیماری زا اجازه ورود به جریان خون را بدهد و منجر به التهاب سیستمیک شود.
- ترشح فاکتورهای حدت: تروفوزوئیت های ژیاردیا فاکتورهای حدت از جمله پروتئازها و پروتئین های غنی از سیستئین ترشح می کنند که می توانند به سلول های میزبان آسیب رسانده و باعث التهاب شوند.
- فعالسازی سیستم ایمنی: عفونت ژیاردیا لامبلیا میتواند پاسخهای ایمنی ذاتی و تطبیقی را فعال کند و منجر به تولید سیتوکینها و کموکاینها شود که میتواند باعث التهاب و آسیب بافتی شود.
- عملکرد مکانیکی و سموم انگل: در جذب ویتامین A و چربی ها اختلال ایجاد می کند.
یک مطالعه روی داوطلبان انجام شد.
- بلع 100 کیست یا بیشتر منجر به عفونت در همه داوطلبان می شود.
- 10 تا 25 کیست یک سوم از داوطلبان را مبتلا می کند.
- بک کیست باعث عفونت نمی شود.
ژیاردیا باعث تجزیه نمک های صفراوی و اختلال در عملکرد لیپاز می شود به همین دلیل چربی ها بصورت هضم نشده در مدفوع دفع می شوند. بدنبال دفع چربی، باکتری ها نیز تکثیر شدید پیدا کرده و بوی بد مدفوع ژیاردیایی بدلیل فعالیت باکتری هاست. در این چربی های دفع شده 4 ویتامین D/A/E/K نیز وجود دارند که تا حد زیادی از دست می روند.
پاتوژنز ژیاردیازیس احتمالاً چند عاملی است و شامل یک تعامل پیچیده بین انگل و محیط روده میزبان است. تصور می شود که شدت بیماری به بار انگل، مدت زمان عفونت و پاسخ ایمنی میزبان مرتبط باشد.
بیماری ها و علائم مرتبط:
عفونت ژیاردیا که به نام ژیاردیازیس نیز شناخته میشود، میتواند علائم مختلفی از جمله اسهال، گرفتگی شکم، نفخ، حالت تهوع و خستگی را در انسان ایجاد کند. در برخی موارد، عفونت ممکن است بدون علامت باشد یا فقط علائم خفیف ایجاد کند. با این حال، در موارد شدید، ژیاردیازیس می تواند منجر به کم آبی، کاهش وزن و سوء جذب مواد مغذی شود. اگرچه برخی از افراد ممکن است ناقل بدون علامت باشند.
شدت و طول مدت علائم می تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله ژنوتیپ یا مجموعه آلوده کننده، سن میزبان و وضعیت ایمنی و وضعیت تغذیه فرد متفاوت باشد. در اینجا برخی از بیماری ها و علائم مرتبط با ژیاردیا آورده شده است:
- گاستروانتریت حاد: ژیاردیازیس می تواند باعث اسهال حاد شود که اغلب آبکی و بدبو است و می تواند چند روز تا چند هفته ادامه یابد. سایر علائم گاستروانتریت حاد ممکن است شامل درد شکم، نفخ، نفخ، تهوع و استفراغ باشد.
- سندرم سوء جذب: ژیاردیازیس مزمن می تواند منجر به سندرم سوء جذب شود، وضعیتی که در آن بدن نمی تواند مواد مغذی را به درستی جذب کند. این می تواند منجر به کاهش وزن، خستگی، ضعف و کمبود ویتامین ها و مواد معدنی مانند آهن، فولات و ویتامین B12 شود.
- سندرم خستگی مزمن: برخی از افراد مبتلا به ژیاردیازیس مزمن ممکن است سندرم خستگی مزمن را تجربه کنند، اختلال پیچیده ای که با خستگی مداوم مشخص می شود که با استراحت کاهش نمی یابد و اغلب با علائم دیگری مانند سردرد، درد مفاصل و اختلالات خواب همراه است.
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS): شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ژیاردیازیس ممکن است یک عامل خطر برای ایجاد IBS باشد، یک اختلال گوارشی رایج که باعث علائمی مانند درد شکم، نفخ، و تغییر در عادات روده می شود.
- آرتریت واکنشی: در موارد نادر، ژیاردیازیس ممکن است به آرتریت واکنشی منجر شود، نوعی آرتریت التهابی که مفاصل، چشم ها و مجاری ادراری را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم آرتریت واکنشی ممکن است شامل درد مفاصل، تورم و سفتی و همچنین التهاب چشم و ادرار دردناک باشد.
توجه به این نکته ضروری است که همه موارد عفونت ژیاردیا منجر به ایجاد این بیماری ها نمی شود و ممکن است برخی افراد ناقل بدون علامت باشند. با این حال، شناسایی و درمان سریع عفونت ژیاردیا می تواند به جلوگیری از بروز عوارض و کاهش خطر انتقال به دیگران کمک کند.
مشخصات بالینی ژیاردیا لامبلیا:
- ممکن است بیمار بدون علامت باشد.
- دوره کمون 1 تا 3 هفته است که علائم و نشانه ها در بیمار ایجاد می شود.
- بیمار ممکن است اسهال خفیف تا شدید همراه با مدفوع چرب و روشن داشته باشد.
- این بیمار ممکن است اسهال آبکی و گاهی بدبو داشته باشد. این به دلیل تحریک توسط تروفوزوئیت ها است.
- مدفوع به رنگ روشن است.
- مدفوع ممکن است نرم و چرب باشد.
- ممکن است درد شکم، گرفتگی عضلات، نفخ شکم و حساسیت اپی گاستر وجود داشته باشد.
- گاز و نفخ در این بیماران بیشتر است.
- این بیمار ممکن است دچار گرفتگی شکم و نفخ شود.
- حالت تهوع وجود دارد.
- ممکن است حساسیت اپی گاستر وجود داشته باشد.
- ممکن است بیمار بی اشتهایی داشته باشد.
- در موارد شدید، استئاتوره غیر معمول نیست و ممکن است منجر به تصویری از سندرم سوء جذب شود.
- علائم ممکن است طی 3 تا 4 روز یا 1 تا 3 هفته از بین بروند یا مزمن شوند.
جلوگیری از ژیاردیا:
پیشگیری از ژیاردیازیس شامل رعایت بهداشت خوب، مانند شستن مکرر دست ها، به ویژه پس از استفاده از حمام، تعویض پوشک، یا دست زدن به حیوانات است. اجتناب از مواد غذایی و منابع آب آلوده، مانند نوشیدن آب تصفیه نشده از نهرها یا دریاچه ها نیز در پیشگیری از عفونت مهم است. اقدامات بهداشتی مناسب، مانند ضدعفونی سطوح و تجهیزات در مهدکودک ها و سایر مکان های عمومی، می تواند به جلوگیری از گسترش عفونت کمک کند.
درمان ژیاردیا:
عفونت ژیاردیا لامبلیا یا ژیاردیازیس معمولا با دارو درمان می شود. انتخاب دارو و مدت درمان به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، سن و سلامت کلی بیمار و وجود هر گونه بیماری زمینهای بستگی دارد. در اینجا برخی از درمان های رایج برای ژیاردیازیس وجود دارد:
- مترونیدازول: این رایج ترین دارو برای درمان ژیاردیازیس است. معمولاً به مدت 5 تا 7 روز به صورت خوراکی با دوز توصیه شده 750 میلی گرم در روز برای بزرگسالان و 15 میلی گرم بر کیلوگرم در روز برای کودکان تجویز می شود.
- تینیدازول: این دارو مشابه مترونیدازول است و بر ژیاردیا نیز موثر است. این دارو معمولاً به صورت تک دوز با دوز توصیه شده 2 گرم برای بزرگسالان و 50 میلی گرم بر کیلوگرم برای کودکان تجویز می شود.
- نیتازوکسانید: این دارو یک گزینه درمانی جایگزین برای ژیاردیازیس، به ویژه در کودکان است. این دارو معمولاً به مدت 3 روز به صورت خوراکی با دوز توصیه شده 500 میلی گرم دو بار در روز برای بزرگسالان و 7/5 میلی گرم بر کیلوگرم دو بار در روز برای کودکان تجویز می شود.
- پارومومایسین: این دارو یک آنتی بیوتیک آمینوگلیکوزید است که علیه ژیاردیا موثر است. این دارو معمولاً به مدت 5 تا 7 روز به صورت خوراکی با دوز توصیه شده 25 تا 30 میلی گرم بر کیلوگرم در روز در دوزهای منقسم داده می شود.
علاوه بر دارو، برای بیماران مبتلا به ژیاردیازیس رعایت اقدامات بهداشتی مناسب برای جلوگیری از گسترش عفونت مهم است. این ممکن است شامل شستن مکرر دست ها، اجتناب از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند حوله و ظروف، و اجتناب از تماس نزدیک با دیگران تا زمانی که عفونت برطرف شود، باشد.
همچنین مهم است که توجه داشته باشید که همه موارد عفونت ژیاردیا نیاز به درمان ندارند، زیرا ممکن است برخی از افراد ناقل بدون علامت باشند. با این حال، شناسایی و درمان سریع ژیاردیازیس می تواند به کاهش علائم، جلوگیری از ایجاد عوارض و کاهش خطر انتقال به دیگران کمک کند.
سوالات متداول
چه مواد ضدعفونی کننده ای می توانند تروفوزوئیت ها و کیست های ژیاردیا را از بین ببرند؟
برای از بین بردن تروفوزوئیتها و کیستهای ژیاردیا، ضدعفونیکنندههایی که نشان دادهاند مؤثر هستند عبارتند از:
- کلر: کلر یکی از موثرترین ضدعفونی کننده ها علیه ژیاردیا است. غلظت 2 تا 3 قسمت در میلیون (ppm) کلر آزاد در آب به مدت حداقل 30 دقیقه برای از بین بردن کیست ژیاردیا توصیه می شود.
- پراکسید هیدروژن: محلول 3 درصد پراکسید هیدروژن نیز می تواند در برابر کیست ژیاردیا موثر باشد. قبل از شستشو باید حداقل 30 دقیقه با سطح یا جسم در تماس باشد.
- ترکیبات آمونیوم چهارتایی: برخی از ترکیبات آمونیوم چهارتایی، مانند بنزالکونیوم کلرید، بر علیه ژیاردیا موثر هستند. با این حال، اثربخشی آنها ممکن است بسته به غلظت و زمان قرار گرفتن متفاوت باشد.
- ید: ید می تواند در برابر کیست ژیاردیا موثر باشد، اما غلظت و زمان قرار گرفتن در معرض مورد نیاز ممکن است متفاوت باشد. غلظت 10 ppm ید برای حداقل 30 دقیقه توصیه می شود.
توجه به این نکته مهم است که برخی از ضدعفونیکنندهها ممکن است در برابر همه سویههای ژیاردیا مؤثر نباشند. همچنین استفاده و استفاده صحیح از ضدعفونی کننده برای از بین بردن موثر ژیاردیا ضروری است. مهم است که دستورالعمل های روی برچسب محصول را بخوانید و دنبال کنید.
نحوه انتقال انگل ژیاردیا به انسان چگونه است؟
انگل ژیاردیا از طریق بلع کیست ها که شکل عفونی انگل هستند به انسان منتقل می شود. کیست ها در مدفوع انسان یا حیوانات آلوده ریخته می شوند و می توانند خاک، غذا، آب یا سطوح را آلوده کنند. انسان ها می توانند با نوشیدن آب آلوده، خوردن غذای آلوده یا تماس با سطوح یا اشیاء آلوده و سپس لمس دهان خود به ژیاردیا مبتلا شوند.
انتقال فرد به فرد نیز می تواند اتفاق بیفتد، به خصوص در محیط هایی مانند مهدکودک ها، خانه های سالمندان یا سایر محله های نزدیک. بلع کمتر از 10 کیست می تواند باعث عفونت شود. رعایت بهداشت مناسب، مانند شستن کامل دست ها با آب و صابون، برای جلوگیری از انتقال ضروری است.
آیا ژیاردیازیس می تواند عوارض طولانی مدت ایجاد کند؟
بله، در برخی موارد، ژیاردیازیس می تواند باعث عوارض طولانی مدت شود، به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. این عوارض می تواند شامل سوء جذب باشد که می تواند منجر به سوء تغذیه، کاهش وزن و کمبود ویتامین شود. اسهال مزمن نیز می تواند رخ دهد که می تواند باعث کم آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت ها و کمبودهای تغذیه ای شود.
علاوه بر این، برخی از افراد ممکن است به سندرم روده تحریک پذیر پس از عفونی (IBS) مبتلا شوند که می تواند باعث علائم گوارشی مداوم مانند درد شکم، نفخ و اسهال شود. در موارد نادر، ژیاردیازیس مزمن میتواند منجر به وضعیتی به نام سندرم خستگی مزمن (CFS) شود که با خستگی شدید، درد عضلانی و سایر علائم مشخص میشود که حداقل شش ماه طول میکشد. درمان مناسب و مراقبت های بعدی برای پیشگیری یا مدیریت عوارض طولانی مدت ژیاردیازیس مهم است.
نحوه بیماری زایی انگل ژیاردیا در حیوانات چگونه است؟ و آیا حیوانات خانگی می توانند انگل را به انسان منتقل کنند؟
تروفوزوئیت انگل ژیاردیا با چسبیدن به دیواره روده و ایجاد التهاب، سوء جذب و اسهال می تواند در حیوانات بیماری زا باشد. حیوانات آلوده کیست های ژیاردیا را در مدفوع خود می ریزند که می تواند محیط را آلوده کند و به طور بالقوه حیوانات یا انسان ها را آلوده کند. علائم ژیاردیازیس در حیوانات بسته به گونه و شدت عفونت می تواند متفاوت باشد، اما می تواند شامل اسهال، کاهش وزن و کم آبی بدن باشد.
حیوانات خانگی می توانند ژیاردیا را از طریق انتقال مدفوع-دهانی به انسان منتقل کنند، به خصوص اگر اقدامات بهداشتی مناسب رعایت نشود. برای مثال، انسانها میتوانند با بلع تصادفی کیستهای ژیاردیا که در مدفوع حیوانات خانگی آلوده ریخته میشوند یا روی سطوح آلوده یا اشیایی که حیوانات خانگی با آنها تماس داشتهاند، آلوده شوند.
علاوه بر این، حیوانات خانگی می توانند به طور بالقوه به عنوان یک مخزن برای انگل عمل کنند و امکان انتقال در داخل خانه یا سایر حیوانات را فراهم کنند. بهداشت مناسب، مانند شستن کامل دست ها با آب و صابون پس از دست زدن به حیوانات خانگی یا تمیز کردن بعد از آنها، برای جلوگیری از انتقال مهم است. مراقبت های دامپزشکی و درمان مناسب حیوانات آلوده نیز می تواند به جلوگیری از گسترش ژیاردیا کمک کند.
آیا ژیاردیا از طریق تماس جنسی قابل انتقال است؟
در حالی که ژیاردیا عمدتاً از طریق خوردن غذا یا آب آلوده منتقل می شود، موارد نادری از انتقال جنسی گزارش شده است، به ویژه در میان مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند.
آیا می توان از عفونت ژیاردیا در مسافران پیشگیری کرد؟
بله، مسافران می توانند با نوشیدن آب بطری شده یا تصفیه شده، اجتناب از یخ در نوشیدنی ها و رعایت نکات بهداشتی مانند شستن کامل دست ها با آب و صابون قبل از صرف غذا یا تهیه غذا، خطر ابتلا به عفونت ژیاردیا را کاهش دهند.
آیا ژیاردیا می تواند باعث سقط جنین در زنان باردار شود؟
شواهد قطعی دال بر اینکه ژیاردیا می تواند باعث سقط جنین در زنان باردار شود وجود ندارد. با این حال، برخی از مطالعات نشان داده اند که عفونت ژیاردیا در دوران بارداری ممکن است با وزن کم هنگام تولد و سایر پیامدهای نامطلوب مرتبط باشد. زنان باردار آلوده به ژیاردیا باید برای جلوگیری از عوارض و کاهش خطر پیامدهای نامطلوب، درمان سریع دریافت کنند.زنان باردار همچنین باید اقداماتی را برای جلوگیری از عفونت انجام دهند، مانند رعایت بهداشت، اجتناب از غذا و آب بالقوه آلوده، و اجتناب از تماس با حیوانات آلوده.
آیا عفونت ژیاردیا می تواند کشنده باشد؟
در بیشتر موارد، عفونت ژیاردیا کشنده نیست و باعث بیماری شدید نمی شود. با این حال، در موارد نادر، کم آبی شدید یا سوء تغذیه ممکن است رخ دهد، به ویژه در نوزادان، افراد مسن یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. این افراد ممکن است در معرض افزایش خطر عوارض ژیاردیازیس باشند و درمان سریع برای جلوگیری از بیماری جدی یا مرگ مهم است.
علاوه بر این، ژیاردیازیس مزمن می تواند عوارض طولانی مدتی مانند سوء جذب، اسهال مزمن، و سندرم روده تحریک پذیر پس از عفونی (IBS) ایجاد کند. با این حال، با درمان مناسب و مراقبت های بعدی، اکثر افراد مبتلا به ژیاردیازیس به طور کامل بهبود می یابند و عوارض طولانی مدتی را تجربه نمی کنند.
در سایت Centers for Disease Control and Prevention (CDC) در مورد انگل ژیاردیا بیشتر بخوانید:
ژیاردیا یک انگل کوچک (میکروب) است که باعث بیماری اسهالی ژیاردیازیس می شود. ژیاردیا روی سطوح یا در خاک، غذا یا آبی که به مدفوع (مدفوع) افراد یا حیوانات آلوده آلوده شده است، یافت می شود.
اگر میکروب ژیاردیا را قورت دهید، می توانید به ژیاردیازیس مبتلا شوید. ژیاردیا به راحتی پخش می شود و می تواند از فردی به فرد دیگر یا از طریق آب، غذا، سطوح یا اشیاء آلوده سرایت کند. رایجترین روشی که افراد بیمار میشوند، بلعیدن آب آشامیدنی یا آب تفریحی آلوده (مثلاً دریاچهها، رودخانهها یا استخرها) است.
مطالب مرتبط در متااورگانون:
منابع مقاله
- Garcia LS, Arrowood M, Kokoskin E, et al: Practical Guidance for Clinical Microbiology Laboratories: Laboratory Diagnosis of Parasites from the Gastrointestinal Tract. Clin Microbiol Rev. 2017 Nov 15;31(1):e00025-17
- Hanson KL, Cartwright CP: Use of an enzyme immunoassay does not eliminate the need to analyze multiple stool specimens for sensitive detection ofGiardia lamblia. J Clin Microbiol. 2001 Feb;39(2):474-477
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC)National Center for Emerging and Zoonotic Infectious Diseases (NCEZID), Division of Foodborne, Waterborne, and Environmental Diseases (DFWED): Parasites-Giardia. CDC; Updated May 19, 2022. Accessed October 31, 2022. Available at www.cdc.gov/parasites/giardia/index.html
- Leder K, et al. Giardiasis: Epidemiology, clinical manifestations, and diagnosis. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Nov. 3, 2020.
- Parasites — Giardia. Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/parasites/giardia/index.html. Accessed Nov. 3, 2020.
- Levinson W, et al. Intestinal and urogenital protozoa. In: Review of Medical Microbiology and Immunology. 16th ed. McGraw Hill; 2020. https://accessmedicine.mhmedical.com. Accessed Nov. 3, 2020.
- Jameson JL, et al., eds. Protozoal intestinal infections and trichomoniasis. In: Harrison’s Principles of Internal Medicine. 20th ed. McGraw Hill; 2018. https://accessmedicine.mhmedical.com. Accessed Nov. 3, 2020.
- Bartelt LA. Giardiasis: Treatment and prevention. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Nov. 3, 2020.

سلام یک توضیع اجمالی در باره این برنامه می خواستم
سلام و درود
با توجه به اینکه در ایران یک منبع جامع و کامل در بستر وب برای رشته علوم آزمایشگاهی وجود نداشت. 12 منبع رفرنس جهانی ترجمه شد و با همکاری اساتید بزرگ این رشته تست ها براساس معیار های مختلف طبقه بندی گردید و تا الان حدود بش از 500 عنوان تست با تمامی جزئیات مورد نیاز برای همکاران آزمایشگاه، پزشکان، دانشجویان و تمامی عزیزان عموم مردم منتشر گردیده است که فعلا به صورت وب سایت بوده و کاملا رایگان در اختیار شما عزیزان است. اگر سوالات بیشتری داشتید با شماره مستقیم درج شده در سایت تماس بگیرید که پاسخگو باشیم.
آرزوی سلامتی