آزمایش گالاکتومانان | Galactomannan

گالاکتومانان (Galactomannan) یک پلی ساکارید متشکل از واحدهای قند مانوز و گالاکتوز است که معمولاً در دیواره سلولی بعضی قارچ های پاتوژن و گیاهان خاص، به ویژه در دانه‌های گیاهان حبوباتی مانند صمغ گوار و صمغ لوبیا وجود دارد.

در زمینه پزشکی، گالاکتومانان در تشخیص عفونت های قارچی مهاجم، به ویژه در افراد دارای نقص ایمنی، اهمیت دارد. تشخیص گالاکتومانان در نمونه های بالینی، مانند خون یا مایع لاواژ برونکوآلوئولار، می تواند نشان دهنده وجود پاتوژن های قارچی خاص، به ویژه گونه های آسپرژیلوس باشد. استفاده از آزمایش گالاکتومانان، همراه با سایر روش‌های تشخیصی، می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت عفونت‌های قارچی مهاجم در بیمارانی که به دلیل شرایطی مانند بدخیمی‌های خونی، پیوند اعضا یا نوتروپنی طولانی‌مدت در معرض خطر هستند، کمک کند.

چرا آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) درخواست می شود؟

آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) به منظور تشخیص و مانیتور عفونت‌های قارچی مهاجم، عمدتاً آنهایی که توسط گونه‌های آسپرژیلوس ایجاد می‌شوند، درخواست می‌شود. این آزمایش به ویژه برای افرادی که دچار نقص ایمنی هستند، مانند بیماران مبتلا به بدخیمی‌های خونی، دریافت‌کنندگان پیوند عضو، یا کسانی که تحت درمان‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی هستند، مهم است.

این آزمایش با تشخیص وجود آنتی ژن های گالاکتومانان، که اجزای دیواره سلولی قارچ آسپرژیلوس هستند، در نمونه های بالینی کار می کند.

دلایل اصلی درخواست آزمایش گالاکتومانان عبارتند از:

• تشخیص زودهنگام آسپرژیلوزیس مهاجم: آسپرژیلوز مهاجم یک عفونت قارچی جدی و بالقوه تهدید کننده حیات است که می تواند افراد دارای نقص ایمنی را تحت تاثیر قرار دهد. شناسایی آنتی‌ژن‌های گالاکتومانان در نمونه‌های بالینی می‌تواند نشانه‌ای زودهنگام از وجود عفونت باشد و امکان شروع سریع درمان ضد قارچی را فراهم کند.
• پاسخ نظارتی به درمان: تست گالاکتومانان (Galactomannan) همچنین می تواند برای نظارت بر اثربخشی درمان ضد قارچی استفاده شود. کاهش سطح آنتی ژن های گالاکتومانان در طول زمان ممکن است نشان دهنده پاسخ مثبت به درمان باشد.
• ارزیابی خطر: این آزمایش می تواند به ارزیابی خطر ابتلا به عفونت های قارچی مهاجم در بیماران پرخطر کمک کند. به عنوان مثال، در زمینه پیوند سلول های بنیادی یا اندام جامد، نظارت بر سطوح گالاکتومانان می تواند به شناسایی بیمارانی که ممکن است در معرض خطر ابتلا به عفونت های قارچی باشند کمک کند.
• راهنمای تصمیم گیری بالینی: نتایج آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan)، هنگامی که در ارتباط با سایر یافته های بالینی و آزمایشگاهی تفسیر شود، می تواند متخصصان مراقبت های بهداشتی را در تصمیم گیری در مورد گزینه های درمانی و مدیریت بیمار راهنمایی کند.

توجه به این نکته ضروری است که در حالی که تست گالاکتومانان (Galactomannan) ابزاری ارزشمند در تشخیص عفونت‌های قارچی مهاجم است، باید در کنار سایر روش‌های تشخیصی و ارزیابی‌های بالینی برای ارزیابی جامع استفاده شود. علاوه بر این، دستورالعمل‌ها و پروتکل‌ها برای درخواست و تفسیر آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) ممکن است بر اساس موسسه خاص و استانداردهای پزشکی رایج متفاوت باشد. برای اطلاعات دقیق و به روز، همیشه به جدیدترین ادبیات و دستورالعمل های پزشکی مراجعه کنید.

چه زمانی آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) بایستی انجام شود؟

تصمیم برای انجام آزمایش گالاکتومانان باید بر اساس قضاوت بالینی و وجود برخی علائم یا عوامل خطر باشد. برخی از سناریوهایی که در آن تست گالاکتومانان ممکن است در نظر گرفته شود عبارتند از:

• تب مداوم: اگر بیمار نقص ایمنی با تب غیرقابل توضیح و مداومی که به آنتی بیوتیک های طیف وسیع پاسخ نمی دهد مراجعه کند، عفونت های قارچی باید در تشخیص افتراقی در نظر گرفته شود. آزمایش گالاکتومانان می تواند به تعیین وجود عفونت های قارچی مهاجم، از جمله عفونت های ناشی از آسپرژیلوس کمک کند.
• علائم تنفسی: در بیمارانی که علائم تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس یا درد قفسه سینه دارند، به ویژه بیمارانی که سرکوب سیستم ایمنی زمینه ای دارند، ممکن است آزمایش گالاکتومانان مناسب باشد. عفونت‌های آسپرژیلوس گاهی می‌توانند به صورت عفونت‌های ریوی ظاهر شوند و شناسایی آنتی‌ژن‌های گالاکتومانان در مایع لاواژ برونکوآلوئولار می‌تواند نشان‌دهنده چنین عفونت‌هایی باشد.
• نوتروپنی: افراد مبتلا به نوتروپنی (سطح پایین غیرطبیعی نوتروفیل ها، نوعی گلبول سفید خون) در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت های قارچی هستند. نوتروپنی اغلب در بیماران تحت شیمی درمانی برای بدخیمی های خونی یا در زمینه پیوند مغز استخوان یا سلول های بنیادی رخ می دهد.
• درمان های سرکوب کننده سیستم ایمنی: بیمارانی که درمان های سرکوب کننده سیستم ایمنی دریافت می کنند، مانند دریافت کنندگان پیوند عضو یا افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند، دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند که آنها را مستعد ابتلا به عفونت های قارچی می کند.
• علائم غیرقابل توضیح: هر گونه علائم بالینی غیرقابل توضیح، مانند کاهش وزن، خستگی، یا تعریق شبانه، در یک فرد دارای نقص ایمنی می تواند نیازمند بررسی بیشتر باشد، از جمله احتمال عفونت قارچی.

توجه به این نکته ضروری است که تصمیم برای انجام آزمایش گالاکتومانان باید توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی بر اساس سابقه پزشکی، تظاهرات بالینی و عوامل خطر بیمار گرفته شود. علاوه بر این، این آزمایش اغلب بخشی از یک رویکرد تشخیصی جامع است که شامل ارزیابی بالینی، تصویربرداری رادیولوژیکی و سایر تست های آزمایشگاهی است.

نمونه مورد نیاز برای آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan):

• ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد (ترجیحا حاوی ژل جدا کننده) / ظرف استریل در پیچ دار برای نمونه BAL
• نوع نمونه: سرم / مایع لاواژ برونکوآلوئولار (BAL)
• حجم نمونه: 2 میلی لیتر

لوله های مورد نیاز برای آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan)

روش جمع آوری نمونه مایع لاواژ برونکوآلوئولار (BAL) را برای آزمایش گالاکتومانان:

جمع آوری نمونه مایع برونکوآلوئولار لاواژ (BAL) برای آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) شامل یک روش پزشکی است که توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی آموزش دیده، معمولاً در یک بیمارستان انجام می شود. این روش برای گرفتن نمونه مایع از دستگاه تنفسی تحتانی برای اهداف تشخیصی استفاده می شود. در زیر شرح مفصلی از مراحل مربوط به جمع آوری نمونه مایع BAL برای آزمایش گالاکتومانان آورده شده است:

آماده سازی بیمار:

• بیمار معمولاً در مورد روش، هدف آن و هرگونه خطر احتمالی مطلع می شود.
• رضایت آگاهانه از بیمار قبل از عمل اخذ می شود.
• تاریخچه پزشکی، آلرژی ها و داروهای بیمار برای اطمینان از ایمنی و مناسب بودن این روش بررسی می شود.

موقعیت یابی:

• بیمار در موقعیت مناسبی قرار می گیرد تا عمل را تسهیل کند. این اغلب شامل نشستن عمودی یا دراز کشیدن به پهلو است.

بی حسی موضعی:

•  یک بی حس کننده موضعی در پشت گلوی بیمار اعمال می شود تا ناحیه را بی حس کند. این به کاهش ناراحتی و رفلکس گگ در طول عمل کمک می کند.

جاگذاری برونکوسکوپ:

• یک برونکوسکوپ، یک لوله انعطاف پذیر با دوربینی در انتهای آن، از طریق دهان یا بینی بیمار وارد می شود و از راه هوایی به داخل ریه ها عبور می کند.
• برونکوسکوپ به متخصص مراقبت های بهداشتی اجازه می دهد راه های هوایی را مشاهده کند و نمونه مایع را جمع آوری کند.

روش لاواژ:

• هنگامی که برونکوسکوپ در جای خود قرار گرفت، محلول نمکی استریل از طریق کانال برونکوسکوپ و به بخش خاصی از ریه وارد می شود.
• محلول نمکی به آرامی به ریه تزریق می شود و سپس به سرعت به داخل ظرف جمع آوری مکش می شود. این فرآیند چندین بار برای شستشو و جمع آوری سلول ها، ترشحات و مایعات از دستگاه تنفسی تحتانی تکرار می شود.

مجموعه نمونه:

• مایع جمع آوری شده به نام مایع شستشوی برونکوآلوئولار (BAL) در یک ظرف استریل جمع آوری می شود.
• مایع جمع‌آوری‌شده ممکن است حاوی سلول‌ها، مخاط و سایر ترشحات تنفسی و همچنین هر گونه پاتوژن موجود در دستگاه تنفسی تحتانی باشد.

حمل و نقل و پردازش:

• نمونه BAL جمع آوری شده برای حفظ یکپارچگی نمونه به موقع به آزمایشگاه منتقل می شود.
• در آزمایشگاه، نمونه BAL برای جداسازی و تجزیه و تحلیل اجزای مورد نظر از جمله آنتی ژن های گالاکتومانان (Galactomannan) پردازش می شود.

نحوه نمونه گیری نمونه لاواژ برونکوآلوئولار (BAL)

شاید این مطلب برای شما مفید باشد:

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

بروزرسانی شده در17 آبان 1402 | توسط دکتر فرزاد باباخانی

شاید این مطلب برای شما مفید باشد:

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

بروزرسانی شده در17 آبان 1402 | توسط دکتر فرزاد باباخانی

شاید این مطلب برای شما مفید باشد:

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

بروزرسانی شده در17 آبان 1402 | توسط دکتر فرزاد باباخانی

آمادگی قبل از انجام آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan):

به آمادگی خاصی نیاز ندارد

روش های مختلف آزمایشگاهی انجام آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan):

روش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA):

ELISA معمولاً برای آزمایش حضور آنتی ژن های گالاکتومانان در نمونه های بالینی استفاده می شود. این روش به دلیل حساسیت، ویژگی و توانایی ارائه نتایج کمی به طور گسترده در آزمایشگاه های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا یک مرور کلی از روش الایزا برای آزمایش گالاکتومانان آورده شده است:

اصل الایزا برای تست گالاکتومانان:

الایزا یک سنجش ایمونولوژیک است که از آنتی بادی ها برای تشخیص وجود یک آنتی ژن خاص، در این مورد، گالاکتومانان استفاده می کند. این سنجش شامل اتصال آنتی ژن های گالاکتومانان در نمونه بالینی به آنتی بادی های خاص پوشش داده شده روی یک سطح جامد (معمولا یک میکروپلیت) است.

• پوشش دهی: یک میکروپلیت با آنتی بادی های مونوکلونال یا پلی کلونال خاصی که به آنتی ژن های گالاکتومانان متصل می شوند پوشیده شده است. این آنتی بادی ها روی سطح چاهک های میکروپلیت بی حرکت می شوند.
• افزودن نمونه: نمونه بالینی که می تواند سرم، مایع لاواژ برونکوآلوئولار یا سایر نمونه های مناسب باشد، به چاهک های میکروپلیت اضافه می شود. اگر آنتی ژن های گالاکتومانان در نمونه وجود داشته باشد، به آنتی بادی های بی حرکت متصل می شوند.
• شستشو: پس از یک دوره انکوباسیون، میکروپلیت شسته می شود تا هر گونه اجزای متصل نشده از نمونه خارج شود.
• تشخیص: یک آنتی بادی ثانویه به چاهک های میکروپلیت اضافه می شود. این آنتی بادی ثانویه معمولاً با آنزیمی مانند پراکسیداز ترب کوهی (HRP) یا آلکالین فسفاتاز نشاندار می شود.
• افزودن بستر: یک محلول بستر حاوی یک بستر بی رنگ به چاهک های میکروپلیت اضافه می شود. آنتی بادی ثانویه نشاندار شده با آنزیم واکنشی را کاتالیز می کند که بستر را به یک محصول رنگی تبدیل می کند. شدت رنگ با مقدار آنتی ژن گالاکتومانان موجود در نمونه نسبت مستقیم دارد.
• توسعه رنگ: میکروپلیت در حضور محلول بستر انکوبه می شود و اجازه می دهد رنگ توسعه یابد. واکنش در یک زمان خاص متوقف می شود تا از توسعه بیش از حد جلوگیری شود.
• اندازه گیری: جذب محصول رنگی با استفاده از میکروپلیت ریدر اندازه گیری می شود. جذب برای تعیین غلظت گالاکتومانان در نمونه استفاده می شود.
• تجزیه و تحلیل داده ها: قرائت های جذب معمولاً با یک منحنی استاندارد تولید شده با استفاده از غلظت های شناخته شده گالاکتومانان مقایسه می شوند. این امکان تعیین کمیت گالاکتومانان در نمونه را فراهم می کند. نتایج بر اساس مقادیر برش از پیش تعریف شده تفسیر می شوند. مقدار بالاتر از برش (cut off) نشان دهنده وجود آنتی ژن های گالاکتومانان در نمونه است که نشان دهنده عفونت قارچی احتمالی است.

پیروی از دستورالعمل‌های سازنده برای کیت ELISA خاص که استفاده می‌شود بسیار مهم است، زیرا کیت‌های مختلف ممکن است در پروتکل‌ها و غلظت معرف‌ها متفاوت باشند. علاوه بر این، اقدامات کنترل کیفیت برای اطمینان از صحت و قابلیت اطمینان نتایج ELISA بسیار مهم است.

روش ایمونواسی با جریان جانبی ( Immunoassay with Lateral Flow):

روش ایمونواسی با جریان جانبی یک روش تشخیصی سریع و راحت است که برای انجام تست گالاکتومانان استفاده می شود. این روش بر اساس اصول ایمونوکروماتوگرافی است و نتایج بصری مشابه تست بارداری را ارائه می دهد. در اینجا یک نمای کلی از نحوه استفاده از روش ایمونواسی با جریان جانبی برای انجام آزمایش گالاکتومانان آورده شده است:

اصل ایمونواسی با جریان جانبی:

• سنجش جریان جانبی از عمل مویرگی برای حرکت یک نمونه مایع در امتداد یک نوار تست حاوی آنتی بادی های خاص و سایر معرف ها استفاده می کند.
• اگر آنتی ژن هدف در نمونه وجود داشته باشد، به آنتی بادی های موجود در نوار تست متصل می شود و در نتیجه یک خط یا سیگنال قابل مشاهده ظاهر می شود.

بارگذاری نمونه:

• یک قطره از نمونه بالینی (به عنوان مثال، سرم، مایع لاواژ برونکوآلوئولار) روی پد نمونه دستگاه جریان جانبی قرار می گیرد.

مهاجرت در امتداد نوار:

• نمونه از طریق عمل مویرگی در امتداد نوار تست کشیده می شود.
• با مهاجرت نمونه، با آنتی بادی های خاص بی حرکت در ناحیه آزمایش روی نوار مواجه می شود.

تعامل آنتی ژن-آنتی بادی:

• اگر آنتی ژن گالاکتومانان در نمونه وجود داشته باشد، به آنتی بادی های ناحیه آزمایش متصل می شود.

منطقه کنترل:

• دستگاه جریان جانبی همچنین شامل یک منطقه کنترل است که حاوی آنتی بادی های بی حرکت است که یک معرف کنترل برچسب خورده را می گیرد.

ظهور سیگنال:

• اگر آنتی ژن گالاکتومانان وجود داشته باشد، یک خط قابل مشاهده در ناحیه آزمایش نوار ظاهر می شود که نشان دهنده نتیجه مثبت آزمایش است.

خط کنترل:

• یک خط قابل مشاهده نیز باید در ناحیه کنترل ظاهر شود که نشان دهنده عملکرد صحیح تست باشد.

تفسیر:

• تفسیر بر اساس وجود یا عدم وجود خطوط در مناطق آزمایش و کنترل است.
• اگر خطوط در هر دو ناحیه آزمایش و کنترل ظاهر شوند، آزمایش معتبر است و وجود آنتی ژن گالاکتومانان نشان داده شده است.
• اگر خطی در ناحیه کنترل ظاهر شود اما در ناحیه آزمایش نباشد، آزمایش برای آنتی ژن گالاکتومانان منفی است.

مزایای این روش:

• نتایج سریع: تست های جریان جانبی نتایج را در یک بازه زمانی کوتاه (معمولاً 15 تا 30 دقیقه) ارائه می دهند.
• راحتی: کاربر پسند هستند و به حداقل تخصص فنی نیاز دارند.
• تست نقطه مراقبت: تست های جریان جانبی برای استفاده در محل مراقبت، مانند کلینیک ها یا کنار تخت، مناسب هستند.

ملاحظات این روش:

• در حالی که تست‌های جریان جانبی راحت و سریع هستند، ممکن است سطح حساسیت و اطلاعات کمی را مانند روش‌های آزمایشگاهی سنتی مانند ELISA ارائه نکنند.
• نتایج مثبت باید در ارتباط با زمینه بالینی و سایر اطلاعات تشخیصی تفسیر شوند.

توجه به این نکته مهم است که دستگاه های جریان جانبی خاص برای آزمایش galactomannan توسط سازندگان طراحی و تایید شده اند. پیروی از دستورالعمل های سازنده و شیوه های کنترل کیفیت برای اطمینان از نتایج دقیق و قابل اعتماد ضروری است.

چه چیزی در آزمایش گالاکتومانان (Galactomannan) مورد بررسی قرار می گیرد؟

گالاکتومانان (galactomannan) یک پلی ساکارید متشکل از واحدهای قند مانوز و گالاکتوز است که عمدتاً در دیواره سلولی گیاهان خاص یافت می شود. در زمینه علوم آزمایشگاهی پزشکی، گالاکتومانان به عنوان ابزاری ارزشمند برای تشخیص و مدیریت عفونت‌های قارچی مهاجم، به‌ویژه عفونت‌های ناشی از گونه‌های آسپرژیلوس مطرح شده است.

ترکیب شیمیایی گالاکتومانان از یک زنجیره پلی ساکارید تشکیل شده است که از واحدهای قند مانوز و گالاکتوز متناوب تشکیل شده است. ستون فقرات پلی ساکارید از واحدهای مانوز متصل به هم تشکیل شده است، در حالی که واحدهای گالاکتوز از ستون فقرات مانوز منشعب می شوند. نسبت مانوز به گالاکتوز و درجه انشعاب می تواند در بین منابع مختلف گالاکتومانان متفاوت باشد.

این ترکیب منحصر به فرد قند به گالاکتومانان خواص ساختاری متمایز خود را می دهد و به عملکردهای مختلف آن در موجودات مختلف کمک می کند. آرایش ویژه واحدهای مانوز و گالاکتوز در امتداد زنجیره پلی ساکارید بر برهمکنش آن با سایر مولکول‌ها، مانند اتصال به آنتی‌بادی‌ها یا گیرنده‌ها در سنجش‌های تشخیصی، و نقش آن در ساختار و عملکرد دیواره سلولی در قارچ‌ها و گیاهان تأثیر می‌گذارد.

گالاکتومانان یک جزء پلی ساکارید ایمنی غالب دیواره سلولی گونه های آسپرژیلوس و پنی سیلیوم است. بالاترین غلظت سرمی گالاکتومانان در مراحل پایانی بیماری آزاد می شود. سنجش گالاکتومانان تنها برای تشخیص آسپرژیلوس قرار دارد، اما در طول سال‌ها گزارش‌ها به واکنش متقاطع قارچی اشاره کرده‌اند، که معمولاً با فوزاریوم، پیسیلومایسس، بلاستومایسس، هیستوپلاسما، کریپتوکوکوس، تریکوسپرون، پنی‌سیلیوم و دیگران است.

گالاکتومانان در دیواره سلولی گونه های آسپرژیلوس

اپی توپ غالب در مولکول گالاکتومانان ، گالاکتوفوران است و آنتی ژن های درون سلولی و خارج سلولی متعدد با جرم مولکولی > 40 کیلو دالتون این اپی توپ را تشکیل می دهند.

وجود گالاکتومانان در دیواره سلولی این قارچ ها پیامدهای مهمی برای بیماری زایی و تعامل آنها با میزبان دارد. در اینجا مروری بر نقش گالاکتومانان در قارچ های بیماری زا است:

•  یکپارچگی ساختاری و عملکرد دیواره سلولی: گالاکتومانان جزء اصلی دیواره سلولی قارچ است که یکپارچگی ساختاری را فراهم می کند و به خواص فیزیکی دیواره سلولی کمک می کند. با سایر اجزای دیواره سلولی، از جمله کیتین و گلوکان، برای ایجاد یک سد پویا و محافظ که به قارچ ها کمک می کند تا در برابر استرس های محیطی و تعامل با سیستم ایمنی میزبان مقاومت کنند، تعامل دارد.
• چسبندگی و کلونیزاسیون: قارچ های بیماری زا از دیواره سلولی خود برای چسبیدن به بافت میزبان و شروع کلونیزاسیون استفاده می کنند. گالاکتومانان می تواند به عنوان یک مولکول چسبنده عمل کند و به سلول های قارچی اجازه دهد به سلول های میزبان یا اجزای ماتریکس خارج سلولی متصل شوند. این قابلیت چسبندگی به توانایی قارچ در ایجاد عفونت در بافت میزبان کمک می کند.
• فرار ایمنی و تعدیل ایمنی: گالاکتومانان می تواند با تعامل با سلول های ایمنی و تعدیل مسیرهای سیگنالینگ ایمنی بر پاسخ ایمنی میزبان تأثیر بگذارد. در برخی موارد، گالاکتومانان ممکن است مانع از شناسایی پاتوژن های قارچی توسط سلول های ایمنی میزبان شود و به قارچ ها اجازه دهد تا از نظارت ایمنی فرار کنند. از سوی دیگر، ممکن است پاسخ‌های ایمنی را نیز تحریک کند و به التهاب و جذب سلول‌های ایمنی به محل عفونت کمک کند.
• مارکر تشخیصی: وجود گالاکتومانان در دیواره سلولی برخی از قارچ های بیماری زا، به ویژه گونه های آسپرژیلوس، به عنوان یک نشانگر تشخیصی عمل می کند. دیواره های سلولی قارچ به جریان خون میزبان ریخته می شود و تشخیص گالاکتومانان در نمونه های بالینی (مانند خون یا مایع لاواژ برونکوآلوئولار) نشان دهنده عفونت های قارچی مهاجم است. تست galactomannan یک ابزار ضروری برای تشخیص زودهنگام و پایش این گونه عفونت ها در بیماران دچار نقص ایمنی است.
• هدف درمانی: درک نقش گالاکتومانان در بیماری زایی قارچ ها می تواند به طور بالقوه منجر به توسعه درمان های هدفمند شود. مهار سنتز یا عملکرد گالاکتومانان می‌تواند توانایی قارچ‌ها را برای چسبیدن به بافت‌های میزبان، فرار از سیستم ایمنی و ایجاد عفونت مختل کند.

آزمایش گالاکتومانان به ویژه در افراد دارای نقص ایمنی، مانند افرادی که دارای بدخیمی های خونی، پیوند اعضا یا نوتروپنی طولانی مدت هستند، اهمیت دارد. این بیماران به دلیل ضعف سیستم ایمنی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت های قارچی هستند. تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش گالاکتومانان می تواند منجر به مداخله به موقع و بهبود نتایج بیمار شود.

آسپرژیلوزیس تهاجمی (IA) یک عفونت شدید است که در بیماران مبتلا به نوتروپنی طولانی مدت، پس از پیوند یا همراه با رژیم های سرکوب کننده سیستم ایمنی تهاجمی (مانند مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئید، شیمی درمانی) رخ می دهد. بروز آسپرژیلوزیس تهاجمی (IA) بسته به جمعیت بیمار از 5 تا 20 درصد گزارش شده است. آسپرژیلوزیس تهاجمی (IA) نرخ مرگ و میر بسیار بالایی بین 50 تا 80 درصد دارد که بخشی از آن به دلیل پیشرفت سریع عفونت است (یعنی یک تا دو هفته از شروع تا مرگ). تقریباً 30 درصد موارد در هنگام مرگ تشخیص داده نشده و درمان نشده باقی می مانند.

آسپرژیلوزیس تهاجمی (IA)

تشخیص قطعی آسپرژیلوزیس تهاجمی (IA) نیاز به شواهد هیستوپاتولوژیک تهاجم عمیق بافتی یا کشت مثبت دارد. این شواهد به دلیل ماهیت بدخیم بیمار و این واقعیت که ترومبوسیتوپنی شدید اغلب استفاده از روش های تهاجمی برای به دست آوردن یک نمونه با کیفیت را ممنوع می کند، اغلب دشوار است.

حساسیت کشت در این محیط کم است و طبق گزارشات بین 30 تا 60 درصد برای مایع لاواژ برونکوآلوئولار متغیر است. بر این اساس، تشخیص اغلب بر اساس علائم بالینی غیر اختصاصی (تب غیر قابل توضیح، سرفه، درد قفسه سینه، تنگی نفس) همراه با شواهد رادیولوژیک (اسکن توموگرافی کامپیوتری) است. تشخیص قطعی اغلب قبل از اینکه تکثیر قارچی بسیار زیاد و مقاوم به درمان شود، ایجاد نمی شود.

اخیراً، یک سنجش سرولوژیک توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای تشخیص گالاکتومانان، مولکولی که در دیواره سلولی گونه‌های آسپرژیلوس یافت می‌شود، تأیید شده است. گالاکتومانان سرم اغلب می تواند به طور متوسط 7 تا 14 روز قبل از آشکار شدن سایر سرنخ های تشخیصی شناسایی شود و نظارت بر گالاکتومانان به طور بالقوه می تواند امکان شروع درمان پیشگیرانه ضد قارچی را قبل از وقوع عفونت تهدید کننده زندگی فراهم کند.

عوامل مداخله گر در آزمایش گالاکتومانان (galactomannan):

• بیمارانی که مبتلا به بیماری گرانولوماتوز مزمن و/یا سندرم جاب تشخیص داده می‌شوند ممکن است سطح کمتری از گالاکتومانان داشته باشند.
• حساسیت سنجش ممکن است در بیمارانی که همزمان درمان ضد قارچی دریافت می‌کنند، رخ دهد.
• واکنش‌پذیری با آنتی‌بادی‌های مونوکلونال مورد استفاده در سنجش و در نتیجه ممکن است نتیجه آزمایش مثبت را به همراه داشته باشد. نتایج مثبت در بیماران بدون علائم بالینی بیماری، به ویژه در کودکان خردسال گزارش شده است. کودکان خردسال ممکن است به دلیل وجود گالاکتوفوراناز موجود در غذاها (غلات) و شیر، نتیجه آزمایش مثبت داشته باشند.
• بیمارانی که پیپراسیلین/تازوباکتام یا درمان نیمه مصنوعی بتالاکتاماز دریافت می کنند ممکن است نتایج مثبت کاذب داشته باشند.
• نتایج مثبت کاذب نیز ممکن است با استفاده از PLASMA-LYTE™ برای هیدراتاسیون داخل وریدی یا جمع آوری نمونه BAL رخ دهد.
• نتیجه منفی احتمال آسپرژیلوز تهاجمی را رد نمی کند. بیمارانی که در معرض خطر ابتلا به آسپرژیلوزیس تهاجمی هستند باید دو بار در هفته آزمایش شوند.

سوالات متداول

کدام موجودات شناخته شده حاوی گالاکتومانان در دیواره سلولی خود هستند؟

گالاکتومانان ها عمدتاً در دیواره های سلولی قارچ ها، به ویژه در گونه هایی از جنس آسپرژیلوس یافت می شوند. گونه های آسپرژیلوس به تولید گالاکتومانان به عنوان جزئی از دیواره سلولی خود معروف هستند. این پلی ساکارید در دیواره سلولی برخی از گونه های قارچی دیگر نیز وجود دارد. علاوه بر این، گالاکتومانان ها در دانه های گیاهی خاصی وجود دارند، جایی که به عنوان ذخایر انرژی برای جوانه زدن عمل می کنند.

اهمیت آزمایش گالاکتومانان در بیماران دچار نقص ایمنی چیست؟

آزمایش گالاکتومانان در بیماران نقص ایمنی که در معرض خطر بالاتر عفونت‌های قارچی مهاجم هستند، اهمیت زیادی دارد. این عفونت ها می تواند تهدید کننده زندگی باشد، به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. این آزمایش امکان تشخیص زودهنگام عفونت‌های قارچی ناشی از گونه‌های آسپرژیلوس را فراهم می‌کند و مداخله و درمان به موقع را امکان‌پذیر می‌کند، که می‌تواند به طور قابل توجهی نتایج بیمار را بهبود بخشد.

گالاکتومانان چگونه به ایجاد عفونت های قارچی در بافت میزبان کمک می کند؟

گالاکتومانان با کمک به چسبندگی آنها به بافت میزبان در بیماری زایی قارچ های خاصی از جمله گونه های آسپرژیلوس نقش دارد. این توانایی قارچ ها را برای چسبیدن و کلونیزاسیون سلول های میزبان تسهیل می کند و فرآیند عفونت را آغاز می کند. علاوه بر این، گالاکتومانان می‌تواند پاسخ ایمنی میزبان را تعدیل کند و بر تعامل بین قارچ‌ها و سیستم ایمنی در طول عفونت تأثیر بگذارد.

گونه های مختلف قارچی از نظر ترکیب گالاکتومانان چگونه متفاوت هستند؟

گونه های مختلف قارچی می توانند تغییراتی در ترکیب گالاکتومانان خود داشته باشند، از جمله نسبت مانوز به گالاکتوز و درجه انشعاب. این تفاوت‌ها می‌توانند بر حساسیت و ویژگی روش‌های تشخیص گالاکتومانان برای پاتوژن‌های مختلف قارچی تأثیر بگذارند.

آیا می توان از آزمایش گالاکتومانان برای تشخیص عفونت های ناشی از قارچ های دیگری غیر از آسپرژیلوس استفاده کرد؟

در حالی که آزمایش گالاکتومانان بیشتر با تشخیص عفونت های آسپرژیلوس مرتبط است، برخی از گونه های قارچی دیگر مانند فوزاریوم و پنی سیلیوم نیز می توانند گالاکتومانان تولید کنند. با این حال، ویژگی آزمایش برای این قارچ‌ها ممکن است متفاوت باشد، و تحقیقات و اعتبارسنجی بیشتری برای اثبات قابلیت اطمینان آن برای سایر پاتوژن‌های قارچی مورد نیاز است.

آیا آزمایش گالاکتومانان برای شناسایی قرچ های پوستی هم استفاده می شود؟

خیر، آزمایش گالاکتومانان معمولاً برای شناسایی قارچ های پوست استفاده نمی شود. آزمایش گالاکتومانان در درجه اول برای تشخیص عفونت‌های قارچی مهاجم ناشی از قارچ‌های خاص، به‌ویژه گونه‌های موجود در جنس Aspergillus، در افراد دارای نقص ایمنی استفاده می‌شود. این یک آزمایش معمولی برای شناسایی عفونت‌های قارچی رایج پوست، مانند درماتوفیتوز یا کاندیدیازیس نیست.

برای شناسایی قارچ های پوستی از روش های مختلف تشخیصی استفاده می شود. این روش‌ها ممکن است شامل بررسی میکروسکوپی خراش‌های پوست، کشت نمونه‌های پوست بر روی محیط‌های رشد قارچی مناسب و تکنیک‌های مولکولی برای شناسایی گونه‌های قارچی خاص باشد. علاوه بر این، ارزیابی بالینی توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی برای تشخیص و درمان دقیق عفونت های قارچی پوست ضروری است.

آیا آزمایش گالاکتومانان در همه آزمایشگاه ها قابل انجام است؟

آزمایش گالاکتومانان به تجهیزات و معرف های تخصصی نیاز دارد و همه آزمایشگاه ها ممکن است منابع لازم برای انجام آزمایش را نداشته باشند. آزمایشگاه هایی که در زمینه قارچ شناسی و تشخیص قارچ تخصص دارند، احتمال بیشتری دارد که آزمایش گالاکتومانان را ارائه دهند. با این حال، در دسترس بودن آن می تواند بر اساس توانایی ها و تمرکز آزمایشگاه متفاوت باشد.

در سایت National Institutes of Health در مورد گالاکتومانان بیشتر بخوانید: