ائوزینوفیلی در کودکان: اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک

دکتر فرزاد باباخانی

آخرین بروزرسانی

22 آبان 1402

دکتر فرزاد باباخانی

آخرین بروزرسانی

22 آبان 1402

ائوزینوفیلی در کودکان: اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک

آنچه در ادامه می‌خوانید

ائوزینوفیلی در کودکان: اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک

ائوزینوفیل ها نوعی گرانولوسیت هستند، دسته ای از گلبول های سفید خون که حاوی گرانول هایی در سیتوپلاسم خود هستند. این گرانول ها با پروتئین ها و آنزیم های مختلف پر شده اند. ائوزینوفیل‌ها با گرانول‌های قرمز-نارنجی متمایزشان مشخص می‌شوند، که لکه ائوزین مورد استفاده در آزمایش‌های آزمایشگاهی را می‌گیرند، از این رو نام آن‌ها به این دلیل است.

ائوزینوفیل

ائوزینوفیلی در کودکان: اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک

گزارش نهایی .CBC diff یک کودک ۸ ساله که برای بررسی آنمی به پزشک مراجعه کرده پس از تکرار برای تأیید در کارتابل شما به عنوان مسئول فنی آزمایشگاه قرار گرفته است که به صورت گزارش پیوست می باشد. با توجه به پارامترها ی CBC و شمارش افتراقی WBC ها و پس از تأیید آن به وسیله بررسی لام خون محیطی [PBS]، چه کامنتی یا یادداشتی برای اَپروچ بهتر این کودک پنج ساله ضروری می دانید و توصیه می کنید؟

ائوزینوفیلی در کودکان: اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک ‍ ائوزینوفیلی طبق تعریف عبارتست از افزایش تعداد ائوزینوفیل ها در خون و یا بافت ها. هرچند شمارش ائوزینوفیل ها در بافت نیاز به بیوپسی بافتی دارد ولی شمارش تعداد ائوزینوفیل ها در خون براحتی با یک CBC diff قابل حصول است.

شمارش مطلق ائوزینوفیل بیش از 450 تا 500 سلول در هر میکرولیتر خون با توجه به استانداردهای آزمایشگاهی ائوزینوفیلی محسوب می شود. در شمارش افتراقی اغلب بیش از 5 درصد احتمال ائوزینوفیلی می رود.

هیپرائوزینوفیلی

منشأ ائوزینوفیل ها از سلولهای رده گرانولوسیتی مغزاستخوان می باشد و دارای نیمه عمر 8 تا 18 ساعت در جریان خون هستند و اکثرا در بافت ها ساکن هستند و حداقل تا چند هفته هم در بافت ها باقی می مانند.

علل اتیولوژیک گوناگون و‌ متنوعی می توانند سبب ائوزینوفیلی گردند از جمله؛

1️⃣ بیماری‌های انگلی و قارچی
2️⃣ واکنش های آلرژیک
3️⃣ مشکلات غدد آدرنال
4️⃣ اختلالات پوستی
5️⃣ توکسین ها
6️⃣ اختلالات اتوایمیون
7️⃣ اختلالات اندوکرین
8️⃣ تومورها

بیماری ها و یا وضعیت های خاصی که می توانند منجربه ائوزینوفیلی در خون و بافت شوند عبارتند از:

➖ لوسمی میلوئیدی حاد (Acute myeloid leukemia)
➖آلرژی ها
➖آسکاریازیس
➖آسم
➖درماتیت آتوپیک

ائوزینوفیلی در کودکان اهمیت بالینی و عوامل اتیولوژیک1 رویکرد [approach] ائوزینوفیلی عمدتا بر مبنای اخذ سابقه فامیلی، دارویی و بیماری صورت می گیرد. شایعترین اتیولوژی ائوزینوفیلی مربوط به بیماری های انگلی و آلرژیک می باشد. عفونت های انگلی مهاجم به بافت‌ها عمدتاً کرم ها عامل ائوزینوفیلی خفیف تا متوسط [mild to moderate] می باشند. عفونت استرونژیلوئیدس از شایعترین علل ائوزینوفیلی بویژه در مناطق اندمیک می باشد. قابل ذکر است ژیاردیا به عنوان یک پارازیت روده ای ائوزینوفیلی ایجاد نمی کند. عفونت های پارازیتی عامل ائوزینوفیلی عبارتنداز:

عفونت های کرمی شامل؛ آسکاریازیس، کرم های قلابدار، استرونژیلوئیدیازیس، تریشینوز، لاروهای مهاجر احشایی، اکینوکوکوس، سیستی سرکوزیس، گناتوستومیازیس و آنژیوسترونژیلیازیس.
عوامل فیلاریازیس شامل؛ لوآزیس، اونکوسرکیازیس و ائوزینوفیلی ریوی تروپیکال.
فلوک ها شامل؛ شیستوزومیازیس، فاسیولیازیس، کلونورکیازیس، پاراگونیمیازیس و فاسیولوپسیاسیس.
عفونت های تک یاخته ای شامل؛ ایزوسپورا بلی، دی انتاموبا فراژیلیس، سارکوسیستیس.

به طور کلی ائوزینوفیلی یک شاه علامت [ hallmark] و یا یک یافته ی مرتبط با بسیاری از اختلالات و بیماری ها می باشد مانند بیماری‌ها ی آلرژیک، انگلی، عفونی، اتوایمیون، بدخیمی ها و علل ایدیوپاتیک .

علی رغم اینکه اخذ سابقه بالینی اغلب مهم‌ترین راه اَپروچ بیماران ائوزینوفیلیک می باشد؛ سایر سناریوهای ارزیابی و اَپروچ این بیماران نیز استفاده از تست های آزمایشگاهی هستند مانند تست بررسی استول (مدفوع)، تست های آلرژی و بیوپسی بافتی در کنار روش های تصویربرداری. تمامی این روش ها در تأیید نهایی و تشخیص افتراقی عامل اتیوپاتوژیک ائوزینوفیلی بسیارکمک کننده اند.

✴️ با توجه به سن بیمار (کودک هشت ساله)، اندمیک بودن بسیاری از عفونت های انگلی در ایران، ارزان و در دسترس بودن آزمایش بررسی مستقیم مدفوع یا S/E در همه مناطق کشور، سهولت ِتهیه نمونه مدفوع [non- invasive] بویژه برای کودک و سهم بالای آلودگی های انگلی در ائوزینوفیلی؛ کامنت درخواست بررسی استول (مدفوع) سه نوبته می تواند جهت تشخیص احتمالی اتیولوژی ائوزینوفیلی کودک کمک کننده باشد:

✅Comment: Stool exam three time are recommended.