الگوریتم تشخیصی ائوزینوفیلی | Eosinophilia Diagnostic Algorithm

ائوزینوفیلی (Eosinophilia) یک وضعیت پزشکی است که با سطح بالای غیرطبیعی ائوزینوفیل ها (نوعی گلبول سفید) در خون مشخص می شود. ائوزینوفیل ها در پاسخ ایمنی بدن به انگل ها و آلرژن ها نقش دارند و سطح آنها می تواند در پاسخ به برخی عفونت ها، واکنش های آلرژیک، بیماری های خودایمنی و سایر شرایط افزایش یابد. علائم ائوزینوفیلی ممکن است شامل تب، بثورات پوستی، سرفه، خس خس سینه، درد شکم و ضعف عضلانی باشد که بستگی به علت زمینه ای دارد. گزینه های درمانی بسته به علت زمینه ای متفاوت است و ممکن است شامل داروها، تغییر شیوه زندگی یا سایر مداخلات باشد.

ائوزینوفیلی (Eosinophilia) چیست؟

ائوزینوفیل ها (Eosinophils) نوعی گلبول سفید هستند که در سیستم ایمنی نقش دارند. مشخصه آن‌ها دانه‌های بزرگ و گردشان است که وقتی با رنگ ائوزین زیر میکروسکوپ رنگ‌آمیزی قرمز یا نارنجی به نظر می‌رسند. و نام شان از همین رنگ گرفته شده است.

ائوزینوفیل ها در درجه اول در دفاع از بدن در برابر عفونت های انگلی و انواع خاصی از واکنش های آلرژیک نقش دارند. آنها این کار را با آزاد کردن مواد سمی که می توانند انگل ها را از بین ببرند و همچنین با تعدیل فعالیت سایر سلول های ایمنی انجام می دهند.

ائوزینوفیل ها عمدتاً سلول های ساکن بافت هستند که عملکرد آنها کاملاً شناخته نشده است. ائوزینوفیل‌ها در خون یا بافت‌های محیطی می‌توانند در طیف گسترده‌ای از حالت‌های بیماری، از شدت خفیف تا تهدیدکننده زندگی، و در نتیجه مکانیسم‌های متعددی افزایش پیدا کنند. هنگامی که ائوزینوفیل ها فعال می شوند، می توانند واسطه ها و موادی را آزاد کنند که می توانند به بافت ها آسیب برسانند و به آسیب شناسی بیماری کمک کنند.

تجمع ائوزینوفیل ها در بافت ها

ائوزینوفیل‌ها علاوه بر نقشی که در سیستم ایمنی دارند، در تعدادی از بیماری‌ها و شرایط از جمله آسم، آلرژی‌ها و برخی اختلالات خودایمنی نقش دارند. سطوح بالای غیرطبیعی ائوزینوفیل ها در خون، وضعیتی که به نام ائوزینوفیلی شناخته می شود، می تواند نشانه ای از مشکلات اساسی سلامتی باشد. ائوزینوفیلی (Eosinophilia) تعداد زیاد ائوزینوفیل در خون است (≥ [بیشتر یا مساوی] 500 ائوزینوفیل در هر میکرولیتر).

چه چیزی باعث ائوزینوفیلی (Eosinophilia) می شود؟

بسیاری از شرایط باعث می شوند که تعداد ائوزینوفیل ها در خون شما افزایش یابد.  برخی از علل بالقوه عبارتند از:

• واکنش های آلرژیک: ائوزینوفیلی می تواند در اثر واکنش های آلرژیک به چیزهایی مانند غذا، داروها یا آلرژن های محیطی ایجاد شود. آلرژی های فصلی، آسم و واکنش به داروها بسیار شایع هستند و اغلب خیلی جدی نیستند.
• عفونت‌های انگلی: برخی از عفونت‌های انگلی مانند کرم‌های قلاب‌دار یا کرم‌های گرد و غیره می‌توانند باعث ایجاد ائوزینوفیلی شوند.
• اختلالات خود ایمنی: برخی از اختلالات خودایمنی، مانند گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلی آنژیت (که قبلاً به عنوان سندرم چرگ استراوس شناخته می شد)، بیماری التهابی روده، میوکاردیت خود ایمنی، واسکولیت و سارکوئیدوزمی تواند باعث ائوزینوفیلی شود.
• سرطان: برخی از انواع سرطان، به ویژه لنفوم هوچکین و برخی سرطان خون، می توانند منجر به ائوزینوفیلی شوند.
• سایر اختلالات: ائوزینوفیلی همچنین می تواند ناشی از سایر شرایط پزشکی از جمله برخی اختلالات پوستی، بیماری های ریوی و اختلالات گوارشی باشد.

اگر تعداد ائوزینوفیل ها زیاد باشد چه اتفاقی می افتد؟

ائوزینوفیل‌ها می‌توانند از طریق مکانیسم‌های متعددی، از جمله انتشار محتویات گرانول سمی و تولید سیتوکین‌ها و کموکاین‌ها که سلول‌های التهابی دیگر را جذب و فعال می‌کنند، باعث آسیب بافت و التهاب شوند.

هنگامی که ائوزینوفیل ها با یک آنتی ژن مانند یک انگل یا یک آلرژن مواجه می شوند، فعال می شوند و گرانول های خود را آزاد می کنند. این گرانول ها حاوی پروتئین ها و آنزیم هایی مانند پروتئین اصلی اصلی (MBP)، ائوزینوفیل پراکسیداز و پروتئین کاتیونی ائوزینوفیل (ECP) هستند که برای انگل ها سمی هستند و همچنین می توانند به بافت میزبان آسیب برسانند. پروتئین ها می توانند به غشای سلولی آسیب بزنند، آپوپتوز را القا کنند و باعث استرس اکسیداتیو در بافت ها شوند. این می تواند منجر به آسیب بافتی و التهاب شود، به خصوص زمانی که تعداد ائوزینوفیل های زیادی وجود داشته باشد.

ائوزینوفیل ها همچنین سیتوکین ها و کموکین هایی مانند اینترلوکین-4 (IL-4)، IL-5 و ائوتاکسین تولید می کنند که سایر سلول های ایمنی را به محل التهاب جذب و فعال می کنند. این سلول های ایمنی می توانند پاسخ التهابی را بیشتر تقویت کنند و منجر به آسیب بیشتر بافتی و اختلال در عملکرد شوند.

تعدادی از مواد ترشح شده توسط ائوزینوفیل ها و نقش آنها:

• پروتئین اصلی اصلی (MBP): این یک پروتئین سمی است که می تواند به غشای سلول ها و انگل ها آسیب برساند. به ویژه در برابر کرم های کرمی که کرم های انگلی هستند موثر است.
• پروتئین کاتیونی ائوزینوفیل (ECP): این پروتئین عملکردی مشابه MBP دارد و همچنین دارای خواص ضد ویروسی و ضد قارچی است.
• ائوزینوفیل پراکسیداز (EPO): این آنزیم به تولید گونه های فعال اکسیژن کمک می کند که می تواند پاتوژن ها را از بین ببرد.
• نوروتوکسین مشتق از ائوزینوفیل (EDN): این پروتئین می تواند به سیستم عصبی انگل ها و ویروس ها آسیب برساند و همچنین ممکن است در واکنش های آلرژیک نقش داشته باشد.
• اینترلوکین-4 (IL-4) و اینترلوکین-13 (IL-13): این سیتوکین ها به تنظیم پاسخ ایمنی و تحریک تولید آنتی بادی ها کمک می کنند.

مواد شیمیایی مترشحه از ائوزینوفیل ها

به طور کلی، در حالی که ائوزینوفیل ها نقش مهمی در پاسخ ایمنی به برخی عفونت ها و آلرژن ها ایفا می کنند، فعال شدن و تجمع بیش از حد این سلول ها می تواند منجر به آسیب بافتی شود و به پاتوژنز بیماری های مختلف کمک کند.

گاهی اوقات ائوزینوفیل ها باعث التهاب در نواحی خاصی از بدن شما می شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، به آن اختلال ائوزینوفیلیک یا سندرم هیپرائوزینوفیلی (HES) می گویند. اختلالات ائوزینوفیلیک خاص برای قسمت هایی از بدن که تحت تأثیر قرار می گیرند نامگذاری می شوند. اختلالات ائوزینوفیلیک عبارتند از:

• سیستیت ائوزینوفیلیک (Eosinophilic cystitis): این یک اختلال مثانه است.
• فاشئیت ائوزینوفیلیک (Eosinophilic fasciitis): این یک اختلال فاسیا است. فاسیا بافت همبندی است که در سراسر بدن شما جریان دارد.
• پنومونی ائوزینوفیلیک (Eosinophilic pneumonia): این اختلال بر ریه های شما تأثیر می گذارد.
• اختلالات گوارشی ائوزینوفیلیک (EGID): EGID شامل ازوفاژیت ائوزینوفیلیک است که مری شما را تحت تاثیر قرار می دهد و همچنین اختلالاتی که روده بزرگ (روده بزرگ)، معده و روده کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد.
• گرانولوماتوز ائوزینوفیلیک همراه با پلی آنژیت (EGPA): این بیماری که به عنوان سندرم چرگ استروس نیز شناخته می شود، ریه ها، قلب، سینوس ها و سایر اندام های شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
• سندرم هیپرئوزینوفیلیک: این یک گروه نادر از شرایط مرتبط با سطوح بالای ائوزینوفیلی است. سندرم هیپرئوزینوفیلیک معمولاً بر قلب، سیستم عصبی مرکزی، پوست و دستگاه تنفسی تأثیر می گذارد.

اختلالات ائوزینوفیلیک

هنگامی که سطح ائوزینوفیل بالا می رود، بسته به شرایط زمینه ای، می تواند منجر به التهاب و آسیب بافتی در اندام ها و بافت های مختلف بدن شود. به عنوان مثال، سطوح بالای ائوزینوفیل می تواند باعث بدتر شدن علائم آسم یا آسیب به دستگاه گوارش در بیماران مبتلا به انواع خاصی از بیماری التهابی روده شود.

علائم ائوزینوفیلی (Eosinophilia) چیست؟

علائم ائوزینوفیلی بسته به علت زمینه ای و شدت بیماری می تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، ممکن است علائم واضحی وجود نداشته باشد و این وضعیت تنها از طریق آزمایش خون معمولی قابل تشخیص است.

با این حال، زمانی که ائوزینوفیلی با یک بیماری یا بیماری زمینه‌ای همراه باشد، می‌تواند طیفی از علائم را ایجاد کند، از جمله:

• تب
• خستگی
• کاهش وزن
• بثورات پوستی یا خارش
• علائم تنفسی مانند سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس
• علائم گوارشی مانند درد شکم، اسهال و حالت تهوع
• درد و تورم مفاصل
• بزرگ شدن غدد لنفاوی و طحال
• در موارد خاص، ائوزینوفیلی همچنین می تواند منجر به عوارضی مانند آسیب اندام شود، به ویژه زمانی که ائوزینوفیلی طولانی مدت یا شدید وجود دارد.

علائم ائوزینوفیلی (Eosinophilia)

توجه به این نکته ضروری است که ائوزینوفیلی خود یک بیماری یا وضعیت خاص نیست، بلکه یک یافته آزمایشگاهی است که نشان دهنده افزایش تعداد ائوزینوفیل ها است. بنابراین، شناسایی علت زمینه ای ائوزینوفیلی برای تعیین راهبردهای درمان و مدیریت مناسب حیاتی است.

نحوه تشخیص ائوزینوفیلی (Eosinophilia):

ائوزینوفیلی از طریق یک آزمایش خون به نام شمارش کامل خون (CBC) با افتراقی تشخیص داده می شود. این آزمایش تعداد کل گلبول های سفید و درصد انواع مختلف گلبول های سفید خون از جمله ائوزینوفیل ها را اندازه گیری می کند.

ائوزینوفیل در لام خون محیطی

تشخیص ائوزینوفیلی زمانی انجام می شود که درصد ائوزینوفیل در خون بالاتر از حد طبیعی باشد. محدوده دقیق برای آنچه که ائوزینوفیلی را تشکیل می دهد می تواند بسته به آزمایشگاهی که در آن آزمایش خون انجام می شود متفاوت باشد، اما به طور معمول 5 تا 10 درصد یا بیشتر افزایش یافته در نظر گرفته می شود.

هنگامی که ائوزینوفیلی تشخیص داده شد، ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تعیین علت زمینه‌ای این بیماری تجویز شود. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تست آلرژی: ممکن است آزمایش‌های پوستی یا خون برای شناسایی هر گونه آلرژنی که ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود انجام شود.
• تست های تصویربرداری: اشعه ایکس، سی تی اسکن یا سایر آزمایش های تصویربرداری ممکن است برای بررسی علائم التهاب یا آسیب در اندام ها و بافت های مختلف استفاده شود.
• بیوپسی: در برخی موارد، ممکن است نیاز به گرفتن نمونه بافت از اندام یا بافت آسیب‌دیده برای کمک به تشخیص بیماری زمینه‌ای ایجاد ائوزینوفیلی باشد.
• آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون اضافی ممکن است برای بررسی آنتی‌بادی‌های خاص، عفونت‌ها یا اختلالات خودایمنی که ممکن است به ائوزینوفیلی کمک کنند، درخواست شود.

الگوریتم تشخیصی ائوزینوفیلی

به طور کلی، فرآیند تشخیصی ائوزینوفیلی شامل شناسایی علت زمینه‌ای این بیماری به منظور تعیین درمان و استراتژی‌های مدیریتی مناسب است.

درمان ائوزینوفیلی (Eosinophilia) چگونه است؟

درمان ائوزینوفیلی به علت زمینه ای این بیماری بستگی دارد. اگر ائوزینوفیلی ناشی از یک واکنش آلرژیک باشد، اولین گام در درمان شناسایی و در صورت امکان اجتناب از آلرژن است. علاوه بر این، داروهایی مانند آنتی هیستامین ها، مهارکننده های لکوترین و کورتیکواستروئیدها ممکن است برای کمک به تسکین علائم و کاهش التهاب استفاده شوند.

اگر ائوزینوفیلی ناشی از عفونت انگلی باشد، درمان معمولاً شامل داروهای ضد انگلی است. در برخی موارد، در صورت وجود عفونت باکتریایی، ممکن است آنتی بیوتیک نیز مورد نیاز باشد.

برای انواع دیگر شرایطی که می توانند باعث ائوزینوفیلی شوند، مانند اختلالات خود ایمنی یا انواع خاصی از سرطان، درمان به بیماری خاص بستگی دارد و ممکن است شامل داروها، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی باشد.

در موارد نادر، زمانی که ائوزینوفیلی شدید است یا باعث آسیب اندام می شود، ممکن است از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند کورتیکواستروئیدها یا تعدیل کننده های ایمنی برای کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب بیشتر بافت استفاده شود.

به طور کلی، هدف از درمان ائوزینوفیلی، رسیدگی به علت زمینه‌ای این بیماری در عین مدیریت علائم و پیشگیری از عوارض است. همکاری نزدیک با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای تعیین مناسب ترین استراتژی درمانی بر اساس شرایط زمینه ای خاص و نیازهای فردی بیمار بسیار مهم است.

در سایت Mayo Clinic در مورد ائوزینوفیلی بیشتر بخوانید:

ائوزینوفیلی خون ممکن است با آزمایش خون، معمولاً به عنوان بخشی از شمارش کامل خون، تشخیص داده شود. شمارش بیش از 500 ائوزینوفیل در هر میکرولیتر خون به طور کلی ائوزینوفیلی در بزرگسالان محسوب می شود. شمارش بیش از 1500 ائوزینوفیل در هر میکرولیتر خون که چند ماه طول می کشد، هایپرائوزینوفیلی نامیده می شود.