معیارهای تشخیصی مالتیپل میلوما
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
معیارهای تشخیصی مالتیپل میلوما؛ Old CRAB
✔ مالتیپل میلوما([Multiple Myeloma [MM) درواقع کانسر نوعی از WBC ها به نام پلاسماسل ها می باشد.به همین علت تحت عنوان میلوم پلاسماسل ها نیز نامبرده می شود.
✔ ریسک فاکتورهای اتیولوژیک مالتیپل میلوما عبارتند از: سن بالا (۶۵تا ۷۴ سال)، جنسیت (مذکر)، سابقه ی فامیلی و نژادهای آفریقایی-آمریکایی غیر آمریکای لاتین (non-Hispanic)، عوامل محیطی مانند حشره کش ها.
✔ تتراد کلاسیک علایم و سمپتوم های مالتیپل میلوما برمبنای توافق (before 2014)IMWG (International Myeloma Working Group) و با استفاده از متدهای یاد افزایی و به خاطر سپاری (Mnemonics devices)با سرواژه های “CRAB” شناخته می گردد. استفاده از واژه“ Old”هم به خاطر انسیدانس بالای مالتیپل میلوما در سنین بالا می باشد.
✔ کرایتریای دیاگنوستیک مالتیپل میلوما به صورت زیر تعریف می گردد:
⬛ C: Calcium > 11.5 mg/dL
⬛ R: Renal dysfunction,serum creatinine > 2 mg/dL
⬛ A: Anemia with Hgb< 10 g/dL
⬛ : Bone pain with lytic lesions or osteoporosis with compression fractures
✔ به معیارهای دیاگنوستیک“CRAB”بیش از ۱۰ درصد پلاسماسل های مونوکلونال، M – protein در الکتروفورز سرم یا ادرار (بجز کیس های غیر ترشحی) و معکوس شدن نسبت آلبومین به گلوبولین (A/G Ratio reverse)بیمار نیز افزوده می گردد.
✔ درمورد ضایعات لیتیک استخوانی دو نکته قابل اهمیت است :
1️⃣ حتماً با MRI یا CT مشخص و تایید شده باشد (clarifying)
2️⃣ نمای قطره باران (Raindrop) در گرافی جمجمه برخی کیس های با فرم Active MM می تواند کمک کننده باشد
✔ اشکال خوش خیم و پیشگام مالتیپل میلوما که اغلب اِسمپتوماتیک هستند عبارتنداز :
⬛ MGUS (Monoclonal Gammopathy of Unknown Significance)
⬛ SMM (Smoldering Multiple Myeloma)
✔ ریسک ترانسفورماسیون MGUS و SMM به MM سیمپتوماتیک به ترتیب 0/5 تا یک و یک درصد طی اولین سال می باشد. درحالیکه طی پنج سال اول ِابتلا به SMM ریسک ترانسفورماسیون آن به 75 تا 76 درصد نیز می رسد. خوشبختانه اکثربیماران MGUS و SMM هیچ گاه به مالتیپل میلوما ی سمپتوماتیک تبدیل نمی شوند و در مدیریت کلینیکال این بیماران توصیه به مونیتورینگ روتین آنها می شود که مشتمل بر معاینه ی فیزیکی و تست های آزمایشگاهی می باشد.
✔ تا پیش از سال ۲۰۱۴ گایدلاین های مورد توافق آسیب ِ end-organ در بیماران MM را برای تایید تشخیص و آغاز درمان سیستمیک آنها شرط لازم و کافی می دانستند. درسال ۲۰۱۴، IMWG معیارهای تشخیصی برای شروع درمان بیماران MM را آپ دیت کرد به طوریکه به معیارهای Old CRAB، بیومارکرهای زیر را افزود:
⬛Bone marrow plasmacytosis > or = 60%
⬛Serum free light chain > 100 mg/ L
⬛Bone focal lesions in MRI
هریک از این بیومارکرها نشان دهنده ی یک ریسک ۸۰ درصدی ِ پیشرفت بیماری به مالتیپل میلومای سمپتوماتیک طی دوسال بعد می باشند.
References: www.ascopubs.org
ترجمه و نگارش:
دکترعلیرضا لطفی کیان
دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
از دانشگاه علوم پزشکی ایران
منابع مقاله
این مقاله تالیف شده است و یا منابع مربوطه ثبت نشده است.