آزمایش تب دنگی | آنتی بادی های تب دنگی | ویروس تب دنگی

تب دنگی یک بیماری استوایی ناشی از پشه است که توسط ویروس دنگی ایجاد می شود. علائم معمولاً سه تا چهارده روز پس از عفونت شروع می شود. اینها ممکن است شامل تب بالا، سردرد، استفراغ، دردهای عضلانی و مفاصل، و خارش پوستی و بثورات پوستی باشد. بهبودی معمولاً دو تا هفت روز طول می کشد.

اسامی دیگر:

• آنتی بادی های تب دنگی
• ویروس تب دنگی
• Dengue Fever Antibodies
• Dengue Fever Virus

چرا آزمایش تب دنگی درخواست می شود؟

برای تشخیص تب دنگی، به ویژه اگر پس از سفر به یک مقصد گرمسیری یا نیمه گرمسیری، تب را تجربه کرده اید.

چه زمانی آزمایش تب دنگی بایستی انجام شود؟

هنگامی که طی 2 هفته پس از سفر به منطقه ای که تب دنگی بومی است یا شیوع بیماری در آن جا بالاست، تب شدید پیدا می کنید.

نمونه مورد نیاز برای آزمایش تب دنگی :

• ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد(ترجیحا همراه با ژل جداکننده)/ظرف مخصوص انتقال ویروس/ ظرف با درب بنفش(EDTAدار)
• نوع نمونه: سرم/ خون کامل/ مایعات
• حجم نمونه: 1 میلی لیتر

 

مطلب پیشنهادی: لوله های آزمایش و ضد انعقادها

مطلب پیشنهادی: روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

نام روش سرولوژی آزمایش تب دنگی:

سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم (ELISA)

شرح روش:

IgM ویروس دنگی:

در این سنجش ایمونوسوربنت متصل به آنزیم (ELISA)، نمونه‌ها و کنترل‌ها در بافر رقت نمونه رقیق شده و در چاهک‌های میکروتیتر پوشیده شده با آنتی‌بادی‌های IgM ضد انسانی انکوبه می‌شوند. این انکوباسیون با آنتی ژن های نوترکیب مشتق شده از دانگ (DENRA) و آنتی ژن سلولی طبیعی (NCA) به طور جداگانه دنبال می شود.

پس از انکوباسیون و شستشو، چاهک ها با یک آنتی بادی مونوکلونال اختصاصی ویروس تب دنگی نشاندار شده با پراکسیداز ترب کوهی (HRP) درمان می شوند. پس از مرحله دوم انکوباسیون و شستشو، چاهک ها با سوبسترای تترمتیل بنزیدین (TMB) انکوبه می شوند. متوقف کننده اسید اضافه شده و جذب در 450 نانومتر خوانده می شود. نسبت جذب‌های DENRA و چاهک‌های آنتی ژن کنترل، مثبت یا منفی بودن نتیجه را تعیین می‌کند.

IgG ویروس دنگی:

در این روش الایزا، نمونه های شاهد و رقیق شده در چاهک های میکروتیتر پوشیده شده با آنتی بادی مونوکلونال متصل به ویروس تب دنگی انکوبه می شوند. پس از انکوباسیون و شستشو، چاهک ها با آنتی بادی IgG نشاندار شده با HRP درمان می شوند. پس از انکوباسیون دوم و شستشو، چاه ها با بستر TMB انکوبه می شوند. توقف اسید اضافه می شود و جذب در 450 نانومتر اندازه گیری می شود. نسبت جذب DENRA و چاه کنترل تعیین کننده مثبت یا منفی بودن نتیجه است.

نام روش مولکولی تشخیص تب دنگی:

واکنش زنجیره ای پلیمراز در زمان واقعی (Real Time PCR)

شرح روش:

این یک آزمایش PCR رونویسی معکوس کیفی (RT-PCR) است که ژن پلی پروتئین UTR را هدف قرار می دهد. این سنجش شامل یک سیستم تقویت هترولوگ (کنترل داخلی) برای شناسایی مهار احتمالی RT-PCR و تأیید یکپارچگی معرف‌های کیت است. نمونه ها بر روی LightCycler 480 پس از استخراج اسید نوکلئیک اجرا می شوند. فناوری RT-PCR از واکنش رونوشت معکوس (RT) برای تبدیل RNA به DNA مکمل (cDNA)، PCR برای تکثیر توالی های هدف خاص و پروب های خاص هدف برای تشخیص DNA تقویت شده استفاده می کند.

پروب ها با گزارشگر فلورسنت و رنگ های خاموش کننده برچسب گذاری شده اند. پروب های اختصاصی برای RNA با FAM فلوروفور نشاندار می شوند. پروب مخصوص کنترل داخلی (IC) با فلوروفور JOE برچسب گذاری شده است. استفاده از پروب های متصل به رنگ های قابل تشخیص، تشخیص موازی RNA اختصاصی ویروس دنگی و کنترل داخلی در کانال های آشکارساز مربوطه دستگاه PCR بلادرنگ را امکان پذیر می کند.

 

آمادگی قبل از انجام آزمایش تب دنگی:

به آمادگی خاصی نیاز ندارد

چه چیزی در آزمایش تب دنگی مورد بررسی قرار می گیرد؟

ویروس تب دنگی (DV) یک فلاوی ویروس پراکنده جهانی با 4 سروتیپ مجزا (1، 2، 3، 4) است و عمدتاً توسط پشه Aedes aegypti که در سراسر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی می کنند، منتقل می شود.

طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، عفونت های دنگ در بیش از 100 کشور از نقاط آفریقا، آمریکا، کارائیب، مدیترانه شرقی، آسیای جنوب شرقی و غرب اقیانوس آرام گزارش شده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، با افزایش تعداد موارد و کشورهای تحت تاثیر در سراسر جهان، یک بیماری عفونی سریع در حال ظهور است.

تعداد واقعی شناخته شده نیست زیرا حدود 75 درصد موارد بدون علامت هستند، اما برآورد اخیر، تعداد عفونت های دنگ سالانه را تا 390 میلیون نفر قرار می دهد. تقریبا 50 تا 100 میلیون موارد علامت دار سالانه در سراسر جهان رخ می دهد.

بسیاری از افراد هیچ نشانه ای ندارند و یا تنها در معرض یک بیماری خفیف هستند که توسط یکی از چهار سروتایپ (1 تا 4) ویروس دنگی ایجاد شده اند.

شایع ترین علائم اولیه تب دنگی، یک تب ناگهانی بالا (40 درجه سانتیگراد) و علائم آنفولانزا است که به طور تقریبی 4 تا 7 روز پس از آلوده شدن توسط پشه ایجاد می شود (این دوره انکوباسیون نامیده می شود و می تواند از 3 تا 14 روز متغیر باشد) علائم و نشانه های اضافی ممکن است شامل سردرد شدید، به ویژه در پشت چشم، عضله و درد مفصلی، بثورات پوستی، تهوع، استفراغ و غدد تورم باشد.

برخی از افرادی که دچار تب می شوند خود به خود بهبود می یابند و هیچ عارضه پایدار دیگری ندارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به تب دنگی شدید (که گاهی به آن تب خونریزی دهنده دنگی گفته می شود) پیشرفت کنند.

اگر بیماری به این شکل پیشرفت کند، 3 تا 7 روز پس از علائم اولیه و با کاهش تب، موج جدیدی از علائم ظاهر می شود. اینها ممکن است شامل خونریزی بینی، استفراغ خون، دفع خون در مدفوع، دشواری در تنفس و سردی پوست به خصوص در اندام ها باشد. در مرحله دوم، ویروس ممکن است به رگ‌های خونی (سیستم عروقی) حمله کند و باعث نشت مایع مویرگ‌ها به فضای اطراف ریه‌ها (افیوژن پلور) یا داخل حفره شکمی (آسیت) شود.

از دست دادن خون و مایعات در مرحله دوم، اگر درمان نشود، وضعیت بیمار بدتر می شود و می تواند کشنده باشد. به منظور اجتناب از این عارضه (که گاهی به آن سندرم شوک دنگی گفته می شود)، پزشک ممکن است بیمار مبتلا را در بیمارستان بستری کند تا کاهش فشار خون و کم آبی ناشی از از دست دادن خون و مایعات در زمانی که بیماری ادامه دارد کنترل شود. معمولاً زمان بستری حدود یک تا دو هفته است. بعد از بهبودی، فرد ممکن است راش های مرحله دوم را ایجاد کند که یک هفته یا بیشتر طول بکشد.

عوامل مداخله گر در آزمایش تب دنگی:

نتایج مثبت کاذب، به ویژه با روش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم IgG ویروس دنگی (ELISA)، ممکن است در افراد آلوده به فلاوی ویروس‌های دیگر، از جمله ویروس زیکا، ویروس نیل غربی، و ویروس آنسفالیت سنت لوئیس رخ دهد. گرفتن تاریخچه دقیق مواجهه و تست های آزمایشگاهی بیشتر ممکن است برای تعیین ویروس آلوده کننده ضروری باشد.

مطلب پیشنهادی: آزمایش موتاسیون EGFR

ملاحظات بالینی آزمایش تب دنگی:

نتایج آزمایش مثبت ممکن است در افرادی که در چند ماه گذشته تزریق خون یا سایر فرآورده های خونی دریافت کرده اند معتبر نباشد.

اهمیت نتیجه منفی در یک بیمار سرکوب شده سیستم ایمنی نامشخص است.

سوالات متداول

چگونه از نتایج آزمایش تب دنگی استفاده می شود؟

آزمایش تب دنگی برای تعیین اینکه آیا فردی با علائم و نشانه‌ها و اخیراً در معرض ابتلا به ویروس دنگی قرار گرفته است یا خیر، استفاده می‌شود. تشخیص عفونت بدون آزمایش‌ دشوار است، زیرا علائم در ابتدا ممکن است شبیه علائم سایر بیماری‌ها مانند عفونت چیکونگونیا باشد. دو نوع آزمایش اولیه در دسترس است:

آزمایش مولکولی (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، PCR) – این نوع آزمایش ماده ژنتیکی ویروس دنگی را در خون در هفته اول پس از ظهور علائم (تب) شناسایی می‌کند و می‌تواند برای تعیین اینکه کدام یک از 4 سروتیپ باعث عفونت می‌شود، استفاده شود. یک نوع آزمایش Real Time RT-PCR می‌تواند تب دنگی و دو ویروس دیگر منتقله از پشه، زیکا و چیکونگونیا را تشخیص دهد و این سه را از هم تشخیص دهد.

فقط برخی از آزمایشگاه‌ها می‌توانند آزمایش را ارائه دهند. اگرچه این آزمایش در بیمارستان ها یا کلینیک ها در دسترس نیست، پزشکان می توانند آن را از طریق بخش های بهداشت عمومی درخواست دهند. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، نتایج ممکن است از چهار روز تا دو هفته طول بکشد. آزمایش‌های مولکولی خون احتمالاً ویروس را پس از 7 روز بیماری شناسایی نمی‌کنند. اگر نتیجه آزمایش PCR منفی باشد، طبق CDC می توان از آزمایش آنتی بادی برای کمک به تشخیص استفاده کرد.

تست های آنتی بادی – این آزمایش ها در درجه اول برای کمک به تشخیص عفونت فعلی یا اخیر استفاده می شوند. آنها دو دسته مختلف از آنتی بادی های تولید شده توسط بدن را در پاسخ به عفونت تب دنگی شناسایی می کنند(IgG و IgM). تشخیص ممکن است به ترکیبی از این آزمایش‌ها نیاز داشته باشد زیرا سیستم ایمنی بدن سطوح مختلفی از آنتی‌بادی‌ها را در طول بیماری تولید می‌کند. ابتدا آنتی‌بادی‌های IgM تولید می‌شوند و آزمایش‌های مربوط به این آزمایش‌ها زمانی مؤثرتر هستند که حداقل 7 تا 10 روز پس از مواجهه انجام شوند.

سطوح آنتی بادی در خون برای چند هفته افزایش می یابد، سپس به تدریج کاهش می یابد. پس از چند ماه، آنتی‌بادی‌های IgM به زیر سطح قابل تشخیص می‌رسند. آنتی‌بادی‌های IgG در پاسخ به عفونت کندتر تولید می‌شوند. به طور معمول، سطح آن با عفونت حاد افزایش می یابد، تثبیت می شود و سپس در دراز مدت باقی می ماند. افرادی که قبل از عفونت فعلی در معرض ویروس قرار گرفته اند سطحی از آنتی بادی های IgG را در خون حفظ می کنند که می تواند بر تفسیر نتایج تشخیصی تأثیر بگذارد.

شمارش کامل خون (CBC) – برای بررسی تعداد پایین پلاکت‌های بیمار و تشخیص کاهش هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول‌های قرمز خون (شواهد کم خونی) که با از دست دادن خون همراه با تب دنگی شدید اتفاق می‌افتد.

پانل متابولیک پایه (BMP) – برای پایش عملکرد کلیه و جستجوی شواهدی مبنی بر کم آبی بدن که ممکن است با بیماری شدید رخ دهد.

چه زمانی آزمایش تب دنگی درخواست می شود؟

آزمایش ممکن است زمانی انجام شود که افراد پس از سفر به مناطق گرمسیری که ویروس دنگی در آن وجود دارد، علائم و نشانه‌های مرتبط با تب دنگی را داشته باشند. برخی از علائم و نشانه های اصلی عبارتند از:

• تب شدید ناگهانی (40 درجه سانتیگراد)
• سردرد یا درد شدید پشت چشم
• درد مفاصل، ماهیچه و/یا استخوان
• خونریزی لثه و بینی
• کبودی آسان
• تعداد کم گلبول های سفید خون

نتیجه آزمایش تب دنگی چه چیزی را نشان می دهد؟

آزمایش مولکولی – یک آزمایش PCR که حضور خود ویروس را تشخیص می دهد، به طور کلی قابل اعتمادترین ابزار تشخیص در نظر گرفته می شود. نتیجه مثبت از PCR قطعی در نظر گرفته می شود. یک نتیجه منفی در آزمایش PCR ممکن است نشان دهنده عدم وجود عفونت باشد یا اینکه سطح ویروس برای تشخیص بسیار پایین است، مخصوصا زمانی که ممکن است آزمایش پس از 7 روز از ابتلا انجام شود که طی آن ویروس در نمونه جمع آوری شده در کمترین میزان وجود دارد. برای این تست نتیجه منفی PCR با آزمایش آنتی بادی (در زیر) دنبال می شود.

آزمایش آنتی بادی – آزمایش های آنتی بادی ممکن است مثبت یا منفی گزارش شوند، یا ممکن است به عنوان تیتر آنتی بادی با تفسیر نوع (های) آنتی بادی (IgG یا IgM) گزارش شوند.

اگر آزمایش‌های آنتی‌بادی‌ مثبت IgM و IgG برای ویروس دنگی که در نمونه خون اولیه شناسایی شود، به این معنی است که احتمالاً فرد در هفته‌های اخیر به ویروس دنگی مبتلا شده است. اگر فردی به ویروس مشابهی مانند چیکونگونیا (به نام واکنش متقاطع) آلوده شده باشد، آزمایش آنتی بادی IgM می تواند مثبت باشد. اگر تست اولیه آنتی بادی IgM مثبت باشد، آزمایش دومی به نام تست خنثی سازی کاهش پلاک (PRNT) برای تایید وجود آنتی بادی علیه ویروس دنگی و کمک به رد سایر عفونت های ویروسی استفاده می شود.

اگر IgG مثبت باشد اما IgM پایین یا منفی باشد، احتمالاً فرد در گذشته عفونت داشته است. اگر تیتر آنتی بادی IgG دنگی چهار برابر یا بیشتر افزایش یابد (مثلاً تیتر 1:4 تا تیتر 1:64) بین نمونه اولیه و نمونه ای که 2 تا 4 هفته بعد از آن گرفته شده است، این احتمال وجود دارد که فرد به عفونت اخیر مبتلا شده باشد.

آزمایش‌های منفی برای آنتی‌بادی‌های IgM و/یا IgG ممکن است به این معنی باشد که فرد مورد آزمایش عفونت دنگی ندارد و علائم آن به دلیل دیگری است، یا اینکه سطح آنتی‌بادی ممکن است برای اندازه‌گیری خیلی پایین باشد، و ممکن است فرد هنوز عفونت دانگ داشته باشد.

جدول زیر نتایجی را که ممکن است با آزمایش آنتی بادی مشاهده شود خلاصه می کند:

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

علائم فیزیکی مانند بثورات یا درد مفاصل ابزار قابل اعتمادی برای تشخیص تب دنگی نیستند زیرا علائم تا زمانی که تب اولیه سپری نشده است ظاهر نمی شوند.

اگر فردی به آربوویروس دیگری مانند ویروس نیل غربی آلوده شده باشد، آزمایش آنتی بادی برای تب دنگی می تواند مثبت باشد. یک پزشک در تشخیص، نتایج آزمایش، سابقه پزشکی و سابقه سفر اخیر را در نظر می گیرد.

هیچ آزمایشی نمی‌تواند پیش‌بینی کند که آیا عفونت به شکل شدیدتر پیشرفت می‌کند یا خیر، اما افرادی که قبلاً به دنگی مبتلا شده‌اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دنگی شدید در طول عفونت دوم هستند.

آیا می توان از تب دنگی پیشگیری کرد؟

در حال حاضر، هیچ واکسنی وجود ندارد که در صورت قرار گرفتن در معرض ویروس، از ابتلای فرد به تب دنگی جلوگیری کند. محدود کردن قرار گرفتن در معرض ویروس بستگی به محافظت در برابر نیش پشه دارد. هنگام سفر در آب و هوای گرمسیری، از مواد دافع حشرات حاوی DEET و پیراهن آستین بلند و شلوار بلند استفاده کنید. هنگام سحر و غروب که پشه ها بیشتر فعال هستند، در خانه بمانید.

آیا تب دنگی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود؟

خیر، ویروس از طریق تماس فرد به فرد یا قرار گرفتن در معرض ترشحات تنفسی منتقل نمی شود. این ویروس زمانی پخش می شود که پشه یک فرد مبتلا را نیش بزند، سپس یک فرد سالم را نیش بزند. ممکن است در موارد نادری از طریق انتقال خون، اهدای عضو یا مادر به جنین منتقل شود.

اگر قبلا به تب دنگی مبتلا شده باشم، آیا می توانم دوباره به آن مبتلا شوم؟

بله. چهار نوع (سروتیپ) ویروس دنگی وجود دارد. ممکن است شما با یک سروتیپ آلوده شده باشید و سپس با سروتیپ دیگری آلوده شوید. هنگامی که شما در معرض یک سروتیپ قرار می گیرید، هیچ ایمنی متقاطع در برابر همه ویروس های دنگی وجود ندارد. علاوه بر این، عفونت بعدی با ویروس تب دنگی معمولاً با بیماری شدیدتری همراه است.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

• Arbovirus Testing
• West Nile Virus Testing
• Zika Virus Testing
• آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
• پانل متابولیک پایه (BMP)

در جای دیگر وب:

Centers for Disease Control and Prevention: Dengue Map
CDC: How to reduce your risk while visiting areas with dengue
National Institute of Allergy and Infectious Diseases: Dengue Fever
World Health Organization: Dengue