نحوه محاسبه کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین

دکتر علیرضا لطفی کیان
آخرین بروزرسانی
18 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
18 آبان 1402
نحوه محاسبه کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین

یک گزارش آزمایشگاهی،یک یادداشت،یک کامنت شماره 3 (کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین)

کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین اغلب به عنوان نشانگر جایگزین برای کلسیم آزاد برای ارزیابی هیپوکلسمی یا هیپرکلسمی استفاده می شود.

کلسیم یک ماده معدنی مهم است که بدن شما به طرق مختلف از آن استفاده می کند. استحکام استخوان ها و دندان های شما را افزایش می دهد و به عملکرد عضلات و اعصاب شما کمک می کند.

آزمایش خون کلسیم سرم کل کلسیم خون شما را اندازه گیری می کند. انواع مختلفی از کلسیم در خون شما وجود دارد. اینها شامل کلسیم یونیزه، کلسیم متصل به سایر مواد معدنی به نام آنیون، و کلسیم متصل به پروتئین هایی مانند آلبومین است. کلسیم یونیزه که به عنوان کلسیم آزاد نیز شناخته می شود، فعال ترین شکل آن است.

علائم و نشانه های هیپوکلسمی:

  • بی‌حسی همراه با گزگز انگشتان، اندام‌ها و ناحیه اطراف
  • رفلکس های بیش فعال
  • گرفتگی عضلات
  • اسپاسم کارپوپدال
  • استریدور
  • تتانی
  • تشنج
  • علامت Trousseau مثبت (اسپاسم کارپال با کاف BP) و علامت Chvostek مثبت (انقباض عضلات صورت و پلک هنگام ضربه زدن به عصب صورت)
  • اثرات قلبی شامل کاهش انقباض میوکارد و نارسایی قلبی است

سابقه و عوامل خطر برای هیپوکلسمی:

  • کاهش کلسیم یونیزه: آلکالوز. تجویز مقادیر زیادی خون سیتراته (ممکن است کلسیم را متصل کند). همودیلوشن (جایگزینی حجم و غیره)
  •  افزایش از دست دادن کلسیم در مایعات بدن: دیورتیک های خاص.
  •  کاهش جذب روده ای: کاهش مصرف; اختلال در متابولیسم ویتامین D (نارسایی کلیه)؛ اسهال مزمن، پس از گاسترکتومی.
  •  هیپوپاراتیروئیدیسم: مادرزادی یا اکتسابی.
  •  هیپر فسفاتمی: به عنوان مثال. نارسایی کلیه. هنگامی که هیپوکلسمی ادامه دارد، بهتر است مصرف مکمل کلسیم را تا زمانی که سطح فسفات سرم به کمتر از 6 میلی گرم در دسی لیتر برسد به تعویق بیندازید تا خطر کلسیفیکاسیون متاستاتیک کاهش یابد.
  •  هیپومنیزیمی (کاهش عمل و آزادسازی PTH). الکلیسم مزمن؛ پانکراتیت حاد اصلاح هیپوکلسمی بدون نرمال کردن غلظت سرمی منیزیم دشوار است.

نتایج نهایی آنالیت های بیوشیمی یک بیمار پس از تکرار برای تأیید در کارتابل شما به عنوان مسئول فنی و یا سوپروایزر آزمایشگاه آمده است که به صورت زیر می باشد:

نتایج-کلسیم-توتال

در تست روتین کلسیم خون در آزمایشگاه ها، در واقع کلسیم توتال است که اندازه گیری می شود. چندین شکل مختلف کلسیم در خون وجود دارند که عبارتند از: کلسیم یونیزه، کلسیم باندشده به آنیون ها مانند فسفات و کلسیم متصل به پروتئین ها مانند آلبومین.

[50 درصد به شکل یونیزه آزاد آن] [40 درصد کمپلکس با آلبومین] [10 درصد با آنیون هایی مانند فسفات کمپلکس شده است]
 توزیع کلسیم در بدن

توزیع کلسیم در بدن

کلسیم یونیزه یا کلسیم آزاد[free calcium] تنها شکل این عنصر حیاتیست که از لحاظ متابولیکی فعال است. تقریبا نیمی از کلسیم در جریان خون، باند شده به آلبومین می باشد. بنابراین هرگونه تغییر در غلظت سرمی آلبومین می تواند در سطح کلسیم توتال تاثیر بگذارد و متاسفانه اغلب درکلینیک به این ارتباط کمتر توجه می شود مانند گزارش بیمار فوق که علاوه بر هیپوکلسمی، هیپو آلبومینمی نیز در آن مشاهده می شود.

درصد کلسیمی که یونیزه می شود تحت تأثیر سطوح pH، فسفر و آلبومین است. رابطه بین کلسیم یونیزه شده و pH پلاسما متقابل است (افزایش pH باعث کاهش درصد Ca++ یونیزه می شود). به عنوان مثال، بیماران مبتلا به آلکالوز ممکن است علائم هیپوکلسمی را با وجود سطح کلسیم طبیعی نشان دهند. تغییرات آلبومین بدون تغییر در سطح کلسیم آزاد بر کلسیم سرم تأثیر می گذارد. (کاهش آلبومین –> کاهش کل Ca++ –> Ca++ آزاد ثابت)

به همین علت می تواند در برخی مواقع منجر به تفسیر نادرست [misinterpretation] و به دنبال آن درمان نادرست (کلسیم تراپی بی مورد) بیمار گردد. برای مرتفع کردن این مشکل، آزمایشگاه دو کار می تواند انجام دهد:

1️⃣ اگر درخواست پزشک معالج فقط کلسیم توتال بود و به همراه آن آلبومین سرم درخواست نشده بود؛ توصیه می شود که کامنت زیر در پانویس ِصفحه بیوشیمی بیماربه همراه ریپورت کلسیم توتال گذاشته شود:

✅ For better evaluation of calcium status, ionized calcium (Ca++) is recommended.

2️⃣ اگر درخواست کلسیم توتال پزشک معالج برای بیمار همراه با آلبومین سرم بود؛ پیشنهاد می گردد حتما مقدار کلسیم توتال بیمار را براساس غلظت آلبومین سرم با کات آف ِ ۴ گرم در دسی لیتر و با استفاده از فرمول زیر تصحیح و برای پزشک معالج ریپورت کنید تا از تفسیر اشتباه آن پیشگیری نموده و یک گزارش جامع و کامل به بیمار تحویل گردد:

فرمول کلسیم اصلاح شده

فرمول کلسیم اصلاح شده

 می توان از لینک زیر هم برای اصلاح کلسیم براساس آلبومین استفاده کرد:

در انتها ضمن گزارش کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین را در کنار کلسیم تصحیح نشده، با یک یادداشت علت تصحیح کلسیم اولیه بیمار را برای پزشک معالج شرح می دهیم. گزارش کامل و نهایی بیمار مورد نظر به صورت زیر می باشد:
کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین

کلسیم اصلاح شده براساس آلبومین

  • دکترعلیرضا لطفی کیان
  • دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
  • از دانشگاه علوم پزشکی ایران

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

این مقاله تالیف شده است و یا منابع مربوطه ثبت نشده است.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top