پانل متابولیک جامع CMP

پانل متابولیک جامع (CMP) آزمایشی است که 14 ماده مختلف را در خون شما اندازه گیری می کند. و اطلاعات مهمی در مورد تعادل شیمیایی و متابولیسم بدن شما ارائه می دهد (متابولیسم فرآیند نحوه استفاده بدن از غذا و انرژی است). پانل متابولیک جامع (CMP) یک آزمایش مفید و رایج است که چندین جنبه مهم خون شما را اندازه گیری می کند.

اسامی دیگر:

  • CMP
  • Chemistry 14
  • Chem 14
  • Chemistry Panel
  • Chemistry Screen

آنچه در ادامه می‌خوانید:

راهنمای سریع پانل متابولیک جامع (CMP):

پانل جامع متابولیک (CMP) یک آزمایش خون با 14 اندازه گیری مختلف است. اغلب برای ارزیابی عملکرد کبد، عملکرد کلیه و سطوح مواد مغذی استفاده می شود. از آنجایی که CMP شامل چندین اندازه گیری است، نگاهی گسترده به عملکردهای مختلف بدن ارائه می دهد. در نتیجه، ممکن است در زمینه های مختلفی درخواست شود، از جمله برای کمک به تشخیص و مانیتورینگ شرایطی مانند دیابت و بیماری کلیوی و کبدی.

هدف از انجام پانل متابولیک جامع (CMP):

هدف از پانل جامع متابولیک (CMP) انجام یک ارزیابی گسترده از جنبه های مختلف سلامت جسمانی است. با 14 اندازه گیری مختلف می تواند طیفی از ناهنجاری ها در قند خون، تعادل مواد مغذی و سلامت کبد و کلیه را تشخیص دهد.

بسته به موقعیت، می توان از پانل جامع متابولیک (CMP) برای تشخیص، غربالگری یا پایش استفاده کرد.

  • تشخیص: پس از شروع علائم اتفاق می افتد و فرآیندی است که برای تعیین علت استفاده می شود. از آنجا که شامل مجموعه‌ای از اندازه‌گیری‌ها است، CMP ممکن است در تشخیص بسیاری از انواع مختلف علائم درخواست شود.
  • غربالگری: تلاش برای یافتن مشکلات سلامتی قبل از بروز علائم است. پانل جامع متابولیک (CMP) ممکن است به عنوان بخشی از یک چکاپ معمول برای جستجوی نشانه هایی از مشکلات اساسی درخواست شود.
  • مانیتورینگ: فرآیند دیدن چگونگی تغییر وضعیت بیمار است. می توان از پانل جامع متابولیک (CMP) برای مشاهده اینکه آیا سطوح تست در طول زمان، از جمله پس از درمان، بالا می رود یا کاهش می یابد، استفاده کرد. این آزمایش همچنین می تواند به بررسی عوارض جانبی داروها، به ویژه آنهایی که پتانسیل تأثیرگذاری بر کبد یا کلیه ها را دارند، کمک کند.

پانل متابولیک جامع (CMP) چه آنالیت هایی را اندازه گیری می کند؟

پانل جامع متابولیک (CMP) شامل 14 اندازه گیری جداگانه است که با یک نمونه خون انجام می شود:

گلوکز (Glu):

گلوکز نوعی قند است که سلول های بدن انسان از آن به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می کنند. بدن شما غذایی که می خورید را به گلوکز و سایر مواد تجزیه می کند. کبد شما گلوکز اضافی را ذخیره می کند و می تواند آن را در مواقعی که غذا نمی خورید آزاد کند. گلوکز وارد جریان خون شما می شود، جایی که هورمونی به نام انسولین به رساندن گلوکز به سلول های بدن کمک می کند.

گلوکز بیش از حد در خون می تواند نشانه دیابت باشد، یک بیماری جدی پزشکی که در صورت عدم مدیریت می تواند باعث آسیب بافت و اندام شود. اگر بدن نتواند انسولین کافی بسازد یا سلول های بدن در پذیرش انسولین مشکل داشته باشند، دیابت می تواند ایجاد شود.

کلسیم (Ca):  

کلسیم فراوان ترین و یکی از مهم ترین مواد معدنی در بدن است. برای سیگنال دهی سلولی و عملکرد مناسب عضلات، اعصاب و قلب ضروری است. کلسیم برای لخته شدن خون مورد نیاز است و برای تشکیل، تراکم و حفظ استخوان ها و دندان ها ضروری است. این آزمایش میزان کلسیم خون یا ادرار را اندازه گیری می کند که نشان دهنده میزان کلسیم کل و یونیزه شده در بدن است.

حدود 99 درصد کلسیم به صورت کمپلکس در استخوان ها یافت می شود، در حالی که 1 درصد باقی مانده در خون گردش می کند. سطح کلسیم به شدت کنترل می شود. اگر مقدار کمی جذب یا بلعیده شود، یا اگر از بین رفتن بیش از حد از طریق کلیه یا روده وجود داشته باشد، کلسیم از استخوان برای حفظ غلظت خون گرفته می شود. تقریباً نیمی از کلسیم خون «آزاد» است و از نظر متابولیکی فعال است. نیمه باقیمانده به پروتئین‌ها، در درجه اول آلبومین و گلوبولین‌های گسترده، با مقدار کمتری کمپلکس به آنیون‌ها، مانند فسفات، متصل است و این اشکال متصل و کمپلکس از نظر متابولیکی غیرفعال هستند.

مقداری کلسیم هر روز از بدن دفع می شود، از خون توسط کلیه ها فیلتر شده و به ادرار و عرق دفع می شود. اندازه گیری مقدار کلسیم در ادرار برای تعیین میزان کلسیمی که کلیه ها در حال دفع هستند استفاده می شود.

اعمال-کلسیم
اعمال-کلسیم

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

کلسیم

آزمایش کلسیم (Calcium) | کلسیم کل | کلسیم یونیزه

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
آزمایش کلسیم خون و یا ادرار، برای بررسی شرایط پزشکی مانند بیماری استخوان، بیماری تیروئید، اختلالات پاراتیروئ ...

سدیم (Na):

سدیم یک الکترولیت است که در تمام مایعات بدن وجود دارد و برای عملکرد طبیعی بدن، از جمله عملکرد اعصاب و عضله، حیاتی است. این آزمایش سطح سدیم خون و/یا ادرار را اندازه گیری می کند.

الکترولیت ها مواد معدنی هستند که حامل بار هستند و در مایعات بدن شما وجود دارند. سدیم و سایر الکترولیت ها مانند پتاسیم، کلرید و بی کربنات (یا CO2 کل) به عملکرد طبیعی سلول ها کمک می کنند و به تنظیم میزان مایعات در بدن کمک می کنند. در حالی که سدیم در تمام مایعات بدن وجود دارد، در بالاترین غلظت در خون و در مایع خارج از سلول های بدن یافت می شود. این سدیم خارج سلولی و همچنین تمام آب بدن توسط کلیه ها تنظیم می شود.

ما سدیم را در رژیم غذایی خود از نمک خوراکی (کلرید سدیم یا NaCl) و تا حدودی از بیشتر غذاهایی که می خوریم دریافت می کنیم. اکثر مردم به اندازه کافی سدیم دریافت می کنند. بدن از آنچه نیاز دارد استفاده می کند و کلیه ها بقیه را در ادرار دفع می کنند. بدن سعی می کند سدیم خون را در محدوده بسیار باریکی نگه دارد. این کار را توسط:

  • تولید هورمون هایی که می توانند میزان سدیم دفع شده در ادرار را افزایش دهند (پپتیدهای ناتریورتیک) یا کاهش (آلدوسترون)
  • تولید هورمونی که از تلفات آب جلوگیری می کند (هورمون آنتی دیورتیک، ADH، که گاهی وازوپرسین نامیده می شود)
  • کنترل تشنگی؛ حتی افزایش 1 درصدی سدیم خون فرد را تشنه کرده و باعث می شود که فرد آب بنوشد و سطح سدیم را به حالت عادی برگرداند.
نقش سدیم در بدن
نقش سدیم در بدن

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

پتاسیم (K):

پتاسیم یک ماده معدنی است که در بدن شما یافت می شود و برای سلامتی شما ضروری است. این یکی از چندین الکترولیت است که به کنترل سطح مایعات بدن، تعادل اسید و باز و فعالیت عصبی و ماهیچه ای کمک می کند.

بیشتر آزمایش‌های پتاسیم میزان پتاسیم خون را اندازه‌گیری می‌کنند، اما آزمایش پتاسیم ادرار در برخی شرایط استفاده می‌شود. این آزمایش ها می توانند تعیین کنند که آیا شما سطح پتاسیم طبیعی دارید یا خیر. سطوح پتاسیم بیش از حد بالا یا خیلی پایین می تواند علائم و خطرات سلامتی زیادی ایجاد کند.

سدیم و پتاسیم در خارج و داخل سلول
سدیم و پتاسیم در خارج و داخل سلول

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

بی کربنات (-HCO3):

بی کربنات یک الکترولیت است، یک یون با بار منفی که توسط بدن برای کمک به حفظ تعادل اسید و باز (pH) بدن استفاده می شود. همچنین با سایر الکترولیت ها (سدیم، پتاسیم و کلرید) برای حفظ خنثی الکتریکی در سطح سلولی کار می کند. این آزمایش مقدار کل دی اکسید کربن (CO2) در خون را اندازه گیری می کند که بیشتر به شکل بی کربنات (-HCO3) است. CO2 عمدتاً محصول جانبی فرآیندهای متابولیکی مختلف است.

اندازه گیری بی کربنات به عنوان بخشی از الکترولیت یا پانل متابولیک ممکن است به تشخیص عدم تعادل الکترولیت یا اسیدوز یا آلکالوز کمک کند. اسیدوز و آلکالوز شرایط غیرطبیعی را توصیف می کنند که در نتیجه عدم تعادل در pH خون ناشی از اسید یا قلیایی (باز) زیاد است. این عدم تعادل معمولاً به دلیل برخی شرایط یا بیماری های زمینه ای ایجاد می شود.

ریه ها و کلیه ها ارگان های اصلی در تنظیم pH خون از طریق حذف بی کربنات اضافی هستند. ریه ها با بازدم CO2 اسید را از بدن خارج می کنند. افزایش و کاهش تعداد تنفس باعث تغییر مقدار CO2 استنشاق شده می شود و این می تواند در عرض چند دقیقه بر pH خون تأثیر بگذارد.

کلیه ها اسیدهای موجود در ادرار را از بین می برند و غلظت بی کربنات (-HCO3) را در خون تنظیم می کنند. تغییرات اسید-باز ناشی از افزایش یا کاهش غلظت -HCO3 کندتر از تغییرات CO2 اتفاق می‌افتد که ساعت‌ها یا روزها طول می‌کشد. هر بیماری یا شرایطی که بر ریه ها، کلیه ها، متابولیسم یا تنفس تأثیر می گذارد، پتانسیل ایجاد اسیدوز یا آلکالوز را دارد.

سطوح بی کربنات در شرایط مختلف
سطوح بی کربنات در شرایط مختلف

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

کلرید (Cl):

کلرید یک الکترولیت است که نوعی ماده معدنی است که به تنظیم میزان مایعات در بدن و حفظ تعادل اسید و باز بدن کمک می کند. کلرید یکی از چندین الکترولیت مهم است که شامل پتاسیم، سدیم و بی کربنات است.

آزمایش کلرید میزان کلرید خون یا ادرار شما را اندازه گیری می کند. آزمایش‌های کلرید خون و ادرار به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا مشکلی در ریه‌ها، کلیه‌ها یا سایر بخش‌های سیستم‌هایی که تعادل اسیدها و بازها را در بدن شما کنترل می‌کنند، وجود دارد یا خیر.

آزمایش عرق کلرید، برای تشخیص فیبروز کیستیک، یک وضعیت سلامتی که باعث مشکلات گوارشی و تنفسی می شود، استفاده می شود.

آزمایش-کلرید-(Cl)

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

آزمایش کلرید (Cl)

آزمایش کلرید (Cl) | آزمایش کلر | Chloride | کلراید

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
کلرید یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در غذاهای مختلف یافت می شود، اما منبع اصلی رژیم غذایی ما کلرید سدیم است ...

نیتروژن اوره خون (BUN):

آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) میزان اوره را در نمونه خون اندازه گیری می کند. اوره یک محصول زائد است که به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی بدن برای تجزیه پروتئین ها تشکیل می شود. از آن به عنوان نیتروژن اوره نیز یاد می شود و توسط کلیه ها از خون تصفیه می شود.

آزمایش BUN اغلب همراه با کراتینین تفسیر می شود تا به ارزیابی عملکرد کلیه ها کمک کند.

متابولیسم نیتروژن اوره خون (BUN)
متابولیسم نیتروژن اوره خون (BUN)

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

کراتینین (Cr):

کراتینین محصول جانبی یک ترکیب شیمیایی به نام کراتین است که به عضلات کمک می کند تا انرژی مورد نیاز خود را دریافت کنند. به عنوان یک ماده زائد، کراتینین توسط کلیه ها از خون فیلتر شده و از طریق ادرار از بدن خارج می شود.

آزمایش کراتینین میزان این ماده شیمیایی را در خون یا ادرار اندازه گیری می کند. سطح کراتینین می تواند نشانه ای از عملکرد کلیه ها باشد.

کراتینین (Cr)
کراتینین (Cr)

آلبومین (Alb):

آلبومین پروتئینی است که در کبد تولید می شود. آلبومین وارد جریان خون می شود و به حمل ویتامین ها، آنزیم ها و سایر مواد مهم کمک می کند. آلبومین همچنین به جلوگیری از نشت مایعات از جریان خون کمک می کند.

آزمایش خون آلبومین میزان آلبومین موجود در نمونه خون شما را اندازه گیری می کند. می توان از آن برای کمک به شناسایی شرایط مختلف سلامت، از جمله مشکلاتی که بر کبد و کلیه تأثیر می گذارد، استفاده کرد.

علل-کاهش-آلبومین
علل کاهش آلبومین

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

پروتئین کل (Total Protein):

آزمایش پروتئین کل مجموع انواع پروتئین های خون را اندازه گیری می کند. پروتئین ها برای عملکرد بدن ضروری هستند. دو نوع اصلی پروتئین موجود در خون آلبومین و گلوبولین هستند.

اندازه گیری سطح پروتئین کل و همچنین نسبت آلبومین به گلوبولین می تواند به شناسایی انواع مشکلات سلامتی، از جمله بیماری کبد و کلیه و همچنین کمبودهای تغذیه ای کمک کند.

پروتئین-های-سرم
پروتئین های سرم

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

آزمایش پروتئین کل سرم

آزمایش پروتئین کل سرم | نسبت آلبومین به گلوبولین (A/G) | Total protein serum | Albumin to Globulin Ratio

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
آزمایش پروتئین کل، مقدار پروتئین موجود در خون شما را اندازه گیری می کند. پروتئین ها برای سلامت و رشد سلول ها و ب ...

آلکالین فسفاتاز (ALP):

آلکالین فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در بسیاری از قسمت‌های بدن وجود دارد، اما عمدتاً در کبد، استخوان‌ها، روده و کلیه‌ها یافت می‌شود. آزمایش آلکالین فسفاتاز میزان این آنزیم را در خون اندازه گیری می کند. سطوح غیر طبیعی ALP می تواند ناشی از مشکلات کبدی و انواع دیگر مشکلات سلامتی باشد.

ALP را می توان به تنهایی آزمایش کرد، اما از آنجایی که بسیاری از شرایط می توانند بر سطوح ALP تأثیر بگذارند، آزمایش ALP در کنار سایر آنزیم ها، مانند آزمایش پانل کبد، معمول است تا اطلاعات بیشتری در مورد محتمل ترین علت نتایج غیرطبیعی به دست آید. آزمایش ایزوآنزیم ALP می تواند قسمتی از بدن را که ALP در خون از آنجا منشا گرفته است شناسایی کند، اما این نوع آزمایش پیچیده است و به طور گسترده در دسترس نیست.

انواع آلکالین فسفاتاز
انواع آلکالین فسفاتاز

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

آزمایش-آلکالین-فسفاتاز-(ALP)

آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP) | آزمایش ایزو آنزیم های آلکالین فسفاتاز (ALP) | Alkaline Phosphatase

نوشته شده توسط: دکتر فرزاد باباخانی
آلکالین فسفاتاز (ALP)، آنزیمی است که افزایش سطح آن می تواند نشان دهنده وجود بیماری کبد، بیماری کیسه صفرا یا حتی ی ...

آلانین آمینوترانسفراز (ALT):

آلانین آمینوترانسفراز که معمولاً به آن ALT گفته می شود، آنزیمی است که عمدتاً در کبد متمرکز است. آنزیم ها پروتئین هایی هستند که عملکردهای مهم بدن را تسهیل می کنند. آزمایش ALT میزان این آنزیم را در خون اندازه گیری می کند. هنگامی که سلول های کبدی آسیب می بینند، سطح ALT می تواند افزایش یابد، بنابراین می توان از این آزمایش برای ارزیابی وضعیت کبد استفاده کرد.

عملکرد-آلانین-آمینوترانسفراز-(ALT)
عملکرد آلانین آمینوترانسفراز(ALT)

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST):

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) یک آنزیم است. آنزیم ها انواع پروتئین هایی هستند که اکثر فرآیندهای بدن را فعال می کنند. AST بیشتر در کبد وجود دارد، اما در بافت های متعدد بدن یافت می شود. هنگامی که سلول ها آسیب می بینند، AST می تواند در جریان خون آزاد شود. به همین دلیل، سطوح غیر طبیعی AST در نمونه خون می تواند نشانه ای از یک مشکل اساسی باشد.

عملکرد آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
عملکرد آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

بیلی روبین (Bili):

بیلی روبین یک ماده زائد زرد تیره است که عمدتاً زمانی ایجاد می شود که بدن هموگلوبین را تجزیه می کند که پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون است که اکسیژن را حمل می کند. بیلی روبین در صفرا یافت می شود که مایعی در کبد است که در هضم غذا نقش دارد. بیشتر بیلی روبین از طریق مدفوع یا ادرار دفع می شود.

بیلی-روبین

شاید این مطلب نیز برای شما مفید باشد

چه زمانی باید یک تست پانل متابولیک جامع (CMP) انجام شود؟

پانل متابولیک جامع (CMP) ممکن است در طیف وسیعی از شرایط مختلف مناسب باشد. برای تشخیص، زمانی که علائمی دارید که می تواند مربوط به مشکلاتی باشد که بر کلیه، کبد یا متابولیسم تأثیر می گذارد، نشان داده شود. همچنین ممکن است زمانی که شما یک علامت عمومی مانند خستگی دارید که می تواند ناشی از بسیاری از شرایط مختلف سلامتی باشد، مفید باشد.

هیچ دستورالعمل روشنی برای زمان استفاده از پانل متابولیک جامع (CMP) برای غربالگری در افراد بدون هیچ علامتی وجود ندارد. در حالی که بسیاری از پزشکان این آزمایش را به عنوان بخشی از معاینات معمول درخواست می کنند، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مزایای چنین آزمایشی بر خطرات آن، مانند هزینه ها و روش های غیر ضروری، بیشتر است.

برای پایش، اگر آزمایش قبلی غیرطبیعی داشتید، ممکن است پانل متابولیک جامع (CMP) درخواست شود تا ببینید آیا سطح شما غیرطبیعی باقی مانده است یا خیر. همچنین می توان پس از شروع درمان از پانل متابولیک جامع (CMP) استفاده کرد تا ببیند سطح شما چگونه تغییر کرده است. اگر داروی جدیدی را شروع می‌کنید که می‌تواند عملکرد کلیه یا کبد را تغییر دهد، پانل متابولیک جامع (CMP) ممکن است ابزار مفیدی برای بررسی این دارو باشد.

نمونه مورد نیاز برای پانل متابولیک جامع (CMP):

  • ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد (ترجیحا همراه با ژل جداکننده)
  • نوع نمونه: سرم
لوله لخته(Clot Activator1)
لوله های مورد استفاده برای آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP)

نام روش انجام آزمایش های پانل متابولیک جامع (CMP):

  • K، NA، CL: پتانسیومتری، الکترود غیرمستقیم انتخابی یونی
  • -HCO3: فتومتریک/آنزیمی
  • BUN: فتومتریک، اوره آز
  • Cr: سنجش رنگ سنجی آنزیمی
  • Ca: فتومتریک
  • Glu: فتومتریک/هگزوکیناز
  • TP: رنگ سنجی، بیورت
  • Alb: فتومتریک، برومکرزول سبز
  • AST: نرخ نورسنجی، ال-اسپارتات با پیریدوکسیل-5-فسفات
  • ALP: فتومتریک، p-نیتروفنول فسفات
  • ALT: میزان فتومتریک، ال-آلانین با پیریدوکسال-5-فسفات
  • Bili: فتومتریک، نمک دیازونیوم (DPD)

شرح روش آزمایش های پانل متابولیک جامع (CMP):

سدیم، پتاسیم، کلرید:

الکترود انتخابی یون (ISE) (پتانسیومتری غیر مستقیم). ماژول ISE اندازه گیری غیرمستقیم نیروی الکتروموتور (EMF) را انجام می دهد. ماژول ISE تفاوت EMF بین یک الکترود انتخابی یونی و یک الکترود مرجع را اندازه گیری می کند. EMF الکترود انتخابی یون به غلظت یون نمونه بستگی دارد. EMF الکترود مرجع ثابت است. یک مدار محاسبه الکترونیکی EMF نمونه را به غلظت یون نمونه تبدیل می کند.

الکترود انتخابی یون (ISE)
الکترود انتخابی یون (ISE)

بی کربنات:

این یک واکنش سرعت فتومتریک است. بی کربنات (-HCO3) با فسفوئنول پیرووات (PEP) در حضور فسفونول پیروات کربوکسیلاز (PEPC) واکنش می دهد و اگزالواستات و فسفات تولید می کند. اگزالواستات تولید شده با NADH در حضور مالات دهیدروژناز (MDH) برای تولید مالات و NAD جفت می شود. مصرف NADH باعث کاهش جذب می شود و در محدوده UV 320 تا 400 نانومتر کنترل می شود. سرعت تغییر به طور مستقیم با غلظت بی کربنات متناسب است.

اندازه گیری بی کربنات ب روش فتومتریک - آنزیمی
اندازه گیری بی کربنات ب روش فتومتریک – آنزیمی

نیتروژن اوره خون:

این یک سنجش ماوراء بنفش جنبشی است که در آن اوره آز اوره را برای تشکیل آمونیاک و CO2 می شکافد. آمونیاک تشکیل شده سپس با a-ketoglutarate و NADH در حضور اوره آز/گلوتامات دهیدروژناز (GLDH) واکنش داده و گلوتامات و NAD تولید می کند. کاهش جذب، به دلیل مصرف NADH، به صورت سینتیکی اندازه‌گیری می‌شود و متناسب با مقدار اوره در نمونه است.

اندازه گیری BUN
اندازه گیری BUN

کراتینین:

این روش آنزیمی مبتنی بر تبدیل کراتینین با کمک کراتینیناز، کراتیناز و سارکوزین اکسیداز به گلیسین، فرمالدئید و پراکسید هیدروژن است. کاتالیز شده توسط پراکسیداز، پراکسید هیدروژن آزاد شده با 4-آمینوفنازون و HTIB واکنش داده و کروموژن کینون ایمین تشکیل می دهد. شدت رنگ کروموژن کینون ایمین تشکیل شده به طور مستقیم با غلظت کراتینین در مخلوط واکنش متناسب است.

اندازه-گیری مقدار کراتینین
اندازه-گیری مقدار کراتینین

کلسیم:

یون های کلسیم با 5-nitro-5′-methyl-BAPTA (NM-BAPTA) تحت شرایط قلیایی واکنش داده و یک کمپلکس تشکیل می دهند. این کمپلکس در مرحله دوم با EDTA واکنش نشان می دهد. تغییر در جذب مستقیماً با غلظت کلسیم متناسب است و به صورت فتومتریک اندازه‌گیری می‌شود.

گلوکز:

گلوکز در سرم، در حضور هگزوکیناز، به گلوکز-6-فسفات (G-6-P) تبدیل می شود. در حضور NADP، گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G-6-PDH) اکسیدهای G-6-P به گلوکونات-6-فسفات و NADPH می شود. سرعت تشکیل NADPH مستقیماً با غلظت گلوکز در سرم متناسب است و به روش فتومتریک اندازه گیری می شود.

اندازه گیری گلوکز
اندازه گیری گلوکز به روش هگزوزکیناز

پروتئین کل:

مس دو ظرفیتی در محلول قلیایی با پیوندهای پپتیدی پروتئینی واکنش می دهد تا کمپلکس بیورت بنفش رنگ مشخص را تشکیل دهد. تارتارات پتاسیم سدیم از رسوب هیدروکسید مس و یدید پتاسیم از کاهش خودکار مس جلوگیری می کند. شدت رنگ مستقیماً با غلظت پروتئین متناسب است که می‌توان آن را به روش فتومتریک تعیین کرد.

اندازه-گیری-پروتئین-کل-سرم-به-روش-فتومتریک
اندازه گیری پروتئین کل سرم به روش فتومتریک

آلبومین:

رنگ برمکرزول سبز (BCG) در یک بافر اسیدی به سرم اضافه می شود. شدت رنگ مجموعه آلبومین-BCG سبز-آبی به طور مستقیم با غلظت آلبومین متناسب است و به صورت فتومتریک تعیین می شود.

واکنش اندازه گیری آلبومین با روش رنگ برمکرزول سبز
واکنش اندازه گیری آلبومین با روش رنگ برمکرزول سبز

آسپارتات آمینوترانسفراز:

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) با روش سینتیک آنزیمی جفت شده اندازه گیری می شود که در آن نرخ کاهش NADH، تعیین شده در 340 نانومتر، مستقیماً با فعالیت AST متناسب است.

روش اندازه گیری سینتیک آنزیمی آسپارتات آمینوترانسفراز
روش اندازه گیری سینتیک آنزیمی آسپارتات آمینوترانسفراز

آلکالین فسفاتاز:

در حضور یون‌های منیزیم و روی، p-nitrophenyl فسفات توسط فسفاتازها به فسفات و p-nitrophenol تبدیل می‌شود. p-نیتروفنول آزاد شده مستقیماً با فعالیت آلکالین فسفاتاز کاتالیزوری متناسب است. با اندازه‌گیری افزایش جذب مشخص می‌شود.

اندازه گیری آلکالین فسفاتاز (ALP) یه روش رنگ سنجی
اندازه گیری آلکالین فسفاتاز (ALP) یه روش رنگ سنجی

آلانین آمینوترانسفراز:

فعالیت آلانین آمینوترانسفراز (ALT) با یک روش جنبشی با استفاده از یک واکنش آنزیمی جفت شده که در آن میزان مصرف NADH در 340 نانومتر اندازه‌گیری می‌شود، تعیین می‌شود. کاهش NADH مستقیماً با فعالیت ALT متناسب است.

روش اندازه گیری سینتیک آنزیمی آلانین آمینوترانسفراز
روش اندازه گیری سینتیک آنزیمی آلانین آمینوترانسفراز

آمادگی قبل از انجام پانل متابولیک جامع (CMP) :

ممکن است لازم باشد قبل از گرفتن خون برای CMP ناشتا باشید. این بدان معناست که شما هیچ غذایی نمی خورید و به جز آب. در بیشتر موارد، 10 تا 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا خواهید بود

محدوده مرجع آزمایش های پانل متابولیک جامع (CMP):

گزارش آزمایش باید محدوده مرجع هر یک از این 14 مورد را نیز ذکر کند. این مهم است، زیرا همه آزمایشگاه ها دقیقاً از روش های مشابهی برای اندازه گیری اجزای CMP استفاده نمی کنند. دامنه نتایج نرمال می تواند بسته به آزمایشگاه متفاوت باشد، بنابراین مهم است که سطوح آزمایش خود را در چارچوب محدوده مرجع فهرست شده برای آزمایشگاهی که نمونه شما را آنالیز کرده است، در نظر بگیرید.

برای نشان دادن تفاوت‌های بالقوه در محدوده‌های مرجع، جدول زیر محدوده‌های عادی معمول را نشان می‌دهد که توسط هیئت پزشکی داخلی آمریکا (ABIM) و کتابخانه ملی پزشکی A.D.A.M توضیح داده شده است:

محدوده‌های مرجع آزمایش های پانل متابولیک جامع (CMP)

پزشک شما در بهترین موقعیت برای توضیح و تفسیر نتایج آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) است. پزشک بررسی می‌کند تا ببیند آیا نتایج تست ها به طور غیرعادی بالا یا پایین هستند. برای سطوح غیر طبیعی، ممکن است آزمایش های تکمیلی درخواست شود.

آیا به آزمایش های بعدی نیاز است؟

ممکن است آزمایش‌های بعدی پس از یک آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) توصیه شود، اما این به نتایج آزمایش شما و همچنین سابقه سلامتی و سلامت فعلی شما، از جمله علائم یا نگرانی‌های مداوم بستگی دارد.

اگر نتایج آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) شما حاکی از وجود یک مشکل احتمالی سلامتی، مانند اختلال در عملکرد کبد یا کلیه باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های خون یا تصویربرداری اضافی را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد وضعیت شما درخواست کند. در برخی موارد، آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) ممکن است در تاریخ بعدی تکرار شود تا ببینید آیا نتایج شما غیرعادی باقی می‌ماند یا خیر.

آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) چه تفاوتی با پانل متابولیک پایه (BMP) دارد؟

هر دو پانل متابولیک جامع (CMP) و پانل متابولیک پایه (BMP) آزمایش خون هستند، اما همانطور که از نام‌ها مشخص است، آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP) تست های بیشتری نسبت به BMP دارد. پانل متابولیک جامع (CMP) شامل 14 جزء است و BMP معمولاً 8 جزء دارد. جدول زیر بخش‌های BMP و CMP معمولی را نشان می‌دهد:

تفاوت پانل BMP با CMP

در سایت Medline Plus در مورد پانل متابولیک جامع (CMP) بیشتر بخوانید:

پانل متابولیک جامع (CMP) آزمایشی است که 14 ماده مختلف را در خون شما اندازه گیری می کند. اطلاعات مهمی در مورد تعادل شیمیایی و متابولیسم بدن شما ارائه می دهد.

در جای دیگر وب:

منابع مورد استفاده در این مطلب

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Comprehensive metabolic panel. Updated January 26, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003468.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. ALP – blood test. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003470.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Basic metabolic panel. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003462.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. BUN – blood test. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003474.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Chloride test – blood. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003485.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. CO2 blood test. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003469.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Potassium test. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003484.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Total protein. Updated April 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003483.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Creatinine blood test. Updated July 4, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003475.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Calcium blood test. Updated September 29, 2019. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003477.htm

A.D.A.M. Medical Encyclopedia. Blood sugar test. Updated January 26, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/ency/article/003482.htm

American Board of Internal Medicine. ABIM laboratory test reference ranges. Updated January 2021. Accessed May 13, 2021. https://www.abim.org/Media/bfijryql/laboratory-reference-ranges.pdf

ARUP Consult. Liver disease evaluation. Updated February 2021. Accessed April 18, 2021. https://arupconsult.com/content/liver-disease-evaluation

Givler DN, Givler A. Health screening. In: StatPearls. Updated January 20, 2021. Accessed May 14, 2021. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK436014/

Kwo PY, Cohen SM, Lim JK. ACG Clinical Guideline: Evaluation of Abnormal Liver Chemistries. Am J Gastroenterol. 2017;112(1):18-35. doi:10.1038/ajg.2016.517

MedlinePlus: National Library of Medicine. Albumin blood test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/albumin-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Alkaline phosphatase. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/alkaline-phosphatase/

MedlinePlus: National Library of Medicine. ALT blood test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/alt-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. AST test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/ast-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Bilirubin blood test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/bilirubin-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. BUN (blood urea nitrogen). Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/bun-blood-urea-nitrogen/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Calcium blood test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/calcium-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Carbon dioxide (CO2) in blood. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/carbon-dioxide-co2-in-blood/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Chloride blood test. Updated July 30, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/chloride-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Potassium blood test. Updated July 31, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/potassium-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Sodium blood test. Updated July 31, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/sodium-blood-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Globulin test. Updated July 31, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/globulin-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Creatinine test. Updated December 22, 2020. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/creatinine-test/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Comprehensive metabolic panel (CMP). Updated March 2, 2021. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/comprehensive-metabolic-panel-cmp/

MedlinePlus: National Library of Medicine. Liver function tests. Updated March 4, 2021. Accessed May 13, 2021. https://medlineplus.gov/lab-tests/liver-function-tests/

National Institutes of Health Office of Dietary Supplements. Potassium. Updated March 26, 2021. Accessed May 13, 2021. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Potassium-HealthProfessional/

National Institutes of Health Office of Dietary Supplements. Calcium. Updated March 29, 2021. Accessed May 13, 2021. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Calcium-HealthProfessional/

Shrimanker I, Bhattarai S. Electrolytes. In: StatPearls. Updated September 12, 2020. Accessed May 14, 2021. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541123/

Wasserman MR. Fatigue. Merck Manuals Professional Edition. Updated March 2021. Accessed May 14, 2021. https://www.merckmanuals.com/professional/special-subjects/nonspecific-symptoms/fatigue

دکتر فرزاد باباخانیمشاهده نوشته ها

PHD ویروس‌شناسی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

2 دیدگاه

    • سلام و عرص ادب
      این تست ها در آزمایشگاه های ایران اصولا به صورت پانل ارائه نمی شود. اما به به صورت تک تک توسط اکثر آزمایشگاه ها قابل انجام است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *