دستورالعمل های غربالگری سرطان

دستورالعمل های غربالگری سرطان (Cancer Screening Guidelines)

تست های غربالگری به عنوان متدی پیشگیرانه برای شناسایی مشکل سلامتی یا بیماری در افرادی که فاقد علامت [sign] یا شکایتی [symptom] هستند به کار می روند. این تست ها به نسبت تست های تشخیصی ارزان قیمت بوده و بر روی گروه بزرگی از افراد که هنوز برای یک بیماری یا اختلالی علامت دار نشده اند [symptom-free] پیشنهاد می شود.

اهداف تست غربالگری عبارتند از تشخیص زودرس [early diagnosis] بیماری ها، کمک به کاهش ریسک و کاهش میزان مورتالیتی بیماری ها و تعیین وضعیت یک ناهنجاری یا اختلال و آغاز درمان مؤثر [effective]. هدف اولیه ی تست های غربالگری شناسایی زودرس بیماری ها در مراحل اولیه یا ریسک فاکتورهای آنها در افراد به ظاهر سالم [pre-symptomatic stage] می باشد. معمولا پس از تست های غربالگری توجیه پراکتیکالِ درخواست تست های دیاگنوستیک برای اثبات قطعی بیماری ها با تست های دیاگنوستیک و تأییدی [confirmatory test] به وجود می آید.

نتایج تست های غربالگری معمولاً ساده و به صورت “Yes” و “No” و یا “ Positive” و “ Negative” می باشد. از رایج‌ترین تست های غربالگری در فیلد مدیکال عبارتنداز: پاپ اسمیر، ماموگرافی پستان، تعیین فشارخون، آنالیز ادرار، تست بینایی چشم و… .

غربالگری سرطان ها از شایعترین برنامه های غربالگری در طب پیشگیری می باشند. غربالگری سرطان ها به معنی چک کردن بدن افراد در مرحله پنهان کانسرها و بدخیمی ها [latent stage] پیش از علامت دار شدن می باشد. شایعترین تست های پیشنهادی برای غربالگری سرطانی زیر به کارمی رود :

1️⃣ کانسر پستان
2️⃣ کانسر سرویکال
3️⃣ کانسرهای کولون و رکتوم (کولورکتال)
4️⃣ غربالگری کانسر ریه معمولافقط در افراد High Risk توصیه می شود.
هم CDC هم USPSTF برنامه های غربالگری ذکرشده را توصیه و پیشنهاد می کنند.

دستورالعمل های غربالگری سرطان

در این جدول راهنما پیشنهادات ACG ,ACOG ,ACR ,ACS ,USPSTF درباره ی غربالگری سرطان های شایع در زنان و مردان خلاصه شده است. نکات قابل ذکر دراین گایدلاین عبارتند از :

1️⃣ غربالگری سرطان های کولورکتال به توصیه ی اکید ِ ACG بین سنین ۵۰ تا ۷۵ سالگی در همه ی نژادها و ما بین ۴۵ تا ۷۵ سالگی در نژادهای آمریکایی- آفریقایی، هر ۱۰ سال یکبار کولونوسکوپی می باشد.
2️⃣ استفاده از متد سیگموییدوسکوپی که به عنوان آلترناتیو کولونوسکوپی می باشد به توصیه ی ACG بین سنین ۵۰ تا ۷۵ سالگی در همه ی نژادها و در آمریکایی – آفریقایی ها بین ۴۵ تا ۷۵ سالگی با فاصله ی زمانی هر پنج سال یکبار بشدت توصیه می گردد.

3️⃣ تست FOBT هم به عنوان یک تست آلترناتیو برای کولونوسکوپی، به طور سالیانه در سنین و نژادهای مذکور توسط ACG قویاً توصیه می گردد.

4️⃣ ماموگرافی سالیانه برای غربالگری کانسر پستان بین ۴۰ تا ۴۹ سالگی با تاکید کمتر و بین سنین ۵۰ تا ۷۴ سال هر یک تا دو سال یکبار توسط ACS ,ACR ,ACOG پیشنهاد می شود.

ماموگرافی

5️⃣ در مورد کانسر سرویکس به توصیه ی USPSTF در زنان بین ۲۱ تا ۶۵ سال بشدت توصیه می گردد. در صورتیکه در این سنین فقط تست Pap smear انجام می شود هرسه سال یکبار و اگر هر دو تست Pap & HPV (Co-Testing) با یکدیگر انجام می شود هر پنج سال یکبار کافی می باشد.

❇️ نکته: هم CDC هم USPSTF هر دو غربالگری کانسر ریه را فقط در افراد با ریسک بالا به طور سالیانه توصیه می کنند. افراد High Risk عبارتند از:

• افرادی که سابقه سیگاری بودن با مصرف بالا رادارند [heavy smokers].
• افرادی که در۱۵ سال گذشته سیگاری بوده اند.
• افرادی که هم اکنون سیگاری هستند.

برای غربالگری سرطان ریه در افراد High Risk از Low dose CT scan استفاده می کنند.

ACG: American College of Gastroenterology
ACOG: American College of Obstetrics and Gynecology
ACR: American College of Radiology
ACS: American Cancer Society
USPSTF: US Preventive Services Task Force

نگارش و ترجمه:

• دکتر علیرضا لطفی کیان
• دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
• از دانشگاه علوم پزشکی ایران