آزمایش CA 15-3 | آنتی ژن سرطانی 15-3 | کربوهیدرات آنتی ژن 15-3 | MUC-1 | Cancer Antigen 15-3

دکتر فرزاد باباخانی
آخرین بروزرسانی
22 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
22 آبان 1402
آزمایش CA 15-3 | آنتی ژن سرطانی 15-3 | کربوهیدرات آنتی ژن 15-3 | MUC-1 | Cancer Antigen 15-3

CA 15-3 یا آنتی ژن سرطانی 15-3 پروتئینی است که توسط سلول های طبیعی پستان تولید می شود. در بسیاری از افراد مبتلا به تومورهای سرطانی پستان، افزایش تولید CA 15-3 و آنتی ژن سرطانی مربوط به آن 27.29 وجود دارد. CA 15-3 باعث سرطان نمی شود. بلکه توسط سلول های تومور ریخته شده و وارد خون می شود.

اسامی دیگر:

  • CA-Breast
  • Cancer Antigen-Breast
  • Cancer Antigen 15-3
  • MUC-1
  • Mucin-Like Carcinoma-Associated Antigen

چرا آزمایش CA 15-3 درخواست می شود؟

  • درمان مانیتور: آزمایش CA 15-3 ممکن است برای مانیتور اثربخشی درمان سرطان سینه و تشخیص عود بیماری استفاده شود.
  • غربالگری متاستاز: این آزمایش ممکن است برای غربالگری متاستاز (گسترش سرطان سینه به سایر قسمت‌های بدن) به‌ ویژه استخوان‌ها و کبد استفاده شود.
  • ارزیابی پیش آگهی: این آزمایش ممکن است برای کمک به ارزیابی پیش آگهی سرطان پستان استفاده شود، اگرچه این تنها عاملی نیست که برای تعیین این مورد استفاده می شود.
  • توجه به این نکته مهم است که تست CA 15-3 به عنوان آزمایش غربالگری سرطان سینه در جمعیت عمومی استفاده نمی شود. معمولاً فقط برای زنانی درخواست می شود که سرطان سینه در آنها تشخیص داده شده است یا در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری هستند.

چه زمانی آزمایش CA 15-3 بایستی انجام شود؟

  • زمانی که برای سرطان تهاجمی پستان تحت درمان بوده اید یا در حال درمان هستید

نمونه مورد نیاز برای آزمایش CA 15-3:

  • ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد (ترجیحا همراه با ژل جداکننده)
  • نوع نمونه: سرم 
  • حجم نمونه :0/6  میلی لیتر
لوله لخته(Clot Activator1)

لوله های مورد استفاده برای آزمایش CA 15-3

شرایط نگهداری دمایی نمونه برای آزمایش CA 15-3شرایط قبول یا رد نمونه آزمایش CA 15-3 (1)

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

روش های انجام آزمایش CA 15-3:

ایمونواسی الکترو کمی لومینسانس (ECLIA)

شرح روش:

روش انجام آنتی ژن سرطانی  15-3 (CA 15-3) یک روش ایمونواسی الکترو کمی لومینسانس ساندویچی است که از یک آنتی بادی اختصاصی CA 15-3 مونوکلونال بیوتینیله و یک آنتی بادی اختصاصی CA 15-3 مونوکلونال استفاده می کند. CA 15-3 در نمونه پیش رقیق شده به طور خودکار با آنتی بادی اختصاصی CA 15-3 بیوتینیله شده (موش) و آنتی بادی مونوکلونال اختصاصی CA 15-3 (موش) که با کمپلکس روتنیم برچسب گذاری شده است واکنش می دهد و یک کمپلکس ساندویچی را تشکیل می دهد.

ریزذرات پوشش داده شده با استرپتاویدین اضافه می شوند و مخلوط به داخل سلول اندازه گیری آسپیره می شود که در آن ریزذرات به صورت مغناطیسی روی سطح الکترود جذب می شوند. سپس مواد غیر متصل با ProCell حذف می شوند. اعمال ولتاژ به الکترود باعث القای انتشار نورتابی شیمیایی می شود که سپس اندازه گیری می شود.

آمادگی قبل از انجام آزمایش CA 15-3:

  • به آمادگی خاصی نیاز ندارد
  • به مدت 12 ساعت قبل از جمع آوری نمونه از مولتی ویتامین ها یا مکمل های غذایی حاوی بیوتین (ویتامین B7) که معمولا در مکمل ها و مولتی ویتامین های مو، پوست و ناخن یافت می شود، استفاده نکنید.

چه چیزی در آزمایش CA 15-3  مورد بررسی قرار می گیرد؟

آنتی ژن سرطانی 15-3 (CA 15-3) پروتئینی است که توسط سلول های طبیعی پستان تولید می شود. در بسیاری از افراد مبتلا به تومورهای سرطانی پستان، افزایش تولید CA 15-3 و آنتی ژن سرطانی مربوط به آن 27.29 وجود دارد. CA 15-3 باعث سرطان نمی شود. بلکه توسط سلول های تومور ریخته شده و وارد خون می شود. این آزمایش CA 15-3 را در خون اندازه گیری می کند.

از آنجایی که CA 15-3 را می توان در خون اندازه گیری کرد، به عنوان نشانگر تومور برای پیگیری سیر سرطان مفید است. CA 15-3 در کمتر از 50 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان زودرس، موضعی یا با تومور کوچک افزایش می یابد، اما در حدود 80 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان که گسترش یافته است (متاستاتیک) افزایش می یابد. از آنجایی که همه زنان مبتلا به سرطان سینه مهاجم CA 15-3 افزایش نمی‌یابند، این آزمایش در همه موارد مفید نیست.

سطوح مختلف سرطان سینه

سطوح مختلف سرطان سینه

CA 15-3 به عنوان یک تست غربالگری برای تشخیص سرطان سینه در زنان توصیه نمی شود زیرا غیراختصاصی است. همچنین ممکن است در افراد سالم و در افراد مبتلا به سرطان های دیگر مانند بدخیمی های روده بزرگ، ریه، پانکراس، تخمدان یا پروستات یا شرایط خاصی مانند سیروز، هپاتیت و بیماری خوش خیم پستان افزایش یابد.

سرطان سینه شایع ترین نوع سرطان در زنان است. این تومورها اغلب آنتی ژن های موسینوسی تولید می کنند که گلیکوپروتئین هایی با وزن مولکولی بزرگ با زنجیره های الیگوساکاریدی متصل به O هستند. آنتی ژن های مرتبط با تومور کد گذاری شده توسط ژن MUC-1 انسانی با نام های مختلفی از جمله MAM6، milk mucin antigen، آنتی ژن سرطانی (CA) 27.29 و CA 15-3 شناخته می شوند. لازم نیست CA 15-3 و CA 27-29 به طور همزمان انجام شود. CA 15-3 برای اجرا کافی است. هر دو هدف یکسانی دارند.

مقادیر سنجش CA 15-3 در اکثر افراد عادی افزایش نمی یابد و اغلب در سرم بیماران مبتلا به سرطان پستان افزایش می یابد.

در حالی که CA 15-3 در درجه اول با سرطان سینه مرتبط است، می تواند در برخی از انواع دیگر سرطان ها و شرایط غیر سرطانی نیز افزایش یابد. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که CA 15-3 یک تست خاص یا حساس به اندازه کافی نیست که به عنوان یک ابزار غربالگری برای انواع دیگر سرطان ها استفاده شود. در اینجا شرایط دیگری وجود دارد که ممکن است باعث افزایش سطح CA 15-3 شود:
  • سرطان تخمدان: در برخی موارد، زنان مبتلا به سرطان تخمدان ممکن است سطوح CA 15-3 را افزایش دهند.
  • سرطان ریه: سطوح CA 15-3 ممکن است در افراد مبتلا به سرطان ریه افزایش یابد، اگرچه این میزان کمتر از سرطان سینه است.
  • بیماری کبد: برخی از بیماری های کبدی، مانند هپاتیت یا سیروز، ممکن است باعث افزایش سطح CA 15-3 شود.
  • شرایط خوش خیم پستان: برخی از بیماری های خوش خیم پستان، مانند تغییرات فیبروکیستیک یا تومورهای خوش خیم، ممکن است باعث افزایش سطح CA 15-3 شوند.
  • التهاب: التهاب در بدن، مانند التهاب ناشی از عفونت یا اختلال خود ایمنی، ممکن است باعث افزایش سطح CA 15-3 شود.
  • بدخیمی های غیر پستانی که در آنها مقادیر بالای CA 15-3 گزارش شده است عبارتند از:  کولون، پانکراس، کبد اولیه، دهانه رحم و آندومتر.

عوامل مداخله گر در آزمایش CA 15-3:

برخی از افراد دارای آنتی بادی‌هایی علیه پروتئین موش (HAMA) هستند که می‌تواند باعث تداخل در سنجش‌های ایمنی که از آنتی‌بادی‌های موش استفاده می‌کنند، شود. به طور خاص، گزارش شده است که نمونه‌های سرم بیمارانی که تحت روش‌های درمانی یا تشخیصی قرار گرفته‌اند که شامل تزریق آنتی‌بادی‌های مونوکلونال موش می‌شود، ممکن است نتایج اشتباهی را در چنین سنجش‌هایی ایجاد کنند. اجرای مجدد نمونه مورد نظر پس از درمان مسدود کننده اضافی ممکن است مشکل را حل کند.

اهمیت بالینی آزمایش CA 15-3:

سطوح افزایش یافته سرمی:

  • سرطان سینه متاستاتیک
  • سرطان پانکراس
  • کارسینوم کولورکتال
  • بیماری های کبدی
  • بیماری های خوش خیم پستان
  • سرطان ریه
  • سیروز
  • هپاتیت
  • بیماری های فیبروکیستیک پستان
  • بیماری های پروستات، پانکراس و کولون

محدوده مرجع آزمایش CA 15-3:

  • Males: <30 U/mL (use not defined)
  • Females: <30 U/mL

توجه : واحد تست و محدوده نرمال تست وابسته به روش و کیت انجام دهنده تست می باشد و از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر ممکن است متغیر باشد.

سوالات رایج

چگونه از نتایج آزمایش CA 15-3 استفاده می شود؟

آزمایش آنتی ژن سرطان 15-3 (CA 15-3) و تست CA 27.29 مربوطه عمدتاً برای مانیتور پاسخ به درمان سرطان سینه و کمک به مراقبت از عود سرطان سینه استفاده می شود. آن‌ها همراه با ارزیابی‌ها و آزمایش‌های بالینی دیگر، مانند گیرنده‌های استروژن و پروژسترون، Her2/neu، و آزمایش‌های بیان ژن برای سرطان پستان (مانند Oncotype DX، MammoPrint)، برای ارزیابی سرطان پستان فرد استفاده می‌شوند.

CA 15-3 گاهی اوقات برای ارائه یک حس کلی از میزان سرطان (بار تومور) درخواست می شود. CA 15-3 تنها زمانی می تواند به عنوان نشانگر استفاده شود که سرطان مقادیر بالایی از آن را تولید کند، بنابراین این آزمایش برای همه افراد مبتلا به سرطان سینه مفید نیست.

تست‌های CA 15-3 و CA 27.29 به اندازه کافی حساس یا اختصاصی نیستند که بتوان از آنها به عنوان آزمایش غربالگری سرطان استفاده کرد، زیرا شرایط غیر سرطانی می‌تواند باعث افزایش سطوح شود.

چه زمانی آزمایش CA15-3 درخواست می شود؟

CA15-3 ممکن است همراه با سایر آزمایش ها زمانی که سرطان پیشرفته پستان برای اولین بار تشخیص داده می شود برای کمک به تعیین ویژگی های سرطان و گزینه های درمانی درخواست شود. اگر فراتر از محدوده طبیعی آنتی ژن سرطانی 15-3 باشد، ممکن است به صورت دوره ای برای مانیتور اثربخشی درمان و کمک به مراقبت از عود تجویز شود. CA15-3 معمولاً زمانی که سرطان پستان زود تشخیص داده شود، قبل از گسترش (متاستاز) درخواست نمی شود، زیرا سطح آن در اکثر سرطان های اولیه افزایش نمی یابد.

نتیجه آزمایش CA 15-3 چه چیزی را نشان می دهد؟

به طور کلی، هر چه سطح CA15-3 بالاتر باشد، سرطان سینه پیشرفته تر و میزان سرطان موجود (بار تومور) بیشتر می شود. با رشد سرطان، غلظت CA 15-3 افزایش می یابد. در سرطان سینه متاستاتیک، بالاترین سطوح CA15-3 اغلب زمانی دیده می شود که سرطان به استخوان ها و/یا کبد گسترش یافته است.

افزایش غلظت CA15-3 در طول زمان ممکن است نشان دهنده این باشد که فرد به درمان پاسخ نمی دهد یا اینکه سرطان در حال عود است.

سطوح نرمال CA15-3 تضمین نمی کند که فرد مبتلا به سرطان پستان موضعی یا متاستاتیک نیست. ممکن است در مراحل اولیه بیماری برای تشخیص سطوح بالای CA15-3 باشد یا ممکن است فرد یکی از تقریباً 20 تا 25 درصد افراد مبتلا به سرطان پستان پیشرفته باشد که تومورهای آنها CA15-3 را دفع نمی کند.

افزایش خفیف تا متوسط CA15-3 در شرایط مختلفی از جمله سرطان ریه، لوزالمعده، تخمدان، پروستات و روده بزرگ و همچنین سیروز، هپاتیت و اختلالات خوش خیم پستان و در درصد مشخصی از افراد به ظاهر سالم دیده می شود.

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

آزمایشگاه ها ممکن است از روش های مختلفی برای آزمایش CA15-3 استفاده کنند، بنابراین نتایج می تواند از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد. اگر به صورت دوره ای آزمایش CA15-3 انجام می‌دهید، توصیه می‌شود که آزمایش‌ها را با همان روش انجام دهید، معمولاً توسط همان آزمایشگاه، تا نتایج به درستی مقایسه و تفسیر شوند. ممکن است بخواهید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

سطح CA15-3 معمولاً بلافاصله پس از شروع درمان سرطان سینه اندازه گیری نمی شود. مواردی از افزایش و کاهش گذرا در CA15-3 وجود دارد که با پیشرفت فرد ارتباطی ندارد. معمولاً، پزشک چند هفته پس از شروع درمان منتظر می‌ماند تا سطح CA 15-3 را بررسی کند.

آیا علاوه بر تست CA 15-3، حتما تست CA 27.29 را نیز باید انجام داد؟

خیر. اگرچه نام متفاوتی دارد، تست CA 27.29 همان پروتئین CA15-3 را اندازه گیری می کند و به همان روش استفاده می شود. می توان آن را به جای CA 15-3 استفاده کرد، اما شما به هر دو آزمایش نیاز ندارید.

من سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه دارم. آیا باید برای CA 15-3 غربالگری شوم؟

CA15-3 به عنوان ابزار غربالگری توصیه نمی شود. برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه به اندازه کافی اختصاصی یا حساس نیست. افزایش در CA15-3 ممکن است به دلایل دیگر باشد و یک مقدار نرمال تضمین نمی کند که شما سرطان ندارید. به عنوان یک قاعده، فقط باید پس از تشخیص سرطان سینه استفاده شود.

چه مدت طول می کشد تا نتایج حاصل شود؟

این بستگی به آزمایشگاهی دارد که آزمایش را انجام می دهد. هر آزمایشگاهی این آزمایش را انجام نمی دهد و ممکن است لازم باشد نمونه شما برای آزمایش به آزمایشگاه مرجع ارسال شود. ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد تا نتایج در دسترس باشد.

در سایت Cancer Treatment Centers of America از این آزمایش بیشتر خواهید خواند:

آنتی ژن سرطانی 15-3 (CA 15-3) پروتئینی است که توسط سلول ها در پاسخ به تغییرات رخ داده در بدن تولید می شود. CA 15-3 به عنوان یک نشانگر تومور در نظر گرفته می شود زیرا سطوح بالای آنتی ژن ممکن است نشان دهنده برخی سرطان ها از جمله سرطان سینه باشد. تست‌های CA 15-3 برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شوند، بلکه برای ارزیابی واکنش سرطان به درمان استفاده می‌شوند. نوسانات CA 15-3 به پزشکان سرطان کمک می کند تا تعیین کنند که آیا تومور پایدار است، در حال رشد است، کوچک می شود یا عود کرده است.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

در جای دیگر وب:

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی
برچسب ها:

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

Pagana, Kathleen D., Pagana, Timothy J., and Pagana, Theresa N. (© 2015). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference. 12th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 196.

Penn Medicine Oncolink® (28 April 2016 updated). Patient Guide to Tumor Markers. Available online at https://www.oncolink.org/treatment/article.cfm?id=296. Accessed February 2017.

National Cancer Institute (4 November 2015 reviewed). Tumor Markers. Available online at https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis/tumor-markers-fact-sheet. Accessed February 2017.

Thaker NG (5 September 2014 updated). CA 15-3. Medscape Reference. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/2087491-overview. Accessed February 2017.

Graham LJ, Shupe MP, Schneble ED, et al. Current Approaches and Challenges in Monitoring Treatment Responses in Breast Cancer. Journal of Cancer. 2014; 5(1): 58-68. Published online 2014 Jan 5. doi: 10.7150/jca.7047

Molina R, Barak V, Duffy MJ, et al. Tumor Markers in Breast Cancer – European Group on Tumor Markers Recommendations. Available online at https://www.egtm.eu/professionals/breast_cancer. Accessed February 2017.

Chourin S, Georgescu D, Gray C, et al. Value of CA 15-3 Determination in the Initial Management of Breast Cancer Patients. Annals of Oncology. 2009:20(5):962-964. Published online 19 March 2009 doi:10.1093/annonc/mdp061.

Sources Used in Previous Reviews

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

Check, W. (1998 July) Reaching agreement on tumor markers. CAP Today, In the News [On-line journal]. Available online at https://www.cap.org/captoday/archive/1998/julycover.html.

NCI (1998 April 27). Tumor markers. National Cancer Institute, Cancer Facts [On-line information]. Available online at https://cis.nci.nih.gov/fact/5_18.htm.

ACS (2000 July 19). Tumor Markers. American Cancer Society, Prevention and Early Detection [On-line information]. Available online through https://www.cancer.org.

AACC (2001 July 27) Use of Tumor Markers in Cancer Patients Leads to Better Detection, Decreasing Mortality. AACC Media Center, American Association for Clinical Chemistry [On-line press release]. PDF available for download at https://www.aacc.org/media/TumorMarkers.pdf.

ASCO (1996 May 17, adopted, revision every 3 years). CA 15-3 as a Marker for Breast Cancer. American Society for Clinical Oncologists, Clinical Practice Guidelines for the Use of Tumor Markers in Breast and Colorectal Cancer [On-line guidelines]. Available online at https://www.asco.org/prof/pp/html/guide/tumor/m_tumor10.htm.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2007). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 8th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 214-215.

Clarke, W. and Dufour, D. R., Editors (© 2006). Contemporary Practice in Clinical Chemistry: AACC Press, Washington, DC. Pp 247.

Wu, A. (© 2006). Tietz Clinical Guide to Laboratory Tests, 4th Edition: Saunders Elsevier, St. Louis, MO. Pp 206-207.

(Revised 2008 December 08). Tumor Markers. American Cancer Society [On-line information]. Available online at https://www.cancer.org/docroot/PED/content/PED_2_3X_Tumor_Markers.asp?sitearea=PED. Accessed August 2009.

(Updated 2009 May) Tumor Markers. ARUP Consult [On-line information]. Available online at https://www.arupconsult.com/resources/print/TumorMarkers.pdf. Accessed August 2009.

Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Burtis CA, Ashwood ER and Bruns DE, eds. 4th ed. St. Louis, Missouri: Elsevier Saunders; 2006, Pp 770-771.

Park, B et al. Preoperative CA 15-3 and CEA serum levels as predictor for breast cancer outcomes. Annals of Oncology 2008 19(4):675-681. Available online at https://annonc.oxfordjournals.org/cgi/content/full/19/4/675. Accessed September 2009.

Merck (2000). Cancer and the Immune System. The Merck Manual of Medical Information Home Edition, Section 15 Cancer, Ch 163 [On-line information]. Available online at https://www.merck.com/pubs/mmanual_home/sec15/163.htm.

Duffy, M. (1999). CA 15-3 and related mucins as circulating markers in breast cancer. Ann Clin Biochem [On-line journal]. Vol 36: 579-586. PDF available for download at https://www.leeds.ac.uk/acb/annals/annals_pdf/Sept%2099/ACB579.PDF.

Srirangam, S. and Harland, R. (2001). Management of Advanced Breast Cancer. Forum for Registrars In Surgical Training [On-line information]. PDF available for download at https://www.frist.org/asit/meetings/yearbook2001/BREAST%20CANCER.pdf.

(Revised 2012 October 18). Tumor Markers. American Cancer Society [On-line information]. PDF available for download at https://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003189-pdf.pdf. Accessed October 2012.

Thaker, N. et. al. (Updated 2012 May 24). CA 15-3. Medscape Reference [On-line information]. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/2087491-overview#showall. Accessed October 2012.

(© 1995-2012). Cancer Antigen 15-3 (CA 15-3), Serum. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at https://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/81607. Accessed October 2012.

Pagana, K. D. & Pagana, T. J. (© 2011). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 10th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO. Pp 206-207.

Clarke, W., Editor (© 2011). Contemporary Practice in Clinical Chemistry 2nd Edition: AACC Press, Washington, DC. Pp 496, 500.

Pagana and Pagana. Mosby’s Manual of Diagnostic and Laboratory Tests. Fourth Edition. Pg 142.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top