آزمایش حلالیت صفرا | Bile solubility test

دکتر مهرداد محمدی
آخرین بروزرسانی
22 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
22 آبان 1402
آزمایش حلالیت صفرا | Bile solubility test

آزمایش حلالیت صفرا یک تست آزمایشگاهی است که برای افتراق استرپتوکوک پنومونیه از سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک استفاده می شود. این آزمایش بر اساس توانایی نمک های صفراوی برای لیز کردن دیواره سلولی استرپتوکوک پنومونیه است که در سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک دیده نمی شود.

نقش آزمایش حلالیت صفرا در تشخیص استرپتوکوک پنومونیه

هدف از آزمایش حلالیت صفرا:

هدف از آزمایش حلالیت صفرا، افتراق استرپتوکوک پنومونیه از سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک است. این مهم است زیرا استافیلوکوکوس پنومونیه یکی از علل شایع پنومونی باکتریایی، مننژیت و سایر عفونت ها است و نیاز به درمان خاصی با آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین یا سفالوسپورین دارد.سایر استرپتوکوک‌های آلفا همولیتیک، مانند استرپتوکوک‌های گروه ویریدنس، ساکنان طبیعی دهان و گلو انسان هستند و معمولاً با عفونت‌های مهاجم همراه نیستند.

استرپتوکوکوس _های B همولیتیک گروه A (استرپتوکوکوس پیوژن)آزمایش حلالیت صفرا با بهره‌برداری از این واقعیت که استرپتوکوک پنومونیه به طور منحصر به فردی مستعد لیز شدن توسط نمک‌های صفراوی است که در بدن انسان یافت می‌شود، کار می‌کند.

آزمایش حلالیت صفرا یک راه ساده و قابل اعتماد برای تشخیص استرپتوکوک پنومونیه از سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک است که امکان درمان و مدیریت مناسب عفونت های ناشی از این پاتوژن را فراهم می کند.

اساس آزمایش حلالیت صفرا:

تست حلالیت صفرا یک آزمایش میکروبیولوژیکی است که برای تمایز بین استرپتوکوکوس پنومونیه (که محلول در صفرا است) و سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک (که در صفرا نامحلول هستند) استفاده می شود.

اساس این آزمایش این است که سلول‌های استافیلوکوکوس پنومونیه به عملکرد شوینده‌مانند صفرا حساس هستند که غشای سلولی آنها را مختل کرده و باعث لیز شدن آن‌ها می‌شود، در حالی که سایر استرپتوکوک‌های آلفا همولیتیک نسبت به صفرا مقاوم هستند.

نمک های صفراوی مانند دی اکسی کولات سدیم یا تائوروکولات می توانند باعث لیز دیواره سلولی استرپتوکوک پنومونیه در آزمایش حلالیت صفرا شوند.

مکانیسمی که نمک‌های صفراوی باعث لیز سلول‌های استافیلوکوکوس پنومونیه می‌شوند به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می‌شود که با خواص شوینده مانند نمک‌های صفراوی مرتبط باشد. نمک های صفراوی دارای مناطق آبگریز و آبدوست هستند که به آنها اجازه می دهد با لایه های دوگانه لیپیدی مانند آنهایی که در غشای باکتری ها یافت می شوند، تعامل داشته باشند و آنها را مختل کنند.

در مورد استرپتوکوکوس پنومونیه، قرار گرفتن در معرض نمک های صفراوی باعث آزاد شدن اتولیزین ها می شود – آنزیم هایی که لایه پپتیدوگلیکان دیواره سلولی را می شکافند. این منجر به تجزیه دیواره سلولی و متعاقب آن لیز باکتری و باعث پاکسازی کشت می شود.

سایر استرپتوکوک‌های آلفا همولیتیک به صفرا مقاوم هستند، زیرا دارای لایه پپتیدوگلیکان ضخیم‌تری در دیواره‌های سلولی خود هستند که باعث می‌شود کمتر مستعد لیز ناشی از اتولیزین باشند. صفرا سبب کاهش فشار سطحی بین غشاء سلول باکتری و محیط شده و بدین ترتیب سبب تسریع در فرآیند اتوکاتالیتیک طبیعی ارگانیسم می­گردد.

معرف های آزمایش حلالیت صفرا

  • محلول 2 درصد سدیم دی اکسی کولات (نمک صفراوی). 2 گرم سدیم دی اکسی کولات را در 100 میلی لیتر آب مقطر استریل حل کنید.
  • محلول 10 درصد سدیم دی اکسی کولات (نمک صفراوی). 10 گرم سدیم دی اکسی کولات را در 100 میلی لیتر آب مقطر استریل حل کنید.

روش انجام آزمایش حلالیت صفرا:

روش لوله ای:

  • سوسپانسیونی از کشت خالص در 2 میلی لیتر سالین 0/85 درصد تهیه کنید.
  • سوسپانسیون ارگانیسم را به دو لوله تقسیم کنید.
  • کدورت را با استاندارد مک فارلند 0.5 تا 1 تنظیم کنید.
  • به یک لوله (لوله آزمایش)، 2 قطره سدیم دزوکسی کولات 2 درصد اضافه کنید و مخلوط کنید.
  • به لوله دیگر (لوله کنترل) 2 قطره آب مقطر آب استریل اضافه کنید و مخلوط کنید.
  • هر دو لوله را به مدت 10 تا 15 دقیقه در دمای 35 تا 37 درجه سانتیگراد بگذارید.
  • برای مشاهده لیز و پاکسازی کدورت در لوله حاوی 2 درصد سدیم دئوکسی کولات را بررسی کنید.
  • در صورت منفی بودن، انکوباتور را تا 3 ساعت ادامه دهید. برای پاکسازی مجدداً مشاهده کنید.
روش لوله ای آزمایش حلالیت صفرا

روش لوله ای آزمایش حلالیت صفرا

روش پلیت:

  • یک تا دو قطره از سدیم داکسی کولات 10 درصد را روی سطح یک کلنی جوان (12 تا 24 ساعته) خوب جدا شده از سطح آگار خون گوسفندی 5 درصد بریزید. مراقب باشید که سطح آگار را با قطره چکان یا نوک پیپت لمس نکنید. 
  • پلیت را به آرامی کج کنید تا صفرا به طور یکنواخت در ناحیه تلقیح شده پخش شود، طوری که کلنی از محل خود بر روی آگار جابجا نشود.
  • پلیت ها را در 35 الی 37 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه انکوبه کنید.
  • صفحه را از نظر وجود یک ناحیه شفاف در اطراف کلنی بررسی کنید. اگر کلنی استرپتوکوکوس پنومونیه باشد، به طور کامل توسط صفرا لیز می شود و در نتیجه ناحیه ای شفاف در اطراف کلنی ایجاد می شود. اگر کلنی استافیلوکوکوس پنومونیه نباشد، دست نخورده باقی می ماند و ناحیه مشخصی وجود نخواهد داشت.
روش پلیت آزمایش حلالیت صفرا

روش پلیت آزمایش حلالیت صفرا

توجه به این نکته ضروری است که تست حلالیت صفرا 100 درصد اختصاصی برای استافیلوکوکوس پنومونیه نیست و باید همراه با تست های دیگر مانند حساسیت اپتوچین و/یا تشخیص آنتی ژن برای شناسایی دقیق استفاده شود. علاوه بر این، استفاده از اقدامات احتیاطی مناسب در هنگام کار با ارگانیسم های بالقوه عفونی در آزمایشگاه مهم است.

محدودیت های آزمایش حلالیت صفرا:

در حالی که آزمایش حلالیت صفرا ابزار مفیدی برای افتراق استرپتوکوک پنومونیه از سایر استرپتوکوک‌های آلفا همولیتیک است، محدودیت‌های متعددی دارد که باید هنگام تفسیر نتایج در نظر گرفته شود. در اینجا برخی از محدودیت های اصلی آزمایش حلالیت صفرا آورده شده است:

  • مثبت کاذب: اگرچه آزمایش حلالیت صفرا برای استرپتوکوک پنومونیه بسیار اختصاصی است، نتایج مثبت کاذب می تواند به دلیل وجود سایر ارگانیسم های حساس به صفرا مانند برخی از گونه های انتروکوک و استافیلوکوک رخ دهد. بنابراین، تأیید نتایج مثبت با آزمایش‌های اضافی، مانند حساسیت اپتوچین و/یا تشخیص آنتی‌ژن مهم است.
  •  منفی کاذب: برخی از سویه های استرپتوکوک پنومونیه ممکن است به نمک های صفراوی مقاوم باشند و پاکسازی مشخصه در اطراف کلنی را نشان ندهند. بنابراین، منفی بودن تست حلالیت صفرا، احتمال عفونت استافیلوکوکوس پنومونیه را به طور کامل رد نمی کند. در کشت ­های کهنه فعالیت آنزیم های اتولیتیک ضعیف می‌شود و ممکن است نتایج منفی کاذب حاصل شود
  •  خطاهای فنی: آزمایش حلالیت صفرا به تکنیک دقیق برای اطمینان از نتایج دقیق نیاز دارد. تلقیح یا توزیع نامناسب صفرا در سطح آگار می تواند منجر به نتایج نادرست شود. علاوه بر این، آزمایش باید در بازه زمانی مناسب (30 دقیقه) خوانده شود تا از انکوباسیون بیش از حد یا کم آن جلوگیری شود.
  •  کاربرد محدود برای نمونه های غیر تنفسی: آزمایش حلالیت صفرا برای نمونه های تنفسی مانند خلط و مایع لاواژ برونکوآلوئولار، که در آن استرپتوکوک پنومونیه یک پاتوژن رایج است، بسیار مفید است. با این حال، ممکن است برای انواع دیگر نمونه ها، مانند خون یا ادرار، که در آن موجودات دیگر ممکن است شایع تر باشند، کاربرد محدودی داشته باشد.
  •  عدم حساسیت برای پنومونی های آتیپیک: تست حلالیت صفرا برای شناسایی پنومونی های آتیپیک ناشی از ارگانیسم هایی مانند مایکوپلاسما پنومونیه یا لژیونلا پنوموفیلا که نیاز به تست های تشخیصی متفاوتی دارند، مفید نیست.
  • اتولیز طبیعی استرپتوکوک پنومونیه ممکن است با استفاده از غلظت بالایی از نمک های صفراوی مهار شود. تبخیر محلول ممکن است باعث شود که معرف غلیظ تر شود، بنابراین آزمایش را تحت تأثیر قرار می دهد.
  • هنگام انجام آزمایش لوله حلالیت صفرا با استفاده از آب نمک یا براث بدون بافر، تنظیم pH قبل از افزودن معرف به منظور جلوگیری از واکنش های منفی کاذب ضروری است.
  • هنگام آزمایش با استفاده از روش پلیت، باید مراقب بود که کلنی مورد آزمایش از جای خود خارج نشود، ممکن است منجر به نتایج مثبت کاذب می شود.

به طور خلاصه، در حالی که آزمایش حلالیت صفرا ابزار مفیدی برای افتراق استرپتوکوک پنومونیه از سایر استرپتوکوک‌های آلفا همولیتیک است، باید در ارتباط با سایر آزمایش‌ها استفاده شود و در زمینه تظاهرات بالینی و سایر یافته‌های آزمایشگاهی تفسیر شود. همچنین از تست های تاییدی دیگر مانند حساسیت اپتوچین و/یا تشخیص آنتی ژن برای شناسایی دقیق استفاده شود.

برنامه کنترل کیفی (QC) آزمایش حلالیت صفرا:

  • مثبت: استرپتوکوکوس پنومونیه (ATCC49619)- حل در صفرا
  • منفی: انتروکوکوس فکالیس (ATCC29212)- غیر قابل حل در صفرا

در سایت Microbiologyinfo.com در مورد آزمایش حلالیت صفرا (bile solubility) بیشتر بخوانید:

تست حلالیت صفرا آزمایشی است که استرپتوکوکوس پنومونیه (مثبت- محلول) را از استرپتوکوک آلفا همولیتیک (منفی- نامحلول) متمایز می کند. استرپتوکوک پنومونیه محلول در صفرا است در حالی که سایر استرپتوکوک های آلفا همولیتیک در برابر صفرا مقاوم هستند.

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

  1. Bile solubility test. Right Diagnosis.
  2. Bile solubility. The University of Windsor.
  3. Bile Solubility Test. Bailey & Scott’s Diagnostic Microbiology, 13e. pp. 199.
  4. Monica Cheesbrough. District Laboratory Practice in Tropical Countries, Part 2, 2nd Edition. Pp. 63-64.
  5. Patrick R. Murray. Manual of Clinical Microbiology. 8th Volume 1. pp. 411-412.
  6. Patrick R. Murray. Modification of the Bile Solubility Test for Rapid Identification of Streptococcus pneumoniae. Journal of Clinical Microbiology, Feb. 1979, pp. 290-291.
  7. Bile Solubility Test. UK Standards for Microbiology Investigations.
  8. Bile Solubility Reagents. Remel.
  9. Bile Solubility Reagent. Dalynn Biologicals. Catalogue No. RB60.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top