آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی | آنتی بیوگرام | Antibiotic Susceptibility

دکتر فرزاد باباخانی
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
21 آبان 1402
آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی | آنتی بیوگرام | Antibiotic Susceptibility

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی برای تعیین اینکه کدام یک از ضد میکروبی ها (آنتی بیوتیک) رشد باکتری ها یا قارچ های ایجاد کننده عفونت خاص را مهار می کنند استفاده می شود. نتایج این آزمایش به پزشک کمک می کند تا مشخص کند کدام داروها احتمالاً در درمان عفونت افراد مؤثرتر هستند.

اسامی دیگر:

  • Sensitivity Testing
  • Drug Resistance Testing
  • Culture and Sensitivity
  • C & S
  • Antimicrobial Susceptibility
  • Bacterial and Fungal Susceptibility Testing

چرا  آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی درخواست می شود؟

برای تعیین احتمال اینکه یک داروی آنتی بیوتیک یا ضد قارچ خاص در توقف رشد باکتری ها یا قارچ های عامل عفونت شما مؤثر است یا خیر.

چه زمانی آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی بایستی انجام شود؟

  • در پی کشت مثبت باکتریایی یا قارچی
  •  هنگام انتخاب بهترین درمان برای عفونت باکتریایی یا قارچی
  • هنگامی که عفونت به درمان پاسخ نمی دهد

نمونه مورد نیاز برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی:

نمونه ای از محل آلوده روی محیط های تخصصی کشت داده می شود تا باکتری یا قارچ عامل ایجاد عفونت را رشد کند. روش مورد استفاده برای جمع آوری نمونه از یک فرد، بستگی به نوع کشت انجام شده (به عنوان مثال، کشت ادرار، کشت خون، کشت خلط و غیره) دارد.

  • نوع نمونه: متفاوت است
  • اطلاعات لازم: شناسایی ارگانیسم و منبع نمونه مورد نیاز است.
  • ظرف/لوله: محیط کشت مناسب که باکتری یا قارچ مورد نظر روی آن رشد فعال داشته است
  • حجم نمونه: ارگانیسم در کشت خالص
  • دستورالعمل : ارگانیسم باید در محیط کشت خالص باشد و به طور فعال در حال رشد باشد. کشت های مختلط جواب آنتی بیوتیک درستی نمی دهند.
کشت مدفوع

کلنی های خالص رشد کرده بر روی انواع محیط کشت که ازز آنها برای انجام آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی استفاده می شود.

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

 روش های انجام آزمایش حساسیت آنتی بیوتیک:

روش حداقل غلظت مهاری (MIC) یا انتشار دیسک

برای انجام صحیح تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی یا آنتی بیوگرام ابتدا از کلنی های موجود در محیط بلاد آگار کشت 3 یا 4 کلنی برداشته و به لوله ی حاوی سرم فیزیولوژی استریل انتقال داده و لوله ها به مدت 30 دقیقه در انکوباتور 42 درجه سانتی گراد قرار داده می شود تا سوسپانسیونی معادل کدورت نیم مک فارلند تهیه گردد.

استاندارد مک فارلند

استاندارد مک فارلند

استاندارد مک فارلند

استاندارد مک فارلند

سواپ استریل را به محتویات لوله  حاوی سوسپانسیون آغشته کرده و به جداره  های داخلی لوله کاملا تماس داده تا اضافی سوسپانسیون گرفته شود و سپس بر روی محیط مولرهینتون آگار در تمام جهات کشت داده تا در سطح پلیت کاملا تلقیح گردند.

پلیت ها را به مدت 5 تا 10 دقیقه در دمای اتاق گذاشته تا رطوبت آنها جذب شود، سپس دیسک های آنتی بیوتیکی مورد استفاده را که از فریزر 20- درجه سانتی گراد از قبل خارج شده اند تا به دمای محیط برسند، با کمک پنس استریل در کنار شعله و زیر هود میکروبیولوژی به فاصله 20 میلی متر از لبه پلیت و 25 میلی متر از یکدیگر در سطح پلیت قرار داده می شوند.

روش انجام حساسیت آنتی بیوتیکی

روش انجام حساسیت آنتی بیوتیکی

در انتها پلیت ها را به صورت واژگون جهت جلوگیری از تعریق سطح پلیت به انکوباتور 35 درجه سانتی گراد انتقال داده و نتایج پس از 18 ساعت مورد بررسی قرار می گیرند. در پایان نتایج بر اساس اندازه گیری قطر هاله عدم رشد توسط خط  کش  میلی  متری به صورت حساس، مقاوم، بینابین طبق پروتوکل CLSI تعیین می گردد.

روش های آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش های آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش رقیق سازی براث:

این روش شامل تهیه رقت های سریالی آنتی بیوتیک ها در براث مایع و سپس تلقیح هر رقت با کشت باکتریایی مورد آزمایش است. لوله‌ها سپس انکوبه می‌شوند و MIC که کمترین غلظت آنتی‌بیوتیکی است که رشد باکتری را مهار می‌کند، با مشاهده اینکه کدام لوله‌ها رشد قابل‌توجهی نشان نمی‌دهند، تعیین می‌شود.

روش رقیق سازی براث برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش رقیق سازی براث برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

E-test:

E-test یک روش کمی است که از یک نوار پلاستیکی با گرادیان آنتی بیوتیک در یک طرف و مقیاس مقادیر MIC در طرف دیگر استفاده می کند. نوار روی صفحه آگار قرار می گیرد و با انتشار آنتی بیوتیک از نوار به آگار اطراف، باکتری ها تا جایی رشد می کنند که غلظت آنتی بیوتیک مهارکننده می شود. این یک ناحیه بازدارندگی واضح به شکل یک بیضی ایجاد می کند که نقطه پایانی آن برای تعیین MIC استفاده می شود.

روش E-test برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش E-test برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش رقت آگار:

در این روش، طیف وسیعی از غلظت‌های آنتی‌بیوتیک در محیط آگار گنجانده می‌شود و کشت باکتری روی سطح آگار پخش می‌شود. پس از انکوباسیون، MIC آنتی بیوتیک با یافتن کمترین غلظت آنتی بیوتیک که به طور کامل رشد باکتری را مهار می کند، تعیین می شود.

روش رقت آگار برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

روش رقت آگار برای آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

سیستم های خودکار:

این سیستم ها از نرم افزار کامپیوتری برای تجزیه و تحلیل رشد باکتری ها در حضور آنتی بیوتیک ها استفاده می کنند. این سیستم ها از کارت های پلاستیکی حاوی پانل های مختلف آنتی بیوتیک استفاده می کنند که با کشت باکتری تلقیح شده اند. سپس کارت ها در یک دستگاه خودکار قرار می گیرند که نتایج هر پانل را می خواند و MIC را تعیین می کند.

روش های مولکولی:

این روش ها از تکنیک های مولکولی مانند PCR برای شناسایی ژن های مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری ها استفاده می کنند. با تشخیص وجود ژن های مقاومت خاص، روش های مولکولی می توانند اطلاعاتی در مورد مقاومت آنتی بیوتیکی بدون نیاز به سنجش های مبتنی بر رشد ارائه دهند. با این حال، این روش ها برای تعیین حساسیت به آنتی بیوتیک های خاص مورد استفاده قرار نمی گیرند، بلکه برای شناسایی مکانیسم های مقاومتی که ممکن است در یک سویه باکتریایی وجود داشته باشد، استفاده می شود.

آمادگی قبل از انجام آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی:

  • روش جمع آوری درست نمونه وسط ادرار به بیمار بایستی توضیح داده شود
  • بیمار قبل از انجام آزمایش نباید داروی آنتی بیوتیکی و ضد قارچی دریافت کرده باشد
  • ادرار برای کشت و تست حساسیت نباید از تشتک گرفته شود، زیرا آلوده خواهد شد.
  • نمونه ادار از سوند براساس پروتکل جمع آوری گردد تا از آلودگی جلوگیری شود.
نحوه صحیح جمع آوری ادرار از سوند یا کاتتر

نحوه صحیح جمع آوری ادرار از سوند یا کاتتر

چه چیزی در آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی مورد بررسی قرار می گیرد؟

حساسیت اصطلاحی است که میکروب های مانند باکتری ها و قارچ ها در حضور یک یا چند داروی ضد میکروبی قادر به رشد نیستند. آزمایش حساسیت بر روی باکتریها یا قارچهایی که باعث عفونت فرد می شوند، انجام می شود. آزمایش برای تعیین اثربخشی بالقوه آنتی بیوتیک های خاص بر باکتری ها و/یا تعیین اینکه آیا باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک های خاص مقاومت نشان داده اند یا خیر. از نتایج این آزمایش می توان برای کمک به انتخاب دارو یا داروهایی استفاده کرد که به احتمال زیاد در درمان عفونت موثر خواهند بود.

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

باکتری ها و قارچ ها می توانند در هر زمان مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد قارچی را ایجاد کنند. این بدان معناست که آنتی بیوتیک هایی که زمانی برای کشتن یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می شد، دیگر ممکن است موثر نباشند.

در طی فرایند کشت، عوامل بیماری زا جدا می شوند (جدا از سایر میکروب های موجود). هر پاتوژن، در صورت وجود، با استفاده از آزمایش های بیوشیمیایی، آنزیمی یا مولکولی شناسایی می شود. پس از شناسایی عوامل بیماری زا، می توان تعیین کرد که آیا آزمایش حساسیت مورد نیاز است یا خیر.

آزمایش حساسیت بر روی هر عامل بیماری زا انجام نمی شود. برخی از آنها به درمانهای استاندارد پاسخ می دهند. به عنوان مثال، گلودرد استرپتوکوک، عفونت ناشی از استرپتوکوکوس پیوژنز (همچنین به عنوان استرپتوکوک گروه A شناخته می شود)، می تواند با آمپی سیلین درمان شود و نیازی به آزمایش برای پیش بینی حساسیت به این دسته از آنتی بیوتیک ها نیست.

البته اصولا در اکثر آزمایشگاه ها با مثبت شدن کشت به صورت پیش فرض تست حساسیت آنتی بیوتیکی(آنتی بیوگرام) انجام می پذیرد

آزمایش حساسیت بر روی هر نوع باکتری یا قارچ انجام می شود که ممکن است مربوط به درمان افراد باشد و حساسیت آنها برای درمان مشخص نیست. هر عامل بیماری زا به صورت جداگانه مورد آزمایش قرار می گیرد تا توانایی داروهای ضد میکروبی در جلوگیری از رشد آن مشخص شود.

این را می توان مستقیماً با کنار هم قرار دادن عامل بیماری زا و آنتی بیوتیک در یک محیط در حال رشد، مانند محیط های مغذی در لوله آزمایش یا صفحه آگار، اندازه گیری کرد تا تأثیر آنتی بیوتیک بر رشد باکتری ها را مشاهده کنید. مقاومت را می توان با تشخیص ژنی که باعث مقاومت در برابر آنتی بیوتیک های خاص می شود نیز تعیین کرد.

انواع آنتی بیوتیک ها:

پنی سیلین ها:
سنتز دیواره سلولی را مهار می کنند.
طیف آنتی باکتریال باکتری های گرم مثبت است.
طیف آنتی باکتریال عبارت است از:

  • استرپتوکوک، عفونت پنوموکوکی، عفونت استافیلوکوک، عفونت کلستریدیایی
  • مننژیت
  • سوزاک
  • سیفلیس
  • سیاه زخم
  • اکتینومیکوز

پنی سیلین هاآمپی سیلین و آموکسی سیلین:

طیف آنتی باکتریال عبارت است از:

  • عفونت های ادراری و تنفسی
  • تب روده ای (با ترکیبی از آنتی بیوتیک های دیگر)

آمپی سیلین و آموکسی سیلینکلوکساسیلین و فلوکلوکساسیلین:

طیف آنتی باکتریال عبارت است از:

  • عفونت استافیلوکوکی
  • مشابه پنی سیلین ها اما کمتر فعال است.

کلوکساسیلین و فلوکلوکساسیلینسفالوسپورین ها:

اینها از نظر شیمیایی شبیه به پنی سیلین ها هستند.
اینها مانند پنی سیلین ها ضد باکتری هستند.
بیشتر به بیماران بستری داده می شود.
سفالوسپورین نسل اول در موارد زیر موثر است:

  • طیف گسترده ای از باکتری های گرم مثبت و موثر در برابر باکتری های گرم منفی.
  • استرپتوکوک فکالیس
  • هموفیلوس آنفلونزا
  • استافیلوکوکوک اورئوس مگر اینکه به متی سیلین مقاوم باشد.

نسل دوم سفوروکسیم و سفاماندول است. سفوکسیتین در موارد زیر موثر است:

  • طیف گسترده ای از باکتری های گرم مثبت و گرم منفی.
  • جایگزین سفالوسپورین های نسل اول شده و در عفونت های شدید موثر است.
  • هموفیلوس آنفلونزا
  • گونه های باکتریوئید

نسل سوم سفوتاکسیم و سفتازیدیم است و در موارد زیر موثر است:

  • مشابه نسل دوم
  • موثر در سپسیس ناشی از باسیل های گرم منفی هوازی
  • سفسولودین فقط برای سودوموناس آئروژینوزا موثر است.

سفالوسپورین هاسولفونامیدها:

سولفونامید در ترکیب با تری متوپریم با نسبت 5:1 به صورت خوراکی، عضلانی و داخل وریدی تجویز می شود.
اینها باکتریواستاتیک هستند.
اینها در برابر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی موثر هستند.
سودوموناس آئروژینوزا به این دارو مقاوم است.
از این موارد استفاده می شود:

  • برای عفونت های ادراری و تنفسی
  • برای سالمونلوز مهاجم
  • برای پنومونی پنوموسیستیس

سولفونامیدهاآمینوگلیکوزیدها:

این یک خانواده از آنتی بیوتیک ها است که شامل موارد زیر است:

  • جنتامایسین
  • توبرامایسین
  • نتیلماسین
  • آمیکاسی

بر علیه عفونت شدید در بیمارستان، مانند باکتری کلیفرم استفاده می شوند.
استرپتومایسین فقط در موارد زیر موثر است:

  • مایکوباکتریوم

کانامایسین برای موارد زیر استفاده می شود:

  • پاکسازی سازی روده قبل از جراحی
  • در سرطان خون
  • در بیماری مزمن کبدی

نئومایسین مانند کانامایسین استفاده می شود.
نئومایسین می تواند به عنوان یک آنتی بیوتیک موضعی استفاده شود.

آمینوگلیکوزیدها

مونوباکتام ها:

اینها آنتی بیوتیک های بتالاکتام تک حلقه ای هستند.
این داروها ضد باکتری هستند و می توانند به صورت عضلانی و داخل وریدی تجویز شوند.

  • باکتری های گرم منفی هوازی
  • عفونت مجاری ادراری
  • سپتی سمی
  • سوزاک

مونوباکتام هاتتراسایکلین ها:

  • تتراسایکلین
  • اکسی تتراسایکلین
  • کلرتتراسایکلین
  • داکسی سایکلین
  • مینوسیکلی

با جلوگیری از اتصال اسیدهای آمینه به ریبوزوم ها، سنتز پروتئین را مهار می کند.
اینها آنتی باکتریال هستند برای:

  • باکتری های گرم منفی
  • باکتری های گرم مثبت
  • مایکوپلاسما پنومونیه
  • ریکتزیا
  • کوکسیلا بورنتی
  • کلامیدیا

تتراسایکلین هاماکرولیدها:

اریترومایسین رایج ترین عضو ماکرولیدها است.
با مهار سنتز پروتئین باکتریواستاتیک هستند.

برای درمان موارد زیر مفید است:

  • عفونت استافیلوکوک
  • درمان عفونت تنفسی، لوزه، برونشیت، پنومونی و سینوزیت.
  • برای سیاه سرفه
  • پنومونی آتیپیک
  • پسیتاکوزیس
  • دیفتری
  • اورتریت غیر اختصاصی
  • انتریت کمپیلوباکتر

ماکرولیدهاگلیکوپپتیدها:

وانکومایسین، با مهار سنتز دیواره سلولی خاصیت باکتری کشی دارد.

تیکوپلانین مربوط به وانکومایسین است و به صورت تک دوز استفاده می شود.

استفاده می شود برای:

  • عفونت استافیلوکوک، از جمله سویه های مقاوم به متی سیلین
  • استرپتوکوک اما در برابر استرپتوکوک فکالیس موثرتر است
  • برای اندوکاردیت
  • سپتی سمی ناشی از استرپتوکوک و استافیلوکوک (کوآگولاز مثبت)

آنتی بیوتیک های گلیکوپپتیدیفلوکینولون ها:

یک گروه از عوامل ضد باکتری جدید است که از اسید نالیدیکسیک ساخته شده است.
می تواند به صورت خوراکی و داخل وریدی تجویز شود.
نحوه عملکرد آن این است که فعالیت DNA ژیراز را مهار می کند و به DNA کروموزومی متصل می شود.
طیف استفاده:

  • سودوموناس آئروژینوزا
  • استافیلوکوک (از جمله سویه مقاوم به متی سیلین)
  • هوازی ها عمدتاً مقاوم هستند
  • عفونت مزمن ادراری
  • گونوره
  • پروستاتیت
  • تب روده و سایر عفونت های دستگاه گوارش
  • برای اسهال مسافران مفید است

فلوکینولون هاعوامل مداخله گر در آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی:

  •  آلودگی ادرار با مدفوع، ترشحات واژن، دست ها یا لباس باعث نتایج مثبت کاذب می شود.
  •   داروهایی که ممکن است نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند شامل آنتی بیوتیک ها هستند.

اهمیت بالینی آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

عفونت مجاری ادراری:

ادرار یک محیط کشت خوب برای باکتری ها است. در صورت استاز ادراری، انسداد، یا تخلیه ناقص، باکتری ها ادرار را آلوده می کنند. UTI می تواند در نتیجه عفونت های صعودی از مجرای ادرار، به ویژه در بیماران زن رخ دهد.

ملاحظات بالینی آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی

برخی از آزمایشگاه ها به طور خودکار C&S را بر روی هر نمونه ادراری با لکوسیت ها و/یا نیتریت های مثبت در آزمایش ادرار انجام می دهند. برخی دیگر پس از بررسی نتایج آزمایش ادرار نیاز به درخواست جداگانه از پزشک دارند.

سوالات متداول

چگونه از نتایج آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی استفاده می شود؟

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی برای تعیین اینکه کدام آنتی بیوتیک مانع از رشد باکتری ها یا قارچ های ایجاد کننده عفونت خاص می شود، استفاده می گردد. نتایج حاصل از این آزمایش به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که کدام داروها در درمان عفونت فرد موثرتر هستند.

برخی از انواع عفونت ها ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشند زیرا مشخص است که باکتری ها یا قارچ های جدا شده از محل عفونت دارای حساسیت آنتی بیوتیکی غیرقابل پیش بینی نسبت به داروهایی هستند که معمولاً برای درمان آنها استفاده می شود. برخی از نمونه ها عبارتند از استافیلوکوک و سودوموناس آئروژینوزا.

گاهی اوقات ممکن است بیش از یک نوع عامل بیماری زا از محل آلوده جدا شده باشد ، مانند عفونت زخم. آزمایش حساسیت ممکن است برای تعیین اینکه کدام ترکیب آنتی بیوتیک در درمان انواع مختلف باکتری های ایجاد کننده عفونت موثرتر خواهد بود استفاده شود.

چه زمانی آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی درخواست می شود؟

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی معمولاً همزمان با کشت محل احتمالی آلوده مانند زخم، ادرار یا کشت خون انجام می شود. با این حال، آزمایش معمولاً تنها زمانی انجام می شود که کشت برای یک یا چند عامل بیماری زا مثبت باشد. همچنین ممکن است هنگامی که عفونت به درمان پاسخ نمی دهد، آزمایش شود تا مشخص گرددآیا عامل بیماری زا مقاومت نشان داده است یا خیر و تعیین اینکه کدام داروی ضد میکروبی در درمان عفونت موثرتر است.

نتیجه آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی چه چیزی را نشان می دهد؟

نتایج آزمایش معمولاً به شرح زیر گزارش می شود:

حساس – به احتمال زیاد، اما تضمین نمی کند که میکروب بیماری زا را مهار کند. ممکن است انتخاب مناسبی برای درمان باشد

متوسط – ممکن است در دوزهای بالاتر یا دوزهای مکرر مؤثر باشد یا فقط در نقاط خاصی از بدن که آنتی بیوتیک در آن نفوذ می کند تا غلظت کافی را فراهم کند مؤثر باشد.

مقاوم – در مهار رشد ارگانیسم در آزمایش آزمایشگاهی موثر نیست. ممکن است انتخاب مناسبی برای درمان نباشد

آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی حداقل غلظت مهاری (MIC) عوامل ضد میکروبی را تعیین می کند. MIC اندازه گیری فعالیت یک عامل ضد میکروبی در برابر ارگانیسم است. تعریف آن کمترین غلظت آنتی بیوتیک که از رشد قابل مشاهده باکتری ها جلوگیری می کند. بنابراین، آنتی بیوتیک های قوی دارای مقادیر MIC پایینی هستند.

Minimum Inhibitory Concentration (MIC)

Minimum Inhibitory Concentration (MIC)

این دسته بندی ها بر اساس حداقل غلظت بازدارنده (MIC) است. اگرچه نتایج ممکن است به عنوان MIC بیان شود، در واحدهایی مانند میکروگرم/میلی لیتر، آزمایشگاه غالباً در گزارش تفسیری از معنای نتایج (به عنوان مثال حساس ، متوسط ​​یا مقاوم) در گزارش ارائه می دهد.

حساسیت آزمایشگاهی پاسخ بالینی را تضمین نمی کند. بنابراین، تصمیم به درمان با یک عامل خاص نباید تنها بر اساس نتیجه آزمایش حساسیت ضد میکروبی باشد.

اگر بیش از یک عامل بیماری زا در یک کشت شناسایی شده باشد، آزمایش نتایج هر یک را شامل می شود.

یک پزشک از بین داروهای گزارش شده که به عنوان “حساس” طبقه بندی شده اند، داروی مناسب را انتخاب می کند. اگر گزینه های “حساس” وجود نداشته باشد، یا بیمار به داروهایی در گروه حساس حساسیت داشته باشد، پزشک ممکن است یکی را انتخاب کند که به عنوان “متوسط” طبقه بندی شده است. این ممکن است به دوز بالاتری نیاز داشته باشد و همچنین شامل مدت زمان طولانی تری از درمان و خطر بیشتری برای عوارض جانبی دارو باشد.

یک عامل بیماری زا ممکن است در برابر همه داروهایی که معمولاً برای درمان آن نوع عفونت استفاده می شوند “مقاوم” باشد. در این صورت، ممکن است پزشک ترکیبی از آنتی بیوتیک ها را تجویز کند که با هم کار می کنند تا باکتری ها را مهار کنند، در حالی که هیچ یک به تنهایی موثر نخواهد بود. این درمان های دارویی ممکن است گرانتر باشند و ممکن است مجبور شوند به صورت داخل وریدی، گاهی اوقات به مدت طولانی انجام شوند. درمان برخی عفونت های ناشی از باکتری های مقاوم بسیار دشوار است.

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

نمونه ای برای آزمایش کشت و حساسیت باید قبل از شروع هرگونه درمان با داروی ضد میکروبی جمع آوری شود، مگر اینکه از این آزمایش برای مانیتورینگ اثربخشی درمان استفاده شود.

چقدر زمان لازم است تا نتایج آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی آماده گردد؟

کشت های باکتریایی معمولاً 24 تا 48 ساعت برای رشد عامل بیماری زا و به دست آوردن یک کشت خالص برای آزمایش بیشتر نیاز دارند. کشت قارچ و سل ممکن است بسیار بیشتر طول بکشد حدود 6 تا 8 هفته.  روش های سنتی تست حساسیت نیاز به 18 تا 24 ساعت انکوباسیون دارد. روش های سریع تری در دسترس است که ممکن است در کمتر از 24 ساعت نتایج را ارائه دهد. آزمایشات مولکولی برای تشخیص ژنهای مقاومت از نتایج یک روز تا چند روز متفاوت است.

از آنجایی که زمان انتظار برای نتایج یک محدودیت در تست حساسیت است، توسعه تکنیک ‌های جدید، سریع ‌تر و تست حساسیت یک حوزه فعال تحقیقاتی است. همانطور که FDA تعداد بیشتری از این آزمایشات سریع را تأیید می کند، آنها به منوی آزمایش در آزمایشگاه های میکروبیولوژی بالینی اضافه می شوند.

آیا پزشک می تواند آنتی بیوتیک را قبل از انجام آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی تجویز کند؟

بله. در شرایط خاص، یک ممکن است درمانی را انتخاب کند در حالی که کشت در حال انجام است. و در موارد دیگر، پزشک ممکن است بدون تجویز کشت بر اساس دانش و تجربه، درمان را شروع کند. در حالی که نمی توان پیش بینی کرد که کدام میکروب باعث ایجاد عفونت می شود مگر اینکه کشت انجام شود، برخی از موجودات زنده بیشتر از بقیه دیده می شوند.

به عنوان مثال، اکثر عفونت های دستگاه ادراری (UTI) توسط باکتری اشرشیا کولی ایجاد می شود. با آگاهی از این، یک پزشک ممکن است برای انتخاب یک آنتی بیوتیک که احتمالاً در بیشتر موارد موثر است، به الگوهای حساسیت فعلی برای E. coli تکیه کند.

علاوه بر این، برخی از عفونت های تهدید کننده زندگی مانند مننژیت وجود دارد که باید فوراً درمان شوند، بدون اینکه منتظر نتایج کشت باشید. در موارد دیگر، کشت انجام نمی شود زیرا ممکن است نمونه ای در دسترس نباشد، مانند عفونت گوش میانی – عفونت گوش داخلی. در این موارد، پزشک درمان را انتخاب می کند تا شایع ترین عوامل بیماری زا را که باعث ایجاد این عفونت ها می شوند پوشش دهد.

چگونه میکروب ها در برابر داروهای ضد میکروبی مقاوم می شوند؟

مقاومت ممکن است ذاتی (طبیعی) یا اکتسابی باشد. مقاومت طبیعی بخشی از ویژگیهای طبیعی و ژنتیکی میکروب است. از آنجا که میکروبها بسیار سریع تکثیر می شوند. آنها در مدت کوتاهی نسل های زیادی را پشت سر می گذارند. همیشه احتمال ایجاد مقاومت ضد میکروبی از طریق تغییر ژنتیکی (جهش) وجود دارد. اگر این تغییر به میکروب مزیت بقا بدهد، ممکن است به نسلهای بعدی منتقل شود.

یک مقاومت اکتسابی ممکن است از طریق یک فرآیند انتخاب ایجاد شود. وقتی فردی با داروی ضد میکروبی تحت درمان قرار می گیرد، حساس ترین میکروب ها آنهایی هستند که ابتدا از بین می روند. اگر درمان زودتر از بین رفتن همه عوامل بیماری زا متوقف شود، بازماندگان ممکن است در برابر آن داروی ضد میکروبی خاص مقاومت نشان دهند. دفعه بعد که در معرض همان دارو قرار بگیرند، ممکن است بی اثر باشد زیرا باکتری ها و نسل های باکتریایی بعدی آنها احتمالاً مقاومت خود را در برابر آن داروی ضد میکروبی حفظ می کنند.

مقاومت می تواند زمانی گسترش یابد که میکروب های مقاوم مواد ژنتیکی خود را با میکروب های حساس به اشتراک بگذارند. این ممکن است بیشتر در محیط مراقبت های بهداشتی رخ دهد، جایی که بسیاری از بیماران با داروهای ضد میکروبی تحت درمان قرار می گیرند. به عنوان مثال، گونه های مقاوم باکتری ها، مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، ده ها سال است که در بیمارستان ها مشکلی ایجاد کرده اند و به طور فزاینده ای در جامعه شایع هستند.

میکروب مقاوم ممکن است به افراد دیگر در سراسر یک جامعه سرایت کند. هنگامی که یک نوع باکتری در برابر یک یا چند داروی ضد میکروبی مقاوم شد، تنها راه این است که سعی کنید از گسترش آن جلوگیری کنید و سعی کنید یک نوع دیگر را پیدا کنید که باعث از بین رفتن آن شود. انتخاب دوم یا سوم داروهای ضد میکروبی که در دسترس هستند اغلب گرانتر هستند و با عوارض جانبی بیشتری همراه هستند. این یک چالش است که با این واقعیت که میکروب ها سریعتر از داروهای ضد میکروبی جدید در حال توسعه مقاوم می شوند، ایجاد می شود.

آیا روشهای دیگری برای آزمایش مقاومت وجود دارد؟

گاهی اوقات از روش های مولکولی برای جستجوی تغییرات (جهش) در مواد ژنتیکی میکروب ها استفاده می شود که باعث رشد آن در حضور داروهای ضد میکروبی خاص می شود.

به عنوان مثال، استافیلکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) حاوی ژن mecA است که در برابر آنتی بیوتیک های متی سیلین، اگزاسیلین، نفسیلین و دیکلوکساسیلین مقاومت نشان می دهد. تشخیص ژن mecA با استفاده از یک آزمایش مولکولی امکان تشخیص سریع MRSA قبل از کشت باکتری ها را می دهد. شخصی که این میکروب را در مجاری بینی خود حمل می کند می تواند از سایر بیماران در بیمارستان جدا شود تا استافیلوکوکوس مقاوم به دیگران منتقل نشود.

جلوگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی:

دیر یا زود هر آنتی بیوتیکی دارای یک یا چند سویه باکتری مقاوم در برابر آن می شود و در نهایت سودمندی آن کاهش می یابد. بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که سعی کنیم آن زمان را بیشتر به آینده سوق دهیم، از آنتی‌بیوتیک‌ها به درستی استفاده کنیم، و زمان اثرگذاری آنها را طولانی کنیم. مراحلی که می توانیم انجام دهیم در زیر فهرست شده است.

کارهایی که می توانید انجام دهید:

  • زمانی که به آنتی بیوتیک نیاز ندارید، مانند زمانی که شما یا فرزندتان یک بیماری ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا دارید، از پزشک خود درخواست نکنید.
  • در صورت تجویز، دوره کامل آنتی بیوتیک را طبق دستور مصرف کنید.
  • آنتی بیوتیک های باقی مانده خود یا دیگران را مصرف نکنید.
  • استفاده از محصولات آنتی باکتریال را محدود کنید.
  • برای سل مقاوم به چند دارو، شرکت در درمان با مشاهده مستقیم (DOT) را در نظر بگیرید و خود را متعهد به ماه های درمان تجویز شده کنید.

کارهایی که پزشک شما می توانند انجام دهند:

  • بیش از حد آنتی بیوتیک تجویز نکنید.
  • ردیابی شیوع باکتری های مقاوم؛ شناسایی سریع، جداسازی و درمان می تواند گسترش آنها را به حداقل برساند.

کارهایی که در سطح ملی انجام می شود:

کاهش استفاده از آنتی بیوتیک ها در خوراک دام، تنها با استفاده از آنچه برای حفظ سلامت حیوانات ضروری است، نه برای رشد سریعتر. اجتناب از مصرف آنتی بیوتیک هایی که معمولا برای درمان افراد استفاده می شود. (این یک منطقه نگران کننده در حال رشد است زیرا سویه های باکتریایی مقاوم می توانند در حیوانات تحت درمان ایجاد شوند و سپس مقاومت خود را با باکتری های بیماری زا که انسان را تحت تأثیر قرار می دهند به اشتراک بگذارند).

در سایت Medline Plus در مورد آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی بیشتر بخوانید:

آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای مبارزه با عفونت های باکتریایی استفاده می شوند. انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها وجود دارد. هر نوع فقط در برابر باکتری های خاصی موثر است. تست حساسیت آنتی بیوتیکی می تواند به شما کمک کند که کدام آنتی بیوتیک در درمان عفونت شما موثرتر باشد.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

در جای دیگر وب:

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی
دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

 

Street, T. (Updated 2014 March 13). Antimicrobial Susceptibility. Medscape. Available online at https://emedicine.medscape.com/article/2103786-overview?pa=rOBA1lN0uZhjg0bJO6bD2AgpF2o0ma5fK6AeuJMPuepOQ4%2B%2BoTWGQm%2Be5C5zB%2BCc43mU9jD%2B1DtnxY47OmyybA%3D%3D. Accessed April 2018.

Arena, F. et al. (2015). Antibiotic Susceptibility Testing: Present and Future. Medscape. Available online at https://www.medscape.com/viewarticle/851528_1. Accessed April 2018.

Grigorenko, E. and Stalons, D. R. (2016 October 5). Addressing Antibiotic Resistance with Molecular Diagnostics. Clinical Lab Products. Available online at http://www.clpmag.com/2016/10/addressing-antibiotic-resistance-molecular-diagnostics/. Accessed April 2018.

Syal, K. et al. (2017). Current and Emerging Techniques for Antibiotic Susceptibility Tests. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5479269/. Accessed April 2018.

Vorvick, L. J. (Reviewed 2017 January 26). Sensitivity Analysis. MedlinePlus. Available online at https://medlineplus.gov/ency/article/003741.htm. Accessed April 2018.

Maurer, F. P. et al. (2017 March 30). Advances in Rapid Identification and Susceptibility Testing of Bacteria in the Clincal Microbiology Laboratory: Implications for Patient Care and Antimicrobial Stewardship Program. Infectious Disease Reports. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5391540/. Accessed April 2018.

(Updated 2017 December 7). Antibiotic Resistance Questions and Answers. Centers for Disease Control and Prevention. Available online at https://www.cdc.gov/antibiotic-use/community/about/antibiotic-resistance-faqs.html. Accessed April 2018.

(© 1995-2018). Antimicrobial Susceptibility, Anaerobic Bacteria, MIC. Mayo Medical Laboratories. Available online at https://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/56031. Accessed April 2018.

(© 2018). Anitmicrobial Susceptibility – mecA/mecC Genes by PCR. Arup Laboratories. Available online at http://ltd.aruplab.com/Tests/Pub/0060211. Accessed April 2018.

Rifai, N. et al. (© 2018). Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics, Sixth Edition. Antimicrobial Resistance and Testing Considerations for Key Bacterial Pathogens, pp . 173700014 – 173700024. Available online at https://expertconsult.inkling.com/read/rifai-tietz-textbook-clinical-chemistry-molecular-diagnost-6e/chapter-75/antimicrobial-resistance-and. Accessed April 2018.

(Updated 2018 April 2). About AR Laboratory Testing and Resources. Centers for Disease Control and Prevention. Available online at https://www.cdc.gov/drugresistance/laboratories.html. Accessed April 2018.

(2018 April 3). Containing Unusual Resistance. Centers for Disease Control and Prevention. Available online at https://www.cdc.gov/vitalsigns/containing-unusual-resistance/index.html. Accessed April 2018.

Antimicrobial Resistance. Association of Public Health Laboratories. Available online at https://www.aphl.org/programs/infectious_disease/Pages/Antimicrobial-Resistance.aspx. Accessed April 2018.

Sources Used in Previous Reviews

Thomas, Clayton L., Editor (1997). Taber’s Cyclopedic Medical Dictionary. F.A. Davis Company, Philadelphia, PA [18th Edition].

Pagana, Kathleen D. & Pagana, Timothy J. (2001). Mosby’s Diagnostic and Laboratory Test Reference 5th Edition: Mosby, Inc., Saint Louis, MO.

(2004 April). The Problem of Antibiotic Resistance. National Institute of Allergy and Infectious Diseases [On-line information]. Available online at http://www.niaid.nih.gov/factsheets/antimicro.htm.

(2003 April 4). Antibiotic Resistance, A Growing Threat. US Food and Drug Administration [On-line information]. Available online at http://www.fda.gov/oc/opacom/hottopics/anti_resist.html.

(2004 February 19). Using Antibiotics Sensibly. Mayoclinic.com, Infectious Disease Center [On-line information]. Available online at http://www.mayoclinic.com/invoke.cfm?id=FL00075.

(2003 November). Multidrug-Resistant Tuberculosis Fact Sheet. American Lung Association [On-line information]. Available online at http://www.lungusa.org/site/pp.asp?c=dvLUK9O0E&b=35815.

Bren, L. (2003 September, Revised). The Battle of the Bugs: Fighting Antibiotic Resistance. U.S. Food and Drug Administration, FDA Consumer magazine [On-line information]. Available online at http://www.fda.gov/fdac/features/2002/402_bugs.html.

Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. McPherson RA and Pincus MR, eds. Philadelphia: 2007, Pp 1048-1057.

(March 14, 2009) MedlinePlus Medical Encyclopedia. Sensitivity Analysis. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003741.htm. Accessed May 2009.

Forbes, B. et. al. (© 2007). Bailey & Scott’s Diagnostic Microbiology, Twelfth Edition: Mosby Elsevier Press, St. Louis, Missouri. Pp 187-214.

(2007 August 6). Get Smart: Know When Antibiotics Work, Frequently Asked Questions. CDC [On-line information]. Available online at http://www.cdc.gov/getsmart/index.html. Accessed June 2009.

Sutphen, S (2007 August 30). Antibiotic Resistance in the Emergency Room: The First Line of Defense. Medscape CME [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/562056. Accessed 8-24-08.

Barclay, L. (2008 July 3). Medscape Medical Household Antibacterial Product Use May Promote Microbial Resistance. Medscape Medical News [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/577055. Accessed June 2009.

Nicasio, A. et. al. (2008 May 13). The Current State of Multidrug-Resistant Gram-Negative Bacilli in North America. Medscape from Pharmacotherapy [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/572674. Accessed June 2009.

(2009 August 27). Treatment Multi-drug Resistant and Extensively Drug-Resistant Tuberculosis: Current Status and Future Prospects. Medscape Reuters Health Information [On-line information]. Available online at http://www.medscape.com/viewarticle/706826. Accessed June 2009.

(© 1995-2013). Antimicrobial Susceptibility, Aerobic Bacteria, MIC. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories [On-line information]. Available online at http://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Overview/8073. Accessed August 2013.

Vorvick, L. (Updated 2013 January 22). Sensitivity analysis. MedlinePlus Medical Encyclopedia [On-line information]. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003741.htm. Accessed August 2013.

Hazen, K. (Revised 2013 February). Susceptibility Testing. Merck Manual for Healthcare Professionals [On-line information]. Available online through http://www.merckmanuals.com. Accessed August 2013.

Street, T. and Schmidt, S. (Updated 2012 October 18) Antimicrobial Susceptibility. Medscape Reference [On-line information]. Available online at http://emedicine.medscape.com/article/2103786-overview. Accessed August 2013.

McPherson, R. and Pincus, M. (© 2011). Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods 22nd Edition: Elsevier Saunders, Philadelphia, PA. Pp 11117-1128.

 https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/overview/8073#Overview

https://labtestsonline.org.uk/t

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top