یک گزارش آزمایشگاهی،یک یادداشت،یک کامنت شماره 2 (آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)):
نتیجه Total PSA یک بیمار ۶۷ ساله که به درخواست ارولوگ بوده پس از تکرار برای تأیید نهایی در کارتابل شما به عنوان مسئول فنی و یا سوپروایزر آزمایشگاه قرارگرفته است که به صورت پیوست می باشد.
جواب PSA بالا بعد از تکرار
با این پیش فرض که ضمن استقرار کامل تضمین کیفیت، همه خطاهای پره، پست و آنالیتیکال سنجش Total PSA چک شده و کنترل کیفی صحت، دقت و خطای کل مجاز این تومور مارکر پروستات را پیش از آماده شدن نهایی، تایید کرده باشد؛ افزودن چه پیشنهاد یا یادداشتی در زیر نویس نتیجه می تواند ریپورتی کامل، جامع و علمی را در راستای تشخیص و مدیریت بهینه بیمار مورد نظر ارائه کند؟
آنتی ژن اختصاصی پروستات[PSA] که تحت عنوان گاما سمینو پروتئین یا کالی کرئین ۳ هم نامیده می شود یک آنزیم گلیکو پروتئینی ست که متعلق به خانواده ی پپتیدازهای وابسته به کالی کرئین می باشد. PSA توسط سلولهای اپیتلیال غده ی پروستات ترشح می شود و به دو شکل مولکولی ِ آزاد [free PSA] و باند شده با سایر پروتئین ها درگردش خون قابل سنجش است.
سلول های ترشح کننده PSA
درتست PSA هر دو شکل آزاد و باند شده اندازه گیری می شود. کانسر پروستات می تواند باعث افزایش PSA گردد ولی اختلالات غیر کانسری دیگری هم قادرند PSA را افزایش دهند مانند:
♦️ BPH(Benign Prostatic Hypertrophy)
♦️ Prostatitis
♦️ UTI
♦️ Riding a bicycle or motorcycle
♦️ DRE ( Digital Rectal Examination)
♦️ Ejaculation
موارد افزایش دهنده PSA
درپژوهش های متعدد نشان داده شده است که تقریباً ۷۵ درصد ازمردان با PSA افزایش یافته مبتلا به کانسر پروستات نیستند. برای تشخیص و تایید کانسر به طور سنتی ارولوگ ها اقدام به بیوپسی پروستات می کنند که اغلب برای بیماران خوشایند نیست و علاوه بر خطر خونریزی و عفونت، برنگرانی بیمارنیز می افزاید.
به جای اینکه هر PSA افزایش یافته ای کاندید بیوپسی پروستات گردد بسیاری از ارولوگ ها و کلینیسین ها دربیماران با مقدارTotal PSA بین 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر [gray zone] درخواست free PSA و نسبت آن با Total PSA را می کنند. بر این اساس معمولا یک free PSA% بالاتر از ۲۵ درصد احتمالاً بیشتر نشاندهنده یک وضعیت خوش خیم می باشد تا بدخیم لذا اقدام به بیوپسی که یک روش تهاجمی ست غیرضروری به نظر می رسد و اندیکاسیون ندارد. ازسوی دیگر مردان با free PSA% زیر ۱۰ درصد نیاز به بیوپسی پروستات دارند واحتمال بدخیمی درآنها بیشتر است .
ارتباط free PSA% با سرطان پروستات
به طورکلی توصیه می شود free PSA زمانی درخواست شودکه Total PSA، نتیجه ایی در محدوده ی خاکستری [gray zone] یا محدوده ی مرزی[ borderline] داشته باشد (بین 4 تا 10 نانوگرم برمیلی لیتر) و یا زمانی که به نظر رسد، مقدار Total PSA بسرعت درحال افزایش است [High PSA Velocity].
به عنوان مثال اگردرصد free PSA کمتر از ۱۴ درصد باشد ازهر دو مرد یکی از آنها احتمالاً به کانسر پروستات مبتلا می باشند [DR =50%] و بیوپسی پروستات اندیکاسیون دارد و چنانچه درصد free PSA بیشتر یا مساوی ۲۸ درصد باشد از هر۱۰ بیمار با این درصد فقط یک بیمار احتمال کانسر پروستات دارد[DR= 10%] و بیوپسی پروستات کنتراندیکاسیون دارد.
هر گاه مانند نمونه گزارش بیمار پیوست و براساس درخواست کلینیسین یا ارولوگ فقط Total PSA (بدون free PSA ) در آزمایشگاه کلینیکال مورد سنجش قرارگیرد و نتیجه ی آن در محدوده ی خاکستریِ [gray zone] 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر قرار داشت؛ پیشنهاد می گردد کامنت زیر برای اجتناب از خطای تفسیری [misinterpretation] و اَپروچ بهتر بیمار در ذیل ِ ریپورت Total PSA ارائه شود:
✅ Comment: fPSA & fPSA/tPSA Ratio is recommended.
Reference: www.sciencedirect.com
- دکتر علیرضا لطفی کیان
- دکترای علوم آزمایشگاهی بالینی
- ازدانشگاه علوم پزشکی ایران
کامنت برای نتایج آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
آنچه در ادامه میخوانید
تبلیغات
تبلیغات
یک گزارش آزمایشگاهی،یک یادداشت،یک کامنت شماره 2 (آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)):
نتیجه Total PSA یک بیمار ۶۷ ساله که به درخواست ارولوگ بوده پس از تکرار برای تأیید نهایی در کارتابل شما به عنوان مسئول فنی و یا سوپروایزر آزمایشگاه قرارگرفته است که به صورت پیوست می باشد.
جواب PSA بالا بعد از تکرار
با این پیش فرض که ضمن استقرار کامل تضمین کیفیت، همه خطاهای پره، پست و آنالیتیکال سنجش Total PSA چک شده و کنترل کیفی صحت، دقت و خطای کل مجاز این تومور مارکر پروستات را پیش از آماده شدن نهایی، تایید کرده باشد؛ افزودن چه پیشنهاد یا یادداشتی در زیر نویس نتیجه می تواند ریپورتی کامل، جامع و علمی را در راستای تشخیص و مدیریت بهینه بیمار مورد نظر ارائه کند؟
آنتی ژن اختصاصی پروستات[PSA] که تحت عنوان گاما سمینو پروتئین یا کالی کرئین ۳ هم نامیده می شود یک آنزیم گلیکو پروتئینی ست که متعلق به خانواده ی پپتیدازهای وابسته به کالی کرئین می باشد. PSA توسط سلولهای اپیتلیال غده ی پروستات ترشح می شود و به دو شکل مولکولی ِ آزاد [free PSA] و باند شده با سایر پروتئین ها درگردش خون قابل سنجش است.
سلول های ترشح کننده PSA
درتست PSA هر دو شکل آزاد و باند شده اندازه گیری می شود. کانسر پروستات می تواند باعث افزایش PSA گردد ولی اختلالات غیر کانسری دیگری هم قادرند PSA را افزایش دهند مانند:
♦️ BPH(Benign Prostatic Hypertrophy)
♦️ Prostatitis
♦️ UTI
♦️ Riding a bicycle or motorcycle
♦️ DRE ( Digital Rectal Examination)
♦️ Ejaculation
موارد افزایش دهنده PSA
درپژوهش های متعدد نشان داده شده است که تقریباً ۷۵ درصد ازمردان با PSA افزایش یافته مبتلا به کانسر پروستات نیستند. برای تشخیص و تایید کانسر به طور سنتی ارولوگ ها اقدام به بیوپسی پروستات می کنند که اغلب برای بیماران خوشایند نیست و علاوه بر خطر خونریزی و عفونت، برنگرانی بیمارنیز می افزاید.
به جای اینکه هر PSA افزایش یافته ای کاندید بیوپسی پروستات گردد بسیاری از ارولوگ ها و کلینیسین ها دربیماران با مقدارTotal PSA بین 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر [gray zone] درخواست free PSA و نسبت آن با Total PSA را می کنند. بر این اساس معمولا یک free PSA% بالاتر از ۲۵ درصد احتمالاً بیشتر نشاندهنده یک وضعیت خوش خیم می باشد تا بدخیم لذا اقدام به بیوپسی که یک روش تهاجمی ست غیرضروری به نظر می رسد و اندیکاسیون ندارد. ازسوی دیگر مردان با free PSA% زیر ۱۰ درصد نیاز به بیوپسی پروستات دارند واحتمال بدخیمی درآنها بیشتر است .
ارتباط free PSA% با سرطان پروستات
به طورکلی توصیه می شود free PSA زمانی درخواست شودکه Total PSA، نتیجه ایی در محدوده ی خاکستری [gray zone] یا محدوده ی مرزی[ borderline] داشته باشد (بین 4 تا 10 نانوگرم برمیلی لیتر) و یا زمانی که به نظر رسد، مقدار Total PSA بسرعت درحال افزایش است [High PSA Velocity].
به عنوان مثال اگردرصد free PSA کمتر از ۱۴ درصد باشد ازهر دو مرد یکی از آنها احتمالاً به کانسر پروستات مبتلا می باشند [DR =50%] و بیوپسی پروستات اندیکاسیون دارد و چنانچه درصد free PSA بیشتر یا مساوی ۲۸ درصد باشد از هر۱۰ بیمار با این درصد فقط یک بیمار احتمال کانسر پروستات دارد[DR= 10%] و بیوپسی پروستات کنتراندیکاسیون دارد.
هر گاه مانند نمونه گزارش بیمار پیوست و براساس درخواست کلینیسین یا ارولوگ فقط Total PSA (بدون free PSA ) در آزمایشگاه کلینیکال مورد سنجش قرارگیرد و نتیجه ی آن در محدوده ی خاکستریِ [gray zone] 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر قرار داشت؛ پیشنهاد می گردد کامنت زیر برای اجتناب از خطای تفسیری [misinterpretation] و اَپروچ بهتر بیمار در ذیل ِ ریپورت Total PSA ارائه شود:
✅ Comment: fPSA & fPSA/tPSA Ratio is recommended.
Reference: www.sciencedirect.com
مورد تایید و بازبینی شده توسط:
این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید
منابع مقاله
جهت مشاهده منابع ضربه بزنید
این مقاله برای شما مفید بود؟
تبلیغات
تبلیغات
آخرین مقالات
لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) | Chronic Myeloid Leukemia | لوسمی میلوژن مزمن | لوسمی گرانولوسیتی مزمن
آزمایش Anti Smith | آنتی بادی های ضد اسمیت | Anti Smith Antibody | Anti SM
تشخیص تالاسمی و نقش MCV، RDW و هموگلوبین الکتروفورز
لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) | Chronic lymphocytic leukemia
معادله CKD-EPI برای محاسبه GFR