کامنت برای نتایج آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

یک گزارش آزمایشگاهی،یک یادداشت،یک کامنت شماره 2 (آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)):

📩 نتیجه Total PSA یک بیمار ۶۷ ساله که به درخواست ارولوگ بوده پس از تکرار برای تأیید نهایی در کارتابل شما به عنوان مسئول فنی و یا سوپروایزر آزمایشگاه قرارگرفته است که به صورت پیوست می باشد.

‍ 📩 با این پیش فرض که ضمن استقرار کامل تضمین کیفیت، همه خطاهای پره، پست و‌ آنالیتیکال سنجش Total PSA چک‌ شده و کنترل کیفی صحت، دقت ‌و خطای کل مجاز این تومور مارکر پروستات را پیش از آماده شدن نهایی، تایید کرده باشد؛ افزودن چه پیشنهاد یا یادداشتی در زیر نویس نتیجه می تواند ریپورتی کامل، جامع و علمی را در راستای تشخیص و مدیریت بهینه بیمار مورد نظر ارائه کند؟

📩 آنتی ژن اختصاصی پروستات[PSA] که تحت عنوان گاما سمینو پروتئین یا کالی کرئین ۳ هم نامیده می شود یک آنزیم گلیکو پروتئینی ست که متعلق به خانواده ی پپتیدازهای وابسته به کالی کرئین می باشد. PSA توسط سلولهای اپیتلیال غده ی پروستات ترشح می شود و به دو شکل مولکولی ِ آزاد [free PSA] و باند شده با سایر پروتئین ها درگردش خون قابل سنجش است.

درتست PSA هر دو شکل آزاد و باند شده اندازه گیری می شود. کانسر پروستات می تواند باعث افزایش PSA گردد ولی اختلالات غیر کانسری دیگری هم قادرند PSA را افزایش دهند مانند:

♦️ BPH(Benign Prostatic Hypertrophy)

♦️ Prostatitis

♦️ UTI

♦️ Riding a bicycle or motorcycle

♦️ DRE ( Digital Rectal Examination)

♦️ Ejaculation

📩 درپژوهش های متعدد نشان داده شده است که تقریباً ۷۵ درصد ازمردان با PSA افزایش یافته مبتلا به کانسر پروستات نیستند. برای تشخیص و تایید کانسر به طور سنتی ارولوگ ها اقدام به بیوپسی پروستات می کنند که اغلب برای بیماران خوشایند نیست و علاوه بر خطر خونریزی و عفونت، برنگرانی بیمارنیز می افزاید.

به جای اینکه هر PSA افزایش یافته ای کاندید بیوپسی پروستات گردد بسیاری از ارولوگ ها و کلینیسین ها دربیماران با مقدارTotal PSA بین 4 تا 10 نانوگرم بر میلی لیتر [gray zone] درخواست free PSA و نسبت آن با Total PSA را می کنند. بر این اساس معمولا یک free PSA% بالاتر از ۲۵ درصد احتمالاً بیشتر نشاندهنده یک وضعیت خوش خیم می باشد تا بدخیم لذا اقدام به بیوپسی که یک روش تهاجمی ست غیرضروری به نظر می رسد و اندیکاسیون ندارد. ازسوی دیگر مردان با free PSA% زیر ۱۰ درصد نیاز به بیوپسی پروستات دارند واحتمال بدخیمی درآنها بیشتر است .

📩به طورکلی توصیه می شود free PSA زمانی درخواست شودکه Total PSA، نتیجه ایی در محدوده ی خاکستری [gray zone] یا محدوده ی مرزی[ borderline] داشته باشد (بین 4 تا 10 نانوگرم برمیلی لیتر) و یا زمانی که به نظر رسد، مقدار Total PSA بسرعت درحال افزایش است [High PSA Velocity].

به عنوان مثال اگردرصد free PSA کمتر از ۱۴ درصد باشد ازهر دو مرد یکی از آنها احتمالاً به کانسر پروستات مبتلا می باشند [DR =50%] و بیوپسی پروستات اندیکاسیون دارد و چنانچه درصد free PSA بیشتر یا مساوی ۲۸ درصد باشد از هر۱۰ بیمار با این درصد فقط یک بیمار احتمال کانسر پروستات دارد[DR= 10%] و بیوپسی پروستات کنتراندیکاسیون دارد.

📩هرگاه مانند نمونه گزارش بیمار پیوست و براساس درخواست کلینیسین یا ارولوگ فقط Total PSA (بدون free PSA ) در آزمایشگاه کلینیکال موردسنجش قرارگیرد و نتیجه ی آن در محدوده ی خاکستریِ [gray zone] 4 تا 10 نانوگرم برمیلی لیتر قرارداشت؛ پیشنهاد می گردد کامنت زیر برای اجتناب از خطای تفسیری [misinterpretation] و اَپروچ بهتر بیماردرذیل ِ ریپورت Total PSA ارائه شود:

✅ Comment: fPSA & fPSA/tPSA Ratio is recommended.

🔰 Reference: www.sciencedirect.com