خطرات و ایمنی در آزمایشگاه

دکتر فرزاد باباخانی
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
خطرات و ایمنی در آزمایشگاه

خطرات و ایمنی در آزمایشگاه:

فعالیت‌های معمول آزمایشگاه بالینی می‌تواند ذاتاً کارکنان و به طور بالقوه مردم را در معرض خطرات مختلفی از جمله مواد بیولوژیکی عفونی، مواد شیمیایی سمی و سطوح مختلف مواد رادیواکتیو قرار دهد. همه مراکز بهداشتی و درمانی باید دارای خط مشی هایی باشند که به مواجهه معمول شغلی با این خطرات و همچنین خطرات ارگونومیک/زیست محیطی، ایمنی آتش سوزی، بلایای طبیعی (گردباد، طوفان، سیل و غیره) و بیماری های همه گیربه صورت اضطراری رسیدگی کند.

خطرات-و-ایمنی-در-آزمایشگاه

خطرات و ایمنی در آزمایشگاه

آزمایشگاه ها موظف به شناسایی خطرات، اجرای استراتژی های ایمنی برای مهار خطرات، و بازرسی مستمر رویه های موجود برای اطمینان از انطباق کارکنان هستند. یک طرح ایمنی معمولی اضطراری ممکن است شامل یک منوی آزمایشی محدود برای مواقع اضطراری، شناسایی تجهیزات / معرف ها / لوازم مورد نیاز و کارکنان کلیدی برای حل مشکلات، برق اضطراری و مکان های تامین آب بدون آلودگی و روشی برای برقراری ارتباط داخلی و خارجی باشد. بررسی‌های مکرر خط‌ مشی ایمنی، تمرین‌های مربوط به بلایا و آموزش آگاهی کارکنان به حفظ محیط‌ های ایمن بیمار و کار کمک می‌کند.

شیوه های ایمنی خوب به نفع بیماران و کارکنان و همچنین به نفع یک آزمایشگاه است. صدمات و قرار گرفتن در معرض خطرات می تواند بر روی آزمایشگاه تأثیر منفی بگذارد، از نظر برندینگ، دعاوی بالقوه، از دست دادن روزهای کاری و دستمزد، آسیب به تجهیزات و روحیه ضعیف کارکنان.

یک فرد آسیب دیده ممکن است برای مدت نامحدودی غیبت کند و اغلب نمی تواند در زمان بازگشت با حداکثر کارایی کار کند. در طول این مدت، حجم کار باید توسط کارکنان موجود یا از طریق خدمات موقت اضافی گران قیمت جذب شود. برنامه ریزی دقیق و رعایت قوانین، نتایج نامطلوب را به حداقل می رساند. اگرچه بی‌تجربه بودن ممکن است دلیل برخی از حوادث باشد، برخی دیگر ناشی از به حداقل رساندن و نادیده گرفتن خطرات شناخته شده، فشار برای انجام کارهای بیشتر، بی‌احتیاطی، خستگی، یا مشغله ذهنی (عدم تمرکز یا تمرکز نکردن بر آنچه در دست است) است.

مخاطرات در آزمایشگاه

مخاطرات در آزمایشگاه

تعدادی از استراتژی ها ممکن است برای مهار خطرات مورد استفاده قرار گیرند، از جمله استفاده از کنترل های تمرین کار، کنترل های مهندسی، و تجهیزات حفاظت فردی.

موثرترین برنامه های ایمنی از هر سه استراتژی استفاده می کنند.

خطرات بیولوژیکی

خطرات بیولوژیکی یک فرد محافظت نشده را در معرض باکتری ها، ویروس ها، انگل ها یا پریون ها قرار می دهد که می تواند منجر به آسیب شود. قرار گرفتن در معرض از طریق بلع، تلقیح، آلودگی لمسی، یا استنشاق مواد عفونی از بیماران یا مایعات/بافت‌های بدن، لوازم یا موادی که با آنها در تماس بوده‌اند یا سوزن‌های که آلوده شده‌اند، یا توسط پراکندگی آئروسل رخ می‌دهد. همچنین احتمال قرار گرفتن در معرض ناخواسته در معرض عموم از طریق تماس مستقیم با مواد عفونی آئروسل، فرآورده های خونی فرآوری شده نادرست و دفع نامناسب مواد زائد وجود دارد.

خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه ممنوع است

خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه ممنوع است

عوامل عفونی گزارش شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC):

• کووید-۱۹
• سالمونلا
• لیستریا
• پسیتاکوزیس
• هپاتیت
• ابولا
• سرخک
• فلج اطفال
• تب دنگی
• ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
• سندرم حاد تنفسی (SARS)
• عفونت های بیمارستانی
• ارگانیسم های مقاوم به چند دارو (MDRO)
• شیوع بیماری زئونوز به انسان
• بیوتروریسم (آبله، سیاه زخم، بوتولیسم، طاعون، تولارمی، و تب های خونریزی دهنده ویروسی)

بلایای طبیعی، مانند طوفان یا گردباد، اغلب می توانند مسیری عفونی و مملو از بیماری را به دنبال خود بر جای بگذارند. سایر شیوع های ناشی از فعالیت های بیوتروریستی و حتی عفونت های بیمارستانی می توانند اقدامات اضطراری را فعال کنند. طرح‌های اضطراری برای برآوردن نیازهای ایمنی و پرسنل، در دسترس بودن کارکنان آموزش دیده و دستورالعمل‌هایی برای مدیریت بیماران آلوده/جمعیت‌های جامعه ضروری است.

گسترش COVID-19، ویروس هپاتیت B (HBV)، ویروس هپاتیت C (HCV)، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و سل (TB) مسئولیت های را بر عهده هر سازمان مراقبت بهداشتی برای محافظت از کارکنان، بیماران و عموم مردم از عفونت قرار داده است.

CDC و اداره ایمنی و بهداشت شغلی جهانی دستورالعمل هایی را برای جابجایی ایمن با مایعات بدن و بافت های انسانی برای همه بیماران ارائه کرده اند که با اقدامات احتیاطی جهانی در دهه 1980 شروع شد. اداره ایمنی و بهداشت شغلی جهانی قرار گرفتن در معرض خطرات را اینگونه تعریف می کند: ” پوست، چشم، غشای مخاطی، یا تماس پوستی با خون یا سایر مواد بالقوه عفونی که ممکن است ناشی از انجام وظایف کارمند باشد”.

Hazardsخون، سایر مایعات بدن و هر نمونه بافت ثابت نشده همیشه به طور بالقوه برای پاتوژن های مختلف منتقله از خون عفونی فرض می شود. در حین کار در آزمایشگاه، افراد باید از پیپت کردن دهان خودداری کنند. مصرف غذا یا نوشیدنی؛ سیگار کشیدن؛ استفاده از لوازم آرایشی؛ قرار گرفتن در  موقعیت های بالقوه خطر نیدل استیک شدن و داشتن غشاها یا بریدگی های باز ممنوع می باشد

نیدل استیک شدن

نیدل استیک شدن

آلودگی آئروسل ممکن است به دلیل تلقیح لوپها (شعله ور کردن یک لوپ)، ریختن روی پیشخوان های آزمایشگاهی، خارج کردن اسپری از سوزن ها و سانتریفیوژ مایعات آلوده باشد.

آئروسل ها ذرات مایع و جامد معلق در هوا هستند. یک آئروسل با قطر 5 میکرون یا کمتر می تواند برای مدت طولانی در هوا باقی بماند، فواصل زیادی را پخش کند و به راحتی استنشاق شود. ذرات با قطر بزرگتر از 5 میکرون تمایل به ته نشین شدن سریع دارند و می توانند پوست، سایر سطوح و سیستم های تهویه را آلوده کنند.
در طول سال‌ها، موارد مستند زیادی از ابتلای پرسنل آزمایشگاه به بیماری‌ها به دلیل کار با عوامل عفونی وجود داشته است. فرض بر این است که تقریباً 80 درصد از این موارد عمدتاً مربوط به ایجاد ذرات معلق در هوا در آزمایشگاه است. هر زمان که کار با عوامل عفونی بالقوه انجام می شود، باید اقدامات مناسب برای محافظت از کارگران و محیط زیست انجام شود.
تجهیزات آئروسل ساز

تجهیزات آئروسل ساز

CDC توصیه های خود را برای اقدامات احتیاطی همگانی در موارد متعددی اصلاح کرده است، که مستلزم بررسی دوره ای هرگونه به روز رسانی در وب سایت  www.cdc.gov است. همانطور که در دهه 1980 با ظهور غیرمنتظره سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) و نیاز به توسعه و اجرای تکنیک‌های آزمایش HIV تجربه شد، آزمایشگاه‌های بالینی باید به شیوه‌ای سریع پاسخ می‌دادند. شیوع جهانی ابولا، زیکا، آنفولانزا، کووید-19 و سایر بیماری‌های واگیر نیازمند سیاست‌های ایمنی آزمایشگاهی توسعه‌یافته‌ای است که هوشیاری مداوم و انعطاف‌پذیری برای اتخاذ توصیه‌های در حال تحول را تضمین می‌کند.

اگرچه بسیاری از آزمایشگاه‌ها هنگام انجام فلبوتومی نیاز به پوشیدن دستکش دارند، اکیداً توصیه می شود که از دستکش‌ها به‌عنوان یک محافظ مانع استفاده شود، به‌ویژه زمانی که کارمند مراقبت‌های بهداشتی بریدگی‌ها یا زخم‌های باز دیگری روی پوست دارد و احتمال آلودگی دست (بیولوژیکی یا شیمیایی) وجود دارد.

دستکش

دستکش

هنگام کار با خون، بافت و ابزارهای پردازش مشکوک آلوده به پریون باید احتیاط‌های خاصی در نظر گرفته شود. کارمندان باید پس از درآوردن دستکش، پس از هرگونه تماس با خون یا مایعات بدن و بین بیماران دست های خود را بشویند. دستکش ها را نباید شست و دوباره استفاده کرد زیرا میکروارگانیسم هایی که به دستکش می چسبند به سختی حذف می شوند.

ماسک، عینک محافظ یا محافظ صورت باید استفاده شود تا از پاشیده شدن مایعات به دهان، چشم یا بینی جلوگیری شود. تمام تجهیزات حفاظتی که پتانسیل تماس با مواد عفونی را دارند، از جمله روپوش های آزمایشگاهی، باید قبل از خروج از آزمایشگاه برداشته شوند و هرگز نباید به خانه یا خارج از آزمایشگاه برده شوند (مانند محل غذا خوردن یا استراحت شخصی). روکش های آزمایشگاهی باید در محل یا توسط یک متخصص تمیز شود.

برای جلوگیری از آلودگی شخصی، آزمایشگاه‌ها باید مشخص کنند که چه مناطقی (دفاتر، اتاق‌های کنفرانس، سالن‌ها و غیره) و تجهیزات (تلفن، صفحه کلید، دستگاه‌های کپی و غیره) به عنوان مناطق تمیز و آن‌هایی که محل کار آزمایشگاهی هستند، تعیین شده‌اند. با نپوشیدن دستکش های کثیف در این مناطق یا هنگام استفاده از تجهیزات غیر آزمایشگاهی از آلودگی جلوگیری کنید.

برخی از مواد معمولی را که می توان برای ضد عفونی کردن مناطق آلوده به کار برد:

  • حرارت (250 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه)
  • اتیلن اکسید (450-500 میلی گرم در لیتر در دمای 55 درجه سانتی گراد تا 60 درجه سانتی گراد)
  • گلوتارآلدئید 2 درصد
  • پراکسید هیدروژن 10 درصد
  • فرمالین 10 درصد
  •  اسید فرمیک 95درصد
  • هیپوکلریت 5.25درصد (10% سفید کننده)
  • فرمالدئید
  • مواد شوینده فنل
  • اشعه ماوراء بنفش
  • یونیزه کننده
  • فوتو اکسیداسیون
ضد-عفونی-کردن-سطوح-و-تجهیزات-در-آزمایشگاه

ضد عفونی کردن سطوح و تجهیزات در آزمایشگاه

علاوه بر این، با استفاده از وسایل ایمنی پزشکی، انجام روش‌های بهداشتی مناسب و پیروی از اقدامات احتیاطی استاندارد از طریق خون، می‌توان تعداد آسیب‌های ناشی از سوزن و وسایل تیز را کاهش داد. بر اساس یک مطالعه، در سال 2014 تقریباً 25 جراحت به ازای هر 100 بیمار متوسط روزانه در ایالات متحده رخ داده است.

خطرات شیمیایی

همه آزمایشگاه‌های بالینی موظف هستند برنامه‌هایی را توسعه دهند و فعالانه دنبال کنند که از کارکنان آزمایشگاه در برابر قرار گرفتن در معرض احتمالی مواد شیمیایی خطرناک محافظت کند. برای به حداقل رساندن بروز بیماری‌ها و آسیب‌های شغلی مرتبط با مواد شیمیایی در محل کار، از تولیدکنندگان مواد شیمیایی خواستهشده است تا خطرات مواد شیمیایی تولید شده را ارزیابی کنند. اسناد مکتوب همراه با هر محصول در قالب برگه های اطلاعات ایمنی (SDS؛ به طور رسمی برگه های اطلاعات ایمنی مواد یا MSDS) را ارائه کند.

خطرات مواد شیمیای در آزمایشگاه

خطرات مواد شیمیای در آزمایشگاه

بنابراین، کارفرمایان مسئول توسعه برنامه های ارتباطی خطر برای کارکنان و سایر کاربرانی هستند که در معرض مواد شیمیایی خطرناک هستند.

راهبردهای پیشگیری از خطرات آزمایشگاهی

  • شستن دست ها بعد از هر تماس با بیمار
  • تمیز کردن سطوح با مواد ضد عفونی کننده
  • پرهیز از استفاده بی مورد از سوزن و لوازم تیز و عدم سرپوش گذاشتن برای سوزن
  • دفع زباله ها براساس تفکیک خطر
  • ایمن سازی(واکسیناسیون) برای هپاتیت
  • چرخش کار برای به حداقل رساندن کارهای تکراری
  •  آموزش مداوم این که خوردن، آشامیدن یا سیگار کشیدن در آزمایشگاه ممنوع است
  • نصب علائم هشدار دهنده
  • تهیه ظروف مقاوم در برابر سوراخ شدن برای دفع و حمل و نقل سوزن ها و لوازم تیز(سیفتی باکس)
  • استفاده سوزن های ایمنی که پس از برداشتن به طور خودکار جمع می شوند
  • تهیه کیسه های دفع مواد خطرناک زیستی
  • محافظ های پاشیده شدن مواد
  • محافظ ها و ظرف های مناسب برای حمل مایعات فرار
  • سطل های ایمنی
  • سانتریفیوژ ایمن
  • کابینت ایمنی بیولوژیکی
  • هود بخار
  • استفاده دستگاه های پیپتینگ مکانیکی
  • نصب سینک‌های کنترل‌شده با سنسور یا شیرهای کنترل‌شده پا/زانو/آرنج
  • استفاده دستکش غیر لاتکس
  • پوشیدن لباس های ایزوله
  • استفاده از ماسک
  • استفاده از محافظ صورت
  • استفاده از عینک محافظ (عینک، عینک ایمنی)
  • تهیه جعبه کمکهای اولیه
  • داشتن دستکش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی
  • داشتن دستکش حرارتی
  • محافظ شنوایی (گوش گیر یا گوش بند)
  • نصب ایستگاه شستشوی چشم
  • نصب دوش ایمنی
  • تهیه کپسول آتش نشانی و آموزش استفاده از آن

استانداردها بر این فرض استوار هستند که کارمندان این حق را دارند که بدانند به طور بالقوه در معرض چه خطرات شیمیایی هستند و کارفرما و کارمند چه اقدامات حفاظتی را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض خطر باید انجام می دهند. لازم به ذکر است که انواع خاصی از مواد شیمیایی لازم است در کابینت های ایمنی یا زیر هود نگهداری شوند. اسیدها و بازها باید در کابینت های ایمنی شیمیایی جداگانه نگهداری شوند.

خطرات ارگونومیک

دستورالعمل هایی برای رسیدگی به خطرات ارگونومیک در محل کار، و کمک به کارفرمایان در ایجاد برنامه ای برای جلوگیری از مشکلات مربوط به کار که در درجه اول شامل اختلالات ترومای تجمعی یا اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار (WMSDs) می شود، تهیه شده اند.

این اختلالات یک گروه دسته جمعی از صدمات است، که سیستم اسکلتی-عضلانی و/یا عصبی را در پاسخ به چرخش مکرر طولانی مدت، خم شدن، بلند کردن یا در نظر گرفتن وضعیت های ثابت برای مدت زمان طولانی درگیر می کند. این صدمات ممکن است از اعمال تکراری مداوم یا بیش از حد، فشار مکانیکی، ارتعاشات، یا نیروهای فشاری روی بازوها، دست‌ها، مچ دست، گردن یا پشت ایجاد شوند.

خطرات ارگونومیک در آزمایشگاه

خطرات ارگونومیک در آزمایشگاه

خطای انسانی همچنین ممکن است یکی از عاملین یجاد این اختلالات باشد، زمانی که افراد خود را فراتر از حد توانایی خود می دانند یا زمانی که محدودیت های بهره وری بسیار بالا تعیین می شوند.

در میان پرسنل آزمایشگاه، اختلالات ترومای تجمعی معمولاً به پیپت کردن مکرر، کار با میکروسکوپ، استفاده از میکروتوم، استفاده از صفحه کلید، یا قرار دادن مچ/بازوهای خود بر روی لبه‌های تیز مانند پیشخوان آزمایشگاه مربوط می‌شود. این اعمال می تواند باعث سندرم تونل کارپال (فشرده شدن و به دام افتادن عصب از مچ دست به دست)، تاندونیت (التهاب تاندون) یا تنوسینوویت (التهاب یا آسیب به غلاف سینوویال) شود.

خطرات ارگونومیک

خطرات ارگونومیک

آگاهی و پیشگیری در مدیریت این اختلالات با در نظر گرفتن وضعیت مناسب هنگام نشستن یا ایستادن و به حداقل رساندن موقعیت‌های فشار چشم یا چرخش های حاد بدن ضروری است. تمرین کار و کنترل های مهندسی؛ تمرینات مختلف دست، بازو، پا، پشت و گردن؛ و استراحت های 1 تا 2 دقیقه ای مکرر ممکن است این مشکلات را کاهش دهد. هزینه های اجرای برنامه هایی برای کمک به کارکنان برای درک و اجتناب از خطرات ارگونومیک می تواند از نظر مالی توجیه شود.

Writing, Translation and Gathering:

Dr. Farzad Babakhani

  • Master of Laboratory Science
  • PhD in medical virology
  • from Tehran University of Medical Sciences

reference: www.cdc.gov

 

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی
دکتر فرزاد باباخانی
دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

این مقاله تالیف شده است و یا منابع مربوطه ثبت نشده است.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top