دکتر فرزاد باباخانی
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
آخرین بروزرسانی
17 آبان 1402
آزمایش ویدال (Widal)

آزمایش ویدال(Widal)، یک آزمایش آگلوتیناسیون است که وجود آگلوتینین های سرم (H و O) را در سرم بیماران مبتلا به تب تیفوئید و پاراتیفوئید تشخیص می دهد. هنگامی که امکانات برای کشت در دسترس نیست، آزمایش ویدال(Widal) قابل اعتماد است و می تواند در تشخیص تب حصبه در مناطق آندمیک مفید باشد.

چرا آزمایش ویدال(Widal) درخواست می شود؟

آزمایش ویدال(Widal) یک تست آگلوتیناسیون است که وجود آگلوتینین های سرم (H و O) را در سرم بیماران مبتلا به تب تیفوئید و پاراتیفوئید تشخیص می دهد.

این آزمایش می تواند در تشخیص تب تیفوئید در مناطق آندمیک مفید باشد.

چه زمانی آزمایش ویدال(Widal) بایستی انجام شود؟

زمانی که پزشک شما به بیماری حصبه، تب روده یا تیفوئید مشکوک است

زمانی که علایمی مانند تب بالا، خستگی، سردرد، درد شکم، اسهال یا یبوست، کاهش وزن و بثورات موسوم به “rose spots”در شما بروز می کند و پزشک شما به ابتلا به باکتری سالمونلا تیفی مشکوک می شود.

نمونه مورد نیاز برای آزمایش ویدال(Widal):

  • ظرف/لوله: لوله با درب قرمز یا زرد(ترجیحا همراه با ژل جداکننده)
  • نوع نمونه: سرم
  • حجم نمونه: 1 میلی لیتر
لوله لخته(Clot Activator1)

لوله های مورد استفاده برای آزمایش ویدال(Widal)

شرایط-نگهداری-دمایی-نمونه-آزمایش-ویدال(Widal)شرایط-قبول-یا-رد-نمونه-آزمایش-ویدال(Widal)

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

روش های مختلف جمع آوری نمونه های آزمایشگاه

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

لوله های آزمایش و ضد انعقادها (Test tubes and Anticoagulants)

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

ذخیره سازی نمونه های آزمایشگاهی

آمادگی قبل از انجام آزمایش ویدال(Widal):

به آمادگی خاصی نیاز ندارد

اصل آزمایش ویدال(Widal)

سوسپانسیون باکتریایی که حامل آنتی ژن است در مواجهه با آنتی بادی های سالمونلا آگلوتینه می شود. بیمارانی که از تب روده ای رنج می برند دارای آنتی بادی هایی در سرم خود هستند که می توانند واکنش نشان دهند و رقت های دو برابر شدن سریال آنتی ژن های سالمونلای را در آزمایش ویدال(Widal)، آگلوتینه کنند.

ساختار-فیزیکی-سالمونلا

ساختار فیزیکی سالمونلا

اصول آزمایش ویدال(Widal) این است که اگر آنتی بادی همولوگ در سرم بیماران وجود داشته باشد، با آنتی ژن مربوطه در معرف واکنش داده و آگلوتینه قابل مشاهده روی اسلاید و درون لوله ایجاد می کند. آنتی ژن های مورد استفاده در آزمایش آنتی ژن های “H” و “O” سالمونلا تیفی و آنتی ژن H، در”S. “Paratyphi هستند. آنتی ژن “O” پاراتیفوئید استفاده نمی شود زیرا آنها با آنتی ژن تیفوئید “O” به دلیل اشتراک فاکتور 12 واکنش متقابل دارند. آنتی ژن “O” یک آنتی ژن جسمی(سوماتیک) و آنتی ژن “H” آنتی ژن تاژک است.

تهیه آنتی ژن های Widal

  • سوسپانسیون H باکتری با افزودن 0/1 درصد فرمالین به کشت 24 ساعته براث یا سوسپانسیون سالین یک کشت آگار تهیه می شود.
  • برای تهیه سوسپانسیون O از باکتری ها، ارگانیسم ها روی فنل آگار (1:800) کشت می شوند تا تاژک را مهار کنند. برای این منظور از سویه های S Typhi 901 استفاده می شود.
  • سپس رشد در حجم کمی از نمک امولسیون شده، با 20 برابر حجم آن الکل مخلوط می شود، در دمای 40 درجه سانتیگراد تا 50 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه حرارت داده می شود و سانتریفیوژ می شود.
  • آنتی ژن ها با کلروفرم (نگهدارنده) انکوبه می شوند و رنگ های مناسب برای شناسایی آسان آنتی ژن ها اضافه می شود.

روش اسلایدی آزمایش ویدال(Widal)

  • یک قطره از کنترل مثبت را روی یک دایره واکنشی لام اضافه کنید.
  • یک قطره از سالین ایزوتونیک(کنترل منفی) را روی دایره واکنش بعدی لام اضافه کنید.
  • یک قطره از سرم بیمار را که باید آزمایش شود روی چهار دایره واکنش باقی مانده لام اضافه کنید.
  • یک قطره از سوسپانسیون آنتی ژن H را به هر کدام از دو دایره واکنش اول اضافه کنید. (PC و NC).
  • به چهار دایره واکنش باقیمانده یک قطره از آنتی ژن های O، H، AH و BH را به همراه یک قطره سرم بیمار اضافه کنید.
  • محتویات هر دایره را به طور یکنواخت روی کل دایره با چوب های همزن جداگانه مخلوط کنید.
  • اسلاید را تکان دهید، به آرامی جلو و عقب را تکان دهید و در عرض یک دقیقه آگلوتیناسیون را به صورت ماکروسکوپی مشاهده کنید.
روش-اسلایدی-آزمایش-ویدال(Widal)

روش اسلایدی آزمایش ویدال(Widal)

روش نیمه کمی آزمایش ویدال(Widal)

  • یک قطره از سالین ایزوتونیک را به دایره واکنش اول بریزید و سپس 5، 10، 20، 40، 80 میکرولیتر از سرم بیمار را روی دایره های باقی مانده قرار دهید.
  • به هر دایره واکنش، یک قطره از آنتی ژنی که در روش غربالگری(اسلایدی) آگلوتیناسیون را با سرم بیمار نشان داد، اضافه کنید.
  • با استفاده از میله های همزن جداگانه، محتویات هر دایره را به طور یکنواخت روی دایره های واکنش مخلوط کنید.
  • لام را به آرامی به جلو و عقب تکان دهید، در عرض یک دقیقه آگلوتیناسیون را به صورت ماکروسکوپی مشاهده کنید

روش تست لوله ای استاندارد آزمایش ویدال(Widal)

در تست ویدال، در ابتدا از دو نوع لوله استفاده شد:

لوله درایر (لوله باریک با کف مخروطی) برای آگلوتیناسیون H و لوله فلیکس (لوله ته گرد کوتاه) برای آگلوتیناسیون O.

امروزه از لوله های کان 0/5×3 میلی لیتری برای هر دو نوع آگلوتیناسیون استفاده می شود.

  • 4 مجموعه از 8 لوله کان/لوله آزمایش را بردارید و آنها را از شماره 1 تا 8 برای تشخیص آنتی بادی O، H، AH و BH لیبل گذاری کنید.
  • 1/9 میلی لیتر سالین ایزوتونیک را در لوله شماره 1 همه مجموعه ها اضافه کنید.
  • به هر یک از لوله های باقیمانده (2 تا 8) یک میلی لیتر سالین ایزوتونیک اضافه کنید.
  • به لوله شماره 1 در هر ردیف 0/1 میلی لیتر از نمونه سرم مورد آزمایش اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
  • یک میلی لیتر از سرم رقیق شده را از لوله شماره 1 به لوله شماره 2 انتقال دهید و خوب مخلوط کنید.
  • یک میلی لیتر از نمونه رقیق شده را از لوله شماره 2 به لوله شماره 3 انتقال داده و خوب مخلوط کنید. این رقت سازی سریال را تا لوله شماره 7 در هر مجموعه ادامه دهید.
  • یک میلی لیتر از سرم رقیق شده را از لوله شماره 7 هر مجموعه دور بریزید.
  • لوله شماره 8 در تمامی مجموعه ها به عنوان کنترل کننده سالین عمل می کند. اکنون رقت نمونه سرم بدست آمده در هر مجموعه به شرح زیر است: شماره لوله : 1 2 3 4 5 6 7 8 (کنترل) رقت 1:20 1:40 1:80 1:160 1:320  1:640   1:1280.
  • به تمام لوله های (1 تا 8) از هر مجموعه یک قطره از سوسپانسیون آنتی ژن WIDALTEST مربوطه (O، H، AH و BH) را از ویال های معرف اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
  • روش-لوله-ای-آزمایش-ویداللوله ها را بپوشانید و در دمای 37 درجه سانتیگراد یک شب (تقریباً 18 ساعت) انکوبه کنید.
  • سپس آگلوتیناسیون را بررسی کنید.

تفسیر آزمایش ویدال(Widal)

تفسیر روش اسلایدی آزمایش ویدال(Widal)

  • آگلوتیناسیون یک نتیجه آزمایش مثبت است و اگر واکنش مثبت با 20 میکرولیتر از نمونه آزمایش مشاهده شود، نشان دهنده وجود سطوح قابل توجه بالینی آنتی بادی مربوطه در سرم بیمار است.
  • عدم آگلوتیناسیون یک نتیجه آزمایش منفی است و نشان دهنده عدم وجود سطوح قابل توجه بالینی آنتی بادی مربوطه در سرم بیمار است.

تفسیر روش لوله ای آزمایش ویدال(Widal)

  • تیتر سرم بیمار با استفاده از سوسپانسیون آنتی ژن تست ویدال بالاترین رقت نمونه سرم است که آگلوتیناسیون قابل مشاهده را ایجاد می کند.
  • نمونه ای که تیتر 1:100 یا بیشتر را برای آگلوتیناسیون O و 1:200 یا بیشتر را برای آگلوتیناسیون H نشان می دهد باید از نظر بالینی مهم (عفونت فعال) در نظر گرفته شود.
تفسیر-روش-لوله-ای-آزمایش-ویدال

تفسیر روش لوله ای آزمایش ویدال(Widal)

محدودیت های آزمایش ویدال(Widal)

  •  آزمایش ویدال(Widal) زمان بر است (برای یافتن تیتر آنتی بادی) و اغلب اوقات وقتی تشخیص داده می شود، برای شروع یک رژیم آنتی بیوتیک خیلی دیر است.
  •  آزمایش ویدال(Widal) ممکن است در بیمارانی که قبلاً واکسیناسیون یا عفونت با Typhi داشته اند مثبت کاذب باشد.
  • علاوه بر واکنش متقاطع با سایر گونه های سالمونلا، آزمایش ویدال(Widal) نمی تواند بین عفونت فعلی و عفونت قبلی یا واکسیناسیون علیه تیفوئید تمایز قائل شود.
  • تیترهای گسترده نیز در ارتباط با دیس گاماگلوبولینمی هپاتیت فعال مزمن و سایر بیماری های خودایمنی گزارش شده است.
  • نتایج آزمایش ویدال(Widal) مثبت کاذب همچنین در تیفوس، مالاریا حاد فالسیپاروم (به ویژه در کودکان)، بیماری مزمن کبدی مرتبط با افزایش سطح گلوبولین و اختلالاتی مانند آرتریت روماتوئید، میلوماتوز و سندرم نفروتیک شناخته شده است.
  • نتایج منفی کاذب ممکن است با درمان زودهنگام، با “ارگانیسم های پنهان” در استخوان و مفاصل، و با عود تب حصبه همراه باشد. گاهی اوقات سویه های عفونی ایمنی زایی ضعیفی دارند.
  • منفی کاذب آزمایش ویدال(Widal) ممکن است به دلیل مسدود شدن پاسخ آنتی بادی توسط درمان اولیه ضد میکروبی یا به دنبال عود تیفوئید باشد.
  • هیپوپروتئینمی شدید ممکن است از افزایش تیتر آنتی بادی O و H نیز جلوگیری کند.
  • همولیز بر تفسیر نتایج تاثیر منفی می گذارد
  • با این حال، سطوح آنتی بادی موجود در یک جمعیت سالم ممکن است از زمان به زمان و در نواحی مختلف متفاوت باشد، و ایجاد سطح قطعی آنتی بادی پایه در یک منطقه و جامعه مشخص را دشوار می کند.
  • در نواحی اندمیک تیفوئیدی کم، پاسخ های آنتی بادی O و H ضعیف و تاخیری، سودمندی آزمایش ویدال(Widal) را محدود می کند. همچنین بین آزمایشگاه‌ها در عملکرد و خواندن آزمایش ویدال(Widal) تفاوت‌هایی وجود دارد که قابلیت اطمینان آزمایش را بیشتر به خطر می‌اندازد.
  • سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده است که با توجه به عوامل مختلفی که می تواند بر نتایج آزمایش ویدال تأثیر بگذارد، بهتر است زیاد به این آزمایش اعتماد نکنید.

چه چیزی در آزمایش ویدال(Widal) مورد بررسی است؟

بیماری حصبه یک بیماری مرگبار روده ای است که عفونت آن توسط باکتری‌های سالمونلا متعلق به باسیل‌های روده‌ای یا Enteric Bacilli ایجاد می‌شود. آزمایش ویدال(Widal) روشی است که ممکن است برای کمک به تشخیص احتمالی تب روده، که به عنوان تب حصبه نیز شناخته می‌شود، استفاده شود.

اگرچه این آزمایش دیگر معمولاً در کشورهای توسعه یافته انجام نمی شود، اما هنوز در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که تب روده بومی است و منابع محدودی نیاز به استفاده از جایگزین های آزمایشی سریع و مقرون به صرفه دارند، استفاده می شود. در حالی که انجام این روش آسان است، نگرانی ها در مورد قابلیت اطمینان آزمایش ویدال(Widal) باقی می ماند. برای تب تیفوئید اختصاصی نیست و زمانی که فرد عفونت نداشته باشد می تواند مثبت باشد.

عکس-میکروسکوپ-الکترونی-از-سالمونلا-تیفی

عکس میکروسکوپ الکترونی از سالمونلا تیفی

تب روده ای یک بیماری تهدید کننده زندگی است که در اثر عفونت با باکتری سالمونلا انتریکا سروتیپ تیفی (S. typhi) ایجاد می شود که معمولاً از طریق غذا و نوشیدنی های آلوده به مواد مدفوع منتقل می شود.

راه های انتقال باکتری سالمونلا

راه های انتقال باکتری سالمونلا

این بیماری با علائمی مانند تب بالا، خستگی، سردرد، درد شکم، اسهال یا یبوست، کاهش وزن و بثورات موسوم به “rose spots” همراه است. تشخیص و درمان به موقع مهم است زیرا عوارض جدی، از جمله خونریزی شدید روده یا سوراخ شدن روده، می تواند در عرض چند هفته ایجاد شود.

علایم-تب-روده-ای

علایم تب روده ای

علایم Rose spot در تب روده ای

علایم Rose spot در تب روده ای

این عفونت در ایالات متحده و سایر کشورهای صنعتی نادر است، اما در کشورهای در حال توسعه، از جمله هند، بخش‌هایی از آسیای جنوبی، شرقی و جنوب شرقی، و کشورهای آفریقا، دریای کارائیب، آمریکای مرکزی و جنوبی و اروپای شرقی شایع‌تر است. موارد تب روده ای در ایالات متحده معمولاً به مسافران این مناطق بومی نسبت داده می شود.

در ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته، آزمایش تب روده معمولاً شامل کشت خون برای شناسایی باکتری در هفته اول تب است. کشت مدفوع، ادرار یا مغز استخوان نیز ممکن است انجام شود. با این حال، کشت خون در مناطقی از جهان که منابع لازم برای تجهیزات خودکار را ندارند، می‌تواند زمان بر باشد. در کشورهای در حال توسعه، مانند کشورهای آفریقایی، آزمایش ویدال(Widal) همچنان به جای کشت مورد استفاده قرار می گیرد زیرا انجام آن سریع تر، ساده تر و کم هزینه تر است.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده است که با توجه به عوامل مختلفی که می تواند بر نتایج آزمایش ویدال تأثیر بگذارد، بهتر است زیاد به این آزمایش اعتماد نکنید. در عوض WHO استفاده ازکشت را در صورت امکان توصیه می‌کند.

با این حال، تا زمانی که گزینه ساده، ارزان و قابل اعتماد دیگری در دسترس قرار نگیرد، استفاده از آزمایش ویدال(Widal) احتمالاً در کشورهایی با منابع محدود ادامه خواهد داشت. تست‌های آنتی‌بادی سریع‌تر جدیدتری برای تب حصبه به صورت تجاری در دسترس هستند، که چندین مورد از آن‌ها در مطالعات مقایسه‌ای قابلیت اطمینان آنها گنجانده شده‌اند، برای مثال در هند و آفریقا. به نظر می رسد یافته ها در مورد اینکه آیا هر کدام به اندازه کشت خون برای تشخیص این عفونت قابل اعتماد هستند، متفاوت است.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

در جای دیگر وب:

مورد تایید و بازبینی شده توسط:

دکتر فرزاد باباخانی
دکتر فرزاد باباخانی

این مقاله را به دوستان خود معرفی کنید

منابع مقاله

 

(March 25, 2013) Centers for Disease Control and Prevention. Typhoid Fever. Available online at https://www.cdc.gov/typhoid-fever/index.html. Accessed March 2018.

(July 11, 2015) Mayo Clinic. Typhoid fever. Available online at http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/typhoid-fever/basics/symptoms/con-20028553. Accessed March 2018.

Adhikari A, et al. Evaluation of sensitivity and specificity of ELISA against Widal test for typhoid diagnosis in endemic population of Kathmandu. BMC Infect Dis. 2015; 15: 523. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4647669/. Accessed March 2018.

Andualem G, et al. BMC Res Notes. 2014; 7: 653. A comparative study of Widal test with blood culture in the diagnosis of typhoid fever in febrile patients. Available online at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4177418/. Accessed March 2018.

(13 April 2015) World Health Organization. Typhoid. Available online at http://www.who.int/immunization/diseases/typhoid/en/. Accessed March 2018.

Willke A, Ergonul O and Bayar B. Widal Test in Diagnosis of Typhoid Fever in Turkey. Clin Diagn Lab Immunol. 2002 July; 9(4): 938–941. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC120044/. Accessed August 2010.

Saudi Society of Medical Microbiology and Infectious Diseases. Widal Test. Available online at http://ssmmid.org/widal-test/. Accessed August 2010.

Omuse G, Kohli R and Revathi G. Diagnostic utility of a single Widal test in the diagnosis of typhoid fever at Aga Khan University Hospital (AKUH), Nairobi, Kenya. Version published on 1 January 2010. Trop Doct 2010;40:43-44. © 2010 Royal Society of Medicine Press. Available online at http://td.rsmjournals.com/cgi/content/abstract/40/1/43. Accessed August 2010.

Ley B et al. Evaluation of the Widal tube agglutination test for the diagnosis of typhoid fever among children admitted to a rural hospital in Tanzania and a comparison with previous studies. BMC Infectious Diseases 2010, 10:180. Available online at http://www.biomedcentral.com/1471-2334/10/180. Accessed August 2010.

MedlinePlus Medical Encyclopedia. Typhoid Fever. Available online at http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001332.htm. Accessed August 2010.

Begum Z et al. Comparison between DOT EIA IgM and Widal Test as early diagnosis of typhoid fever. Mymensingh Med J. 2009 Jan;18(1):13-7. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19182742. Accessed August 2010.

Narayanappa D et al. Comparative study of dot enzyme immunoassay (Typhidot-M) and Widal test in the diagnosis of typhoid fever. Indian Pediatr. 2010 Apr 7;47(4):331-3. Epub 2009 Apr 15. Available online at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19430063. Accessed August 2010.

World Health Organization. Guidelines on Standard Operating Procedures for MICROBIOLOGY: Enteric Fever. Available online at http://www.searo.who.int/EN/Section10/Section17/Section53/Section482_1794.htm. Accessed August 2010.

Centers for Disease Control and Prevention. Travelers’ Health, 2010 Yellow Book: Typhoid and Paratyphoid Fever. Available online at http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2010/chapter-2/typhoid-paratyphoid-fever.aspx. Accessed August 2010.

MayoClinic.com. Typhoid Fever. Available online at http://www.mayoclinic.com/health/typhoid-fever/DS00538. Accessed August 2010.

این مقاله برای شما مفید بود؟

ثبت دیدگاه

Go to Top