آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین | B2M | β2-Microglobulin

آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین میزان پروتئینی به نام بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) را در خون، ادرار یا مایع مغزی نخاعی (CSF) اندازه گیری می کند. B2M یک نوع تومور مارکر است. تومور مارکرها موادی هستند که توسط سلول های سرطانی یا سلول های طبیعی در پاسخ به سرطان در بدن ساخته می شوند.

اسامی دیگر:

• B2M
• β2-Microglobulin

چرا آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین درخواست می شود؟

• برای کمک به تشخیص آسیب کلیه و پیگیری اختلالات کلیوی
• گاهی اوقات برای نظارت بر افرادی که در معرض کادمیوم قرار دارند
• ارزیابی پیش آگهی مولتیپل میلوما

چه زمانی آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین بایستی انجام شود؟

• هنگامی که علائم و نشانه های مربوط به اختلال عملکرد کلیه را دارید
• در صورت کار با کادمیوم به صورت دوره ای
• آزمایش برای ارزیابی بیماران مبتلا به بدخیمی ها، عفونت های مزمن  و بیماری های التهابی نیز استفاده می شود.

نمونه مورد نیاز برای آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین :

• لوله: لوله با درب قرمز یا زرد(ترجیحا حاوی ژل جداکننده) / طرف ادرار
• نوع نمونه: سرم / ادرار/ مایه مغزی نخاعی(CSF)
• حجم نمونه: 1 میلی لیتر سرم یا CSF / ادرار 3 میلی لیتر

دستورالعمل های جمع آوری ادرار:

1. بیمار باید مثانه را خالی کند.
2. از بیمار بخواهید حداقل 0/5  لیتر آب بنوشد.
3. در عرض 1 ساعت، یک نمونه ادرار تصادفی جمع آوری کنید.
4.  هیدروکسید سدیم 1 مولار (NaOH) به عنوان نگهدارنده به ادرار اضافه کنید. این نگهدارنده برای دستیابی به PH بین 6 تا 8 در نظر گرفته شده است

آمادگی قبل از انجام آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین :

به مدت 12 ساعت قبل از جمع آوری نمونه، مولتی ویتامین یا مکمل های غذایی حاوی بیوتین (ویتامین B7) که معمولا در مکمل ها و مولتی ویتامین ها مو، پوست و ناخن یافت می شود، مصرف نکنید.

نام روش های انجام آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین :

• ایمونومتری کمی‌لومینسانس
• نفلومتری

شرح روش ایمونومتری کمی‌لومینسانس:

سنجش بتا 2 میکروگلوبولین یک روش ایمونومتری با آنزیم نشاندار شده با آنزیم کمی‌لومینسانس با فاز جامد است. مهره فاز جامد با آنتی بادی مونوکلونال آنتی بتا 2 میکروگلوبولین خالص شده با میل ترکیبی پوشانده شده است. نمونه سرم و آنتی بادی آنتی بتا 2 میکروگلوبولین پلی کلونال بز خالص شده با میل ترکیبی کونژوگه با آلکالین فسفاتاز برای اتصال بتا 2 میکروگلوبولین به مجموعه ساندویچی آنتی بادی انکوبه می شوند.

سوبسترای نورتابی شیمیایی، یک استر فسفات آدامانتیل دیوکستان، در حضور آلکالن فسفاتاز، نور متناسب با غلظت بتا 2 میکروگلوبولین در نمونه تولید می کند

 

شرح روش نفلومتری:

در این روش، نور پراکنده شده بر روی کمپلکس های آنتی ژن-آنتی بادی اندازه گیری می شود. شدت نور پراکنده اندازه گیری شده متناسب با مقدار کمپلکس آنتی ژن-آنتی بادی در نمونه تحت شرایط خاص است. اگر حجم آنتی بادی ثابت نگه داشته شود، سیگنال متناسب با حجم آنتی ژن رفتار می کند. یک منحنی مرجع توسط یک استاندارد با محتوای آنتی ژن شناخته شده ایجاد می شود که بر اساس آن سیگنال های نور پراکنده نمونه ها را می توان به عنوان غلظت آنتی ژن ارزیابی و محاسبه کرد.

کمپلکس های آنتی ژن-آنتی بادی زمانی تشکیل می شوند که یک نمونه حاوی آنتی ژن و آنتی سرم مربوطه در یک کووت قرار داده شود. یک پرتو نور با یک دیود ساطع کننده نور تولید می شود که از طریق کووت منتقل می شود. نور بر روی کمپلکس های ایمنی موجود پراکنده می شود.

آنتی ژن و آنتی بادی در اندازه گیری اولیه مخلوط می شوند، اما هنوز کمپلکسی تشکیل نشده است. در اندازه گیری نهایی یک کمپلکس آنتی ژن-آنتی بادی تشکیل می شود. نتیجه با کم کردن مقدار اندازه گیری نهایی از اندازه گیری اولیه محاسبه می شود. توزیع شدت نور پراکنده به نسبت اندازه ذرات کمپلکس آنتی ژن-آنتی بادی به طول موج تابش شده بستگی دارد.

چه چیزی در آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین مورد بررسی قرار می گیرد؟

بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) یک پروتئین غشایی کوچک (11800 دالتون) است که با زنجیره‌های سنگین پروتئین‌های کمپلکس سازگاری بافتی اصلی کلاس I (MHC-I) مرتبط است و بنابراین روی سطح تمام سلول‌های هسته‌ دار قرار دارد. اندازه کوچک به B2M اجازه می دهد تا از غشای گلومرولی عبور کند، اما تقریباً به طور کامل در لوله های پروگزیمال دوباره جذب می شود

سطح سرمی بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) در بیماری های مرتبط با افزایش گردش سلولی افزایش می یابد. سطوح همچنین در چندین بیماری خوش خیم مانند التهاب مزمن، بیماری کبد، اختلال عملکرد کلیه، برخی عفونت های حاد ویروسی و تعدادی از بدخیمی ها، به ویژه بدخیمی های خونی مرتبط با دودمان لنفوسیت B، افزایش می یابد. این پروتئین به طور معمول توسط سلول ها به خون ریخته می شود و در اکثر مایعات بدن وجود دارد، با بالاترین سطح در خون، به طور کلی سطوح پایین تر در مایع نخاعی و سطوح کمی در ادرار.

غلظت سرمی بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) با فعالیت لنفوسیت‌ها ارتباط دارد، و B2M را نشانگر خوبی برای بدخیمی‌های لنفوئیدی رده سلولی B می‌کند. به عنوان شاخصی برای پاسخ بیمار به درمان می توان از آن استفاده کرد. سطوح بتا 2 میکروگلوبولی CSF برای تشخیص متاستازها در سیستم عصبی مرکزی مفید است. گزارش شده است که سطح سرمی B2M در 75 درصد از بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما افزایش یافته است و در پیگیری اثربخشی درمان این بیماری مفید است، اگرچه در حال حاضر آزمایش زنجیره سبک آزاد سرم (FLC) مشخص شده است که در پیگیری این بیماری مؤثرتر است.

در کلیه ها، بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) از طریق واحدهای تصفیه خون به نام گلومرول عبور می کند و سپس توسط لوله های پروگزیمال کلیه، ساختارهایی که آب، پروتئین ها، ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مواد حیاتی را بازیابی می کنند، دوباره جذب می شود. به طور معمول، فقط مقدار کمی B2M در ادرار وجود دارد، اما وقتی لوله های کلیوی آسیب می بینند یا بیمار می شوند، غلظت B2M به دلیل کاهش توانایی در جذب مجدد این پروتئین افزایش می یابد. وقتی گلومرول های کلیه آسیب ببینند، قادر به فیلتر کردن B2M نیستند، بنابراین سطح خون افزایش می یابد.

آلفا 1 میکروگلوبولین و پروتئین های متصل شونده به رتینول آزادانه از غشاهای گلومرولی عبور می کنند و تقریباً به طور کامل توسط سلول های لوله پروگزیمال کلیه بازجذب می شوند. به دلیل بازجذب لوله‌ای وسیع، در شرایط عادی، مقدار بسیار کمی از این پروتئین‌ها در ادرار دفع شده ظاهر می‌شوند. بنابراین افزایش دفع ادراری این پروتئین ها نشان دهنده بیماری یا سمیت لوله پروگزیمال و/یا اختلال در عملکرد لوله پروگزیمال است.

در بیماران مبتلا به عفونت ادراری، این پروتئین ها نشان دهنده پیلونفریت هستند. در بیماران مبتلا به سمیت آمینوگلیکوزید، سمیت کلیوی فلزات سنگین یا بیماری لوله ای، سطح پروتئین ادرار افزایش می یابد. دفع در کارگران در معرض کادمیوم 100 تا 1000 برابر سطح طبیعی افزایش می یابد. از این تست برای مانیتورینگ کارگران استفاده می شود. آزمایش های دوره ای روی این بیماران انجام می شود تا بیماری کلیوی در مراحل اولیه تشخیص داده شود. تا به امروز هیچ مطالعه قانع کننده ای وجود ندارد که نشان دهد یک پروتئین کاربرد بالینی بهتری نسبت به دیگری دارد.

عوامل مداخله گر در آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین 

• داروهایی مانند لیتیوم، سیکلوسپورین، سیس پلاتین، کاربوپلاتین، جنتامایسین، اینترفرون-α و آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزید می توانند غلظت B2M خون و/یا ادرار را افزایش دهند.
• روشهای پزشکی اخیر هسته ای و مواد حاجب رادیوگرافی می توانند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند.

مطلب پیشنهادی: تداخلات دارویی در آزمایش ها

اهمیت بالینی آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین 

افزایش سطح ادرار

• بیماری توبول کلیه
• سمیت کلیوی ناشی از دارو
• بیماری کلیوی ناشی از فلزات سنگین: در بیماری توبولار کلیوی اولیه، این پروتئین ها نمی توانند توسط لوله کلیوی بازجذب شوند. بنابراین در ادرار دفع شده افزایش می یابد.
• لنفوم، لوسمی، میلوما: در بیماران مبتلا به بیماری پیشرفته، تصفیه گلومرولی این پروتئین ها از توانایی لوله های کلیوی برای بازجذب آنها بیشتر است. بنابراین آنها در ادرار دفع شده افزایش می یابند.

افزایش سطح سرمی

• لنفوم
• لوسمی
• میلوم
• بیماری کلیوی گلومرولی
• رد پیوند کلیه: تصفیه گلومرولی این پروتئین ها کاهش می یابد و سطح سرمی افزایش می یابد.
• عفونت های ویروسی: به ویژه HIV و سیتومگالوویروس
• فرآیندهای التهابی مزمن: التهاب با افزایش گردش سلولی همراه است. این ریزش باعث افزایش سطح این پروتئین ها در سرم می شود.

ملاحظات بالینی آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین :

در مولتیپل میلوما، بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) یک فاکتور پیش آگهی قوی است و مقادیر کمتر از 4 میکروگرم در میلی لیتر عامل پیش آگهی خوبی در نظر گرفته می شود.

در بیماری توبولار کلیه، سطح سرمی پایین و سطح ادرار بالا است. اگرچه B2M ادرار برای ارزیابی اختلال عملکرد لوله ها استفاده شده است، اما در ادرار کمتر از pH 5.5 پایدار نیست.

بتا-2-میکروگلوبولین سرم  کمتر از 4 میکروگرم در میلی لیتر یک عامل پیش آگهی خوب در بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما است. در مطالعه‌ای روی سطوح سرمی B2M  قبل از درمان در 100 بیمار مبتلا به میلوما، گزارش شد که میانگین بقای بیماران با مقادیر بیشتر از 4 میکروگرم در میلی‌لیتر، 12 ماه بود، در حالی که میانگین بقای بیماران با مقادیر کمتر از 4 میکروگرم در میلی لیتر، 43 ماه بود.

مطلب پیشنهادی: مینیمال هایی برای آزمایشگاه پزشکی شماره 1(معیارهای تشخیصی مالتیپل میلوما)

محدوده مرجع آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین :

Beta-2-Microglobulin, Serum

• 1.21-2.70 mcg/mL

Beta-2 Microglobulin, Random, Urine

• < or =300 mcg/L

Beta-2-Microglobulin, Spinal Fluid

• 0.70-1.80 mcg/mL

مطلب پیشنهادی: مقادیر بحرانی در آزمایشگاه های تشخیص طبی

توجه: واحد تست و محدوده نرمال تست وابسته به روش و کیت انجام دهنده تست می باشد و از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر ممکن است متغیر باشد.

سوالات متداول

چگونه از نتایج آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین استفاده می شود؟

آزمایش میکروگلوبولین بتا 2 (B2M) ممکن است در صورت وجود آسیب فیزیکی یا مشکوک به کلیه برای تشخیص اختلالات گلومرولی و لوله ای کلیه استفاده شود. سطوح بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) همچنین با اختلالات مربوط به گردش بیش از حد سلول ها افزایش می یابد و هنگامی که سیستم ایمنی فعال می شود، بنابراین برای بیماری خاصی تشخیص داده نمی شود. با نارسایی کلیوی، اطلاعات بیشتری در مورد پیش آگهی احتمالی فرد و سلامت کلیه های او ارائه می دهد. B2M در شرایط زیر اندازه گیری می شود:

• در بیماری کلیوی، آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) خون و ادرار ممکن است همراه با سایر آزمایش‌های عملکرد کلیه مانند BUN، کراتینین و آلبومین ادرار (میکروآلبومین) برای ارزیابی آسیب یا بیماری کلیوی و تمایز بین اختلالاتی که بر گلومرول‌ها و لوله‌های کلیوی تأثیر می‌گذارند درخواست شود. .
• برای مانیتور افراد مبتلا به بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD) استفاده می شود.

 

• بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) اضافی می تواند در فضاهای مفصلی در بیماران دیالیزی طولانی مدت انباشته شود. این آمیلوئیدوز مرتبط با دیالیز (DRA) نامیده می شود. آزمایش B2M ممکن است برای کمک به ارزیابی یک فرد از نظر DRA استفاده شود.

 

• گاهی اوقات ممکن است آزمایش‌های B2M برای پایش افرادی که پیوند کلیه انجام داده‌اند برای تشخیص علائم اولیه رد انجام شود.
• همچنین ممکن است برای مانیتور افرادی که در معرض سطوح بالای کادمیوم و/یا سایر فلزات سنگین مانند جیوه هستند، مانند مواردی که ممکن است در تماس شغلی رخ دهد، دستور داده شود.

چه زمانی آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین درخواست می شود؟

هر دو آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) خون و ادرار ممکن است زمانی درخواست شود که فرد علائم و نشانه های مربوط به اختلال عملکرد کلیه را داشته باشد و پزشک بخواهد بین اختلالاتی که بر گلومرول ها و لوله های کلیوی تأثیر می گذارد تمایز قائل شود. برخی از علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تورم یا پف (ادم)، به ویژه در اطراف چشم یا در صورت، مچ دست یا مچ پا
• ادراری که کف دار، خونی، صورتی یا قهوه ای است
• وجود پروتئین در ادرار
• خستگی، ضعف
• حالت تهوع

همچنین ممکن است به صورت دوره ای آزمایش ادرار برای پایش فردی که پیوند کلیه انجام داده است یا افرادی که در معرض غلظت بالای کادمیوم یا جیوه قرار گرفته اند برای تشخیص اختلال عملکرد اولیه کلیه درخواست شود.

افرادی که به مدت پنج سال یا بیشتر تحت دیالیز بوده اند ممکن است دچار آمیلوئیدوز مرتبط با دیالیز (DRA) شوند ، وضعیتی که ناشی از تجمع بیش از حد B2M در خون و در نهایت در استخوان، مفصل، تاندون (ساختار استئوآرتریکال) و دیگر بافت های بدن است. مانند قلب، ریه و دستگاه گوارش. این بیماری در درجه اول با بیوپسی بافت یا استخوان تشخیص داده می شود. سطوح B2M به عنوان بخشی از کار علاوه بر مطالعات تصویربرداری انجام می شود.

نتیجه آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین چه چیزی را نشان می دهد؟

سطوح بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) در خون از سطوح پایین تا چهار برابر حد پایین متفاوت است و این طبیعی تلقی می شود. B2M ممکن است در ادرار قابل تشخیص نباشد.

افزایش سطح بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) در خون و ادرار نشان می دهد که مشکلی وجود دارد اما تشخیص بیماری یا بیماری خاصی نیست.

در افرادی که علائم بیماری کلیوی دارند ، افزایش سطح B2M در خون و سطوح پایین در ادرار نشان می دهد که این اختلال با اختلال عملکرد گلومرول همراه است. اگر B2M در خون کم و در ادرار زیاد باشد، به احتمال زیاد فرد دچار آسیب یا بیماری لوله های کلیوی شده است. همچنین، سطح B2M با خطر بیماری های قلبی عروقی (CVD) و علت مرگ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیالیز ارتباط دارد.

در فردی که به مدت طولانی دیالیز شده است، افزایش B2M با آمیلوئیدوز مرتبط با دیالیز همراه است.

افزایش بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) ادرار در افرادی که پیوند کلیه انجام داده اند ممکن است نشان دهنده رد زودرس کلیه باشد.

افزایش افرادی که در معرض سطوح بالای کادمیوم یا جیوه قرار دارند ممکن است نشان دهنده اختلال عملکرد اولیه کلیه باشد.

آیا می توان آزمایش بتا 2 میکروگلوبولین را در مطب پزشک انجام داد؟

خیر ، این آزمایش نیاز به تجهیزات و آموزش های تخصصی دارد و در هر آزمایشگاهی موجود نیست. خون یا ادرار شما ممکن است به آزمایشگاه مرجع ارسال شود.

آیا می توانم آزمایش خون یا ادرار B2M را انتخاب کنم؟

در بیشتر موارد، نمونه آزمایش شده به دلیل انجام آزمایش تعیین می شود. ممکن است لازم باشد آزمایش خون، آزمایش ادرار یا هر دو با هم انجام شود. در برخی از شرایط عصبی، مایع مغزی نخاعی (CSF) نیز ممکن است مورد آزمایش قرار گیرد .نتایج به طور کلی قابل تعویض نیستند.

اگر سطح B2M بالا باشد، آیا به این معنی است که در معرض کادمیوم یا جیوه قرار گرفته ام؟

به طور کلی، خیر. این بدان معناست که ممکن است دچار آسیب کلیوی اولیه شده باشید که بر لوله های کلیوی شما تأثیر می گذارد. اگر مشکوک هستید که در معرض کادمیوم یا جیوه قرار گرفته اید، پزشک آزمایش های خاصی را برای کادمیوم یا جیوه در خون و/یا ادرار شما درخواست می کند.

آیا چیز دیگری هست که باید بدانم؟

شرایط مرتبط با افزایش میزان تولید یا تخریب سلول ها، عفونت های شدید، عفونت های ویروسی مانند CMV (سیتومگالوویروس) و برخی شرایطی که سیستم ایمنی را فعال می کند، مانند شرایط التهابی و اختلالات خود ایمنی، می تواند باعث افزایش سطح B2M شود. اما معمولاً آزمایش برای پایش این شرایط انجام نمی شود.

افزایش بتا 2 میکروگلوبولین (B2M) خون و ادرار را می توان با برخی سرطان ها از جمله مالتیپل میلوما، لوسمی و لنفوم مشاهده کرد. هنگامی که سیستم عصبی مرکزی درگیر است، ممکن است افزایش B2M در مایع مغزی نخاعی نیز مشاهده شود. B2M همچنین ممکن است در اختلالات عفونی و عروقی مغزی وجود داشته باشد. در موارد HIV، ارتباط معکوس بین لنفوسیت های +CD4 و B2M نشان دهنده پیشرفت بیماری است

B2M در بیماران مبتلا به بیماری عروق محیطی (PAD) افزایش می یابد.

مطالب مرتبط در متااورگانون:

• Urine Albumin and Albumin to Creatinine Ratio
• Creatinine
• Blood Urea Nitrogen (BUN)
• آزمایش فلزات سنگین(Heavy Metal Testing)
• آزمایش آلبومین(Albumin) 

در جای دیگر وب:

• American Kidney Foundation: Kidney Disease
• MedlinePlus Medical Encyclopedia: Kidney Diseases
• National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Disease: Living With Ki…
• National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases: Your Kidneys …
• U.S. Department of Labor, Occupational Safety & Health Administration: Substanc…