بخش مولکولی | برای سهولت بیشتر در پیدا کردن مطالب، در این صفحه از وب سایت متااورگانون تمامی آزمایش های که در بخش مولکولی انجام می شود، را قرار خواهیم داد. و هر تست را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

از زمانی که توالی کامل ژنوم انسان در سال 2003 در دسترس قرار گرفت، ژنتیک مولکولی آزمایشگاهی به بخشی جدایی ناپذیر از آزمایش های تشخیصی تبدیل شده است.

ژنتیک مولکولی به یک روش آزمایشگاهی برای تقویت سطوح پایین توالی‌های DNA خاص در یک نمونه بیمار بستگی دارد تا مقادیر یک توالی DNA خاص بالقوه موجود را به سطوحی که می‌توان با تجزیه و تحلیل بیشتر کمی‌سازی کرد، افزایش داد. فرآیند آن واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) نامیده می شود.

به ویژه در شناسایی بیماری‌های ناشی از جهش‌های ژنی (مانند جهش‌های BRCA)، در شناسایی و تعیین کمیت عوامل عفونی مانند HPV یا HIV، و در شناسایی تغییرات ژنتیکی اکتسابی که ممکن است در بدخیمی‌های خونی یا سرطان روده بزرگ وجود داشته باشند، مفید است.

در روش‌های PCR، از یک توالی DNA هدف کوتاه مشخص (از 100 تا 1000 جفت نوکلئوتید) استفاده می‌شود. سپس توالی DNA شناخته شده “پرایمر” در یک سری واکنش با نمونه بیمار قرار می گیرد. این واکنش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تعداد توالی‌های DNA غیرطبیعی قابل مقایسه را که به طور بالقوه در نمونه بیمار وجود دارند، به طور قابل توجهی افزایش می دهند.

تعداد توالی‌های DNA غیرطبیعی را افزایش می یابد و سپس می‌توان آن‌ها را شناسایی و کمی کرد. در بسیاری از موارد، اسید نوکلئیک مورد نظر به جای DNA، اسید ریبونوکلئیک (RNA) است. در این شرایط، روش PCR با رونویسی معکوس (PCR ترانس کریپتاز معکوس [RT PCR]) اصلاح می شود. با RT PCR، RNA غیر طبیعی را می توان تکثیر کرد (تعداد آن را افزایش داد)، شناسایی و کمی سازی کرد.
Real-time PCR از همان توالی واکنشی که توضیح داده شد استفاده می کند. در PCR بلادرنگ، انتقال انرژی رزونانس لورسانس برای کمی سازی توالی های DNA مورد نظر و شناسایی نقاط جهش استفاده می شود. Real-time PCR محصولی را ارائه می دهد که می تواند با دقت بیشتری اندازه گیری شود.
تعیین کمیت محصولات DNA/RNA مشتق شده از PCR را می توان به روش های مختلفی انجام داد. این کار را می توان با الکتروفورز ژل ساده، تعیین توالی DNA یا استفاده از پروب های DNA انجام داد.

پروب های DNA پرایمرهای DNA پیش سنتز شده ای هستند که برای شناسایی و تعیین کمیت DNA تکثیر شده تولید شده توسط فرآیند PCR استفاده می شوند. تکنیک های هیبریداسیون مانند هیبریداسیون فاز مایع با یک پروب DNA تعریف شده و DNA هدف بالقوه در محلول تعامل دارند. پروب های DNA به بخش بسیار مهمی از ژنتیک مولکولی آزمایشگاهی تجاری تبدیل شده اند.

فناوری تراشه DNA میکروآرایه (تجزیه و تحلیل ریزآرایه) هزاران کاوشگر اصلی DNA را روی یک تراشه شیشه ای قرار می دهد. پس از تعامل با نمونه بیمار، تراشه ریزآرایه را می توان با آشکارسازهای فلورسنت با سرعت بالا اسکن کرد که می تواند هر ریز توالی DNA را کمیت کند. این فرآیند برای شناسایی بیان ژن بدخیمی ها استفاده می شود و به درک جدیدی از طبقه بندی، پاتوفیزیولوژی و درمان سرطان منجر شده است.

در ادامه تست هایی که با روش های فوق در بخش مولکولی قابل انجام هستند را به تفصیل مورد بحث قرار خواهیم دارد.